[vc_row][vc_column][vc_column_text]

Preventie van hart- en vaatziekten: Infecties en plaques

Wanneer ik denk aan hart- en vaatziekten denk ik direct aan televisie programma’s waarbij er een top chirurg een zware operatie uitvoert. Een bypass operatie, trombose verhelpen of zelfs een compleet orgaan vervangen. Meestal hoor je termen zoals hoge bloeddruk, cholesterol, aderverkalking, vernauwing, beroerte, hartaanval etc. meerdere keren per aflevering.

Echter, hoe beangstigend hart- en vaatziekten ook mag zijn, je kunt zelf meer doen dan je wellicht zou denken.

Want laten we eerlijk zijn: Hart- en vaatziekten is één van de grote doodsoorzaken in Nederland die heel goed te voorkomen is.

Introductie

Hart- vaatziekten behoren zeker tot één van de meest chronische aandoeningen wereldwijd. Jaarlijks sterven ruim 17,5 miljoen mensen wereldwijd aan hart- en vaatziekten (1), omgerekend is dat 3/10 mensen wereldwijd.

Nog schokkender is dat 2/3 van de sterfgevallen in het Westen plaatsvindt. De aandoeningen waar het over gaat zijn op nummer 1: hart – en vaatziekten, kanker, diabetes en longaandoeningen. Hieruit kun je concluderen dat het gros van de aandoeningen leefstijl gerelateerd is.

Het moderne leefstijl gaat vaak gepaard met veel vlees, kaas, fast food, weinig bewegen, stress en roken. Deze factoren verhogen ongetwijfeld het risico op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten.

De beste methode voor hart- en vaatziekten preventie is dan ook:

• Leefstijl aanpassingen (meer bewegen en minder stress)
• Een gezond voedingspatroon zoals een mediterraan dieet
• Medicatie tegen bijv. hoog cholesterol en/of hoge bloeddruk

Indien je deze aanpassingen niet maakt is de kans erg groot dat je op latere leeftijd last zult krijgen van hart- en vaatziekten. Het dilemma is echter de mentaliteit van ‘’a pill for every ill’’. Indien je hoge bloeddruk hebt, neem medicatie, heb je hoog cholesterol, medicatie, hart- en vaatziekten, medicatie.

Nu is medicatie zeker essentieel wanneer je hart- en vaatziekten hebt. Echter, je kunt zeker meer doen dan alleen medicatie nemen. Daarbij is er ook veel tegenstrijdige berichten en voedingsadviezen over het onderwerp hart- en vaatziekten.

Om je een voorbeeld te geven:

De meeste instellingen stellen dat verzadigde vetten ongezond zijn en hoe dan ook vermeden moeten worden. Dit is niet correct omdat er vrijwel geen wetenschappelijke onderzoeken zijn om deze claim te onderbouwen. Natuurlijk is te veel van iets nooit goed. Maar het hele beleid om op een vet arm dieet te gaan is naar mijn mening waanzin.

Een vet arm dieet verlaagt ook de inname onverzadigde vetten. Deze vetten zijn verantwoordelijk voor het verhogen van je HDL cholesterol en verlagen van je LDL cholesterol. Een vet arm dieet is zeker niet de oplossing om hart- en vaatziekten te voorkomen!

Nog een discussiepunt is cholesterol. Je krijgt het advies om bijna geen voedingsmiddelen meer te eten rijk aan cholesterol, geen eitje meer bij het ontbijt. Echter, je lichaam maakt zelf 2/3 van het cholesterol aan, dat is dezelfde hoeveelheid als 10 eieren!

Hieruit kun je concluderen dat je lichaam cholesterol nodig heeft. Deze vetachtige stof is belangrijk voor je hormonen, cellen en allerlei andere processen in je lichaam.

Een voedingspatroon laag in cholesterol is ook niet de beste oplossing.

Wat is dan de beste manier om hart- en vaatziekten te voorkomen?

Ik ben van mening dat je altijd naar meerdere invalshoeken moet kijken. Eerst grondig het onderwerp bestuderen voordat je adviezen opvolgt.

Reguliere behandelingen

Laten we eerst gaan kijken wat de meest reguliere behandelingen zijn en nieuwe onderzoeken wat betreft de preventie van hart- en vaatziekten.

