De verschillende soorten cholesterol

Cholesterol is een chemische verbinding die het lichaam nodig heeft als bouwsteen voor celmembranen en voor de aanmaak van hormonen zoals oestrogeen en testosteron. De lever produceert ongeveer 80% van het cholesterol van het lichaam en de rest komt uit voedingsbronnen, zoals vlees, pluimvee, eieren, vis en zuivelproducten. Voedsel dat plantaardig is bevat géén cholesterol.

Het cholesterolgehalte in de bloedbaan wordt gereguleerd door de lever. Na een maaltijd wordt het cholesterol uit het voedsel geabsorbeerd uit de dunne darm en gemetaboliseerd en opgeslagen in de lever. Het cholesterolgehalte dat het lichaam nodig heeft, kan dan door de lever worden uitgescheiden.

Wanneer er teveel cholesterol aanwezig is in het lichaam, kan het zich gaan ophopen langs de wanden van de slagaders, waardoor deze nauwer worden. Dit opgehoopte cholesterol heet ook wel ‘plaque’.

Wat zijn de verschillende soorten cholesterol?

Cholesterol reist niet alleen door de bloedbaan. Het is verbonden aan een eiwit en de twee samen heet een lipoproteïne (lipo = vet). Er zijn drie soorten lipoproteïnen die zijn gecategoriseerd op basis van hoeveel eiwit het bevat in verhouding tot de hoeveelheid cholesterol.

• Low-density lipoproteïnen (LDL-cholesterol) bevat een hogere verhouding van cholesterol tot eiwit en wordt beschouwd als het 'slechte' cholesterol. Verhoogde niveaus van LDL-lipoproteïne verhogen het risico op het krijgen van hart- en vaatziekten, een beroerte en perifere hartziekten, omdat deze vorm van cholesterol plaque langs de binnenkant van de slagaderwanden vormt. Naarmate de plaque zich ophoopt, raakt de ader vernauwd (atherosclerose) en de neemt de doorstroom van bloed af. Als de plaque afbreekt, kan dit leiden tot een bloedstolsel die de ader verstopt en de gehele bloedstroom blokkeert. Deze stolling kan de oorzaak van een hartaanval of een myocardinfarct zijn als de stolling optreedt in een van de hartvaten in het hart.
• High-density lipoproteïnen (HDL) bestaan ​​uit meer eiwit dan cholesterol. Dit wordt ook wel als 'goed' cholesterol beschouwd, omdat het cholesterol uit de slagaderwanden kan verwijderen en het naar de lever kan brengen. Hoe hoger de HDL-LDL-verhouding, hoe beter het is voor een persoon omdat deze verhoudingen je mogelijk beschermen tegen hart- en vaatziekten, een beroerte en perifere hartziekten.
• Very low-density lipoproteïnen (VLDL) bevatten nog minder eiwit dan LDL.

Het totaal aan cholesterol is de optelsom van HDL, LDL en VLDL.

Waar komt cholesterol vandaan?

De lever is verantwoordelijk voor het beheer van de niveaus van LDL in het lichaam. Het produceert en secreteert LDL in de bloedbaan. Er zijn receptoren aanwezig in de levercellen die kunnen "monitoren" en die proberen om de LDL-niveaus aan te passen. Als er echter minder levercellen zijn of als ze niet effectief functioneren, kan het LDL-niveau stijgen.

Dieet en genetica zijn beide een factor voor het cholesterolgehalte van een persoon. Er kan een genetische predispositie zijn voor familiale hypercholesterolemie (hyper = meer = cholesterol / emia = bloed) waarbij het aantal leverreceptorcellen laag is en de LDL-niveaus stijgen waardoor de kans op den ontwikkeling van een atherosclerotische hartziekte op jonge leeftijd toeneemt.

In het dieet is cholesterol afkomstig van verzadigde vetten, die in vlees, eieren en zuivelproducten zitten. Overmatige inname van deze voedingsmiddelen kan ervoor zorgen dat de LDL-niveaus in het bloed stijgen. Sommige plantaardige oliën gemaakt van kokosnoot, palm en cacao zijn ook zeer hoog in verzadigde vetten.