Om je aderen gezond te houden is er een constante toevoer van bloed noodzakelijk. Eén theorie achter hart- en vaatziekten is dan ook wanneer er resten achterblijven in de aderen in de vorm van plaques of trombose vindt er een vernauwing plaats. Deze plaques worden veroorzaakt door te veel LDL cholesterol dat gaat oxideren. Deze oxidatie kun je vergelijken met boter dat over de datum is.

Het voorkomen en behandelen van deze vernauwing door plaques heeft dan ook zeker een belangrijk aandachtspunt in de medische hoek. Aderverkalking wordt gezien als één van de grote oorzaken van primaire hart- en vaatziekten. De behandeling gaat dan ook uit om je cholesterol te verlagen waardoor er minder snel plaques zullen ontwikkelen. In extreme gevallen wordt de vernauwing via een ingreep verholpen.

Een mooie vergelijking vindt ik wanneer er te veel kalk in een waterleiding zit. Hierdoor komt er steeds minder water uit de kraan en overmatig kalk moet dan ook verwijderd worden.

Preventie maatregelingen:

• Cholesterol verlagende medicatie zoals statines om de aderen schoon te houden.
• Leefstijl aanpassingen (meestal een vetarm dieet en meer bewegen).

Reactieve maatregelingen:

• Angioplastiek om door middel van een ingreep de vernauwing te verwijderen zoals een ballon in de aderen worden gezet om door expansie de vernauwing op te lossen. Soms wordt weleens een buisje achter gelaten om toekomstige vernauwing te voorkomen.

Nu moet ik wel zeggen dat een angioplastiek zeker een indrukwekkende ingreep is en veel levens heeft gered. Echter, het is een reactieve ingreep waarbij vernauwingen op andere plekken niet voorkomen worden.

Zelfs na een ingreep neemt het risico niet af op de ontwikkeling van verdere progressie van hart- en vaatziekten.

De belangrijkste hierbij is natuurlijk een hartaanval:

Een hartaanval vindt plaats door het gevolg van aderverkalking (vernauwing van de kransslagaders). Hierdoor heeft het hart tijdelijk niet voldoende zuurstofrijk bloed waardoor een gedeelte van het hart sterft. Indien het om een te grote omvang gaat kan het hart in zijn geheel stoppen. Met andere woorden, het hart stopt met het pompen van bloed! Dit is natuurlijk best eng als je er over nadenkt.

Het grote gevaar hierbij is dat er geen duidelijke signalen is dat er een vernauwing is. Pas wanneer je een hartaanval krijgt weet je dat er een vernauwing is.

Nu lijkt het alsof een hartaanval zomaar kan optreden. Niks is verder van de waarheid. Een hartaanval is meestal het resultaat van een ongezonde leefstijl door de jaren heen. Uiteraard kunnen genetische factoren ook een rol hebben bij de ontwikkeling van plaques:

Plaques: Oorzaak nummer 1 hart- en vaatziekten

Het mag duidelijk zijn dat hart- en vaatziekten voornamelijk wordt veroorzaakt door een vernauwing in de aderen. Het is nog niet geheel duidelijk hoe deze vernauwing voor hart- en vaatziekten zal zorgen (meer onderzoek is nodig).

Deze blokkade en vernauwing wordt door velen gezien als het resultaat van aderverkalking. Het interessante hieruit is dat aderverkalking of artherosclerose niet alleen het resultaat is van ader worden. Sterker nog, zelfs bij pasgeborene is er al sprake van aderverkalking. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat de mate van aderverkalking bij baby’s hoger is bij moeders met overgewicht.

Dit betekent dat het kind een groter risico loopt op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten later in het leven.

Daarbij moet er ook zeker onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende soorten plaques. Het is niet één vaste soort plaque dat de oorzaak is van hart- en vaatziekten. Zo heb je over het algemeen twee soorten plaque. De harde en de zachte.

Wat blijkt?

Een hartaanval is veel vaker het resultaat van een kwetsbare zachte plaque (2). En niet de harde plaque waar de reguliere behandelingen op gefocust zijn.

De harde plaques kunnen uitstekend behandeld worden met statines en directe maatregelingen.

De uitdaging is dan ook de screening van deze zachte plaques. De zachte plaques bestaat uit zachte cholesterol en stollende eiwitten. De harde plaque is veel meer solide wat duidelijker te zien is bij screenings.