Waarom is een hoog cholesterol gevaarlijk?

Verhoogde cholesterolgehaltes zijn één van de risicofactoren voor hartziekte, een beroerte en perifere hartziekte. De rol van cholesterol in bij alle drie de ziekten hetzelfde namelijk de ophoping van plaque binnen de arteriën, waardoor de bloedstroom vermindert wat de functie van de cellen en organen die bloed door middel van die aderen krijgen kan beïnvloeden.

• Atherosclerotische hartziekte of vernauwde kransslagaders in het hart kunnen als de hartspier niet genoeg zuurstof heeft om te functioneren symptomen van angina veroorzaken.
• Verminderde bloedtoevoer naar de hersenen kan het gevolg zijn van vernauwde kleine slagaders in de hersenen of omdat de grotere halsslagaders in de nek zijn geblokkeerd. Dit kan resulteren in een voorbijgaande ischemische aanval (TIA) of een beroerte.
• Perifere slagaderziekte beschrijft geleidelijk de vernauwing van de slagaders die bloed aan de benen leveren. Als de benen onvoldoende toevoer van bloed krijgen, kunnen de benen pijn gaan doen en ontwikkel je een aandoening claudicatie genaamd.

Andere slagaders, met inbegrip van de slagaders naar de darm en de nieren, kunnen ook worden beïnvloed door de ophoping van plaque waardoor ze nauw worden.

Kan je totale cholesterolgehalte te laag zijn?

Een hoog cholesterolgehalte verhoogt je risico op coronaire hartziekte. Een lager cholesterol is meestal beter, maar in zeldzame gevallen kan een zeer laag lipoproteïne met lage dichtheid (LDL of "slecht") cholesterol of een zeer laag totaal cholesterolgehalte worden geassocieerd met sommige gezondheidsproblemen.

Artsen proberen nog meer te weten te komen over het verband tussen lage cholesterol en gezondheidsrisico's. Er is geen consensus voor het bepalen van zeer laag LDL-cholesterolgehalte, maar LDL zou zeer laag worden beschouwd als het minder dan 40 milligram per deciliter bloed bedraagt.

Hoewel de risico's zeldzaam zijn, kunnen zeer lage niveaus van LDL-cholesterol worden geassocieerd met een verhoogd risico op:

• kanker
• hemorragische beroerte
• depressie
• angst
• vroegtijdige geboorte en een laag geboortegewicht als je cholesterol laag is terwijl je zwanger bent

Het mogelijke risico van zeer laag LDL-cholesterol en de associatie met bepaalde gezondheidsrisico’s wordt nog onderzocht. In sommige gevallen is het niet duidelijk of een laag cholesterol het gezondheidsprobleem veroorzaakt of andersom. Mensen met bijvoorbeeld een depressie kunnen lage cholesterolgehaltes hebben, maar het is niet aangetoond dat het verlagen van cholesterol bij statine therapie depressie veroorzaakt.

De voordelen van het verlagen van het totaal en het LDL-cholesterol zijn in grote mate aangetoond, vooral bij personen met hart- en vaatziekten of bij een hoog risico op hart- en vaatziekten of een beroerte.

Welk voedsel kan het cholesterol verlagen?

Het kan best een uitdaging zijn om de verpakkingen van voedingsmiddelen en de menu’s in restaurants te lezen omdat er vaak een hoop cijfers staan en dit niet voor iedereen begrijpelijk is maar als je het wel kunt en als je weet waarop je moet letten dan vermindert je risico op een hartaanval en een beroerte.

• Beperk de totale vetinname per dag tot minder dan 25% van je totale aantal calorieën.
• Beperk de verzadigde vetinname tot minder dan 7% van je totale dagelijkse aantal calorieën.
• Beperk de transvetinname tot minder dan 1% van je totale dagelijkse aantal calorieën.
• Het overblijvende vet moet afkomstig zijn van bronnen van onverzadigde en meervoudig onverzadigde vetten, zoals ongezouten noten en zaden