Daarbij reageert het lichaam op een zachte plaque hetzelfde als bij een infectie. Troepen met bloedcellen worden naar de locatie gestuurd om het probleem op te lossen. De kern bevat een sterke stollingsmiddel dat zich kan ontwikkelen in een bloedprop.

Het lijkt  erop dat alle plaques (zowel de zachte als de harde) het resultaat is dat je lichaam de schade probeert te repareren aan de aderen. Kleine beschadigingen aan je aderen door bijvoorbeeld hoge bloeddruk, stress, roken en andere factoren kunnen de vorming van plaques veroorzaken.

Het proces in figuurvorm:

Met name de zachte en kwetsbare plaques breken erg snel wat een hartaanval kan veroorzaken.

Wat is dan de oplossing?

Om terug te komen naar mijn metafoor over de waterpijp en kalk. In plaats van de pijp behandelingen zou je het water moeten filteren installeren.

De eerste stap is om bloedstollingen beter te screenen. Een methode is door middel van een ‘’ultra high speed MRI’’ scanner (3) aderverkalking in kaart te brengen.

Naast de juiste screening en wellicht medicatie. Kun je ook veel zelf doen met een aantal leefstijl aanpassingen.

Een belangrijke marker hierbij is de mate van ontstekingen in je lichaam. Wat je eet kan enerzijds ontstekingen promoten of verminderen. Een ontsteking is een essentiële functie van het lichaam om infecties op te lossen. Volgens een artikel van heart.org (4) kunnen ontstekingen bijdragen bij de ontwikkeling van hart- en vaatziekten, diabetes en andere chronische klachten (dit moet nog meer onderzocht worden)

Je kunt dus zeggen: te veel ontstekingen in je lichaam moet voorkomen worden.

Een ontsteking komt niet vanzelf. Het wordt versterkt door leefstijl factoren zoals roken, weinig bewegen en het eten van veel bewerkte voedingsmiddelen.

Nu zal ik de toekomst wel medicatie komen om ontstekingen te verminderen. Echter, het op de markt brengen van nieuwe medicatie duurt jaren en soms zelfs tientallen jaren.

Wat kun je vandaag nog doen?

1. Vervang transvetten en verzadigde vetten met zo veel mogelijk onverzadigde vetten. Onderzoeken laten zien dat het mediterrane voedingspatroon bijzonder effectief is tegen hart- en vaatziekten. Dit voedingspatroon bestaat grotendeels uit onverzadigde vetten. Haal dus een extra fles olijfolie en lijnzaadolie in huis!
2. Minder bewerkt eten! Grote pieken en dalen in je bloedsuikerspiegel hebben onherroepelijk invloed op de ontwikkeling van ontstekingen. Geen geraffineerde suiker meer en ga minder bewerkte eten. Geen witte rijst, wit brood, fast food meer en vervang dit met groente, fruit en volkorenproducten.
3. Nogmaals, eet meer groente en fruit. Groente en fruit zijn rijk aan allerlei belangrijke voedingsstoffen die de promotie van ontstekingen tegen gaan.
4. Ga meer noten eten! Noten zijn rijk aan onverzadigde vetten en zijn wat mij betreft de ultieme snack.
5. Eet af en toe een stukje donkere 70 tot zelfs 99% donkere chocolade. Tevens is een glas rode wijn goed om je hart te beschermen.

Voorlopige conclusie

Het mag duidelijk zijn dat de ontwikkeling van hart- en vaatziekten niet zo simpel is als aanvankelijk werd gedacht. De vorming van plaques hebben een zeer belangrijke rol en kun je goed voorkomen met je leefstijl.

Het is zeker aan te raden om een mediterraan voedingspatroon te volgen om het risico zoveel mogelijk te beperken.

Totdat er meer onderzoeken zijn gedaan is dit de beste manier om je lichaam te beschermen!

Heb je nog wat te melden of een vraag naar aanleiding van dit artikel? Laat het mij weten door hieronder een reactie achter te laten. Tevens ben ik altijd erg geïnteresseerd in nieuwe onderzoeken, ken je nog één? Laat het mij zeker even weten![/vc_column_text][vc_toggle title="Onderzoeken:" open="false"]

1. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/index2.html
2. http://www.texasheartinstitute.org/HIC/Topics/cond/vulplaq.cfm
3. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8797999
4. http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/Inflammation-and-Heart-Disease_UCM_432150_Article.jsp

[/vc_toggle][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/1"][/vc_column][/vc_row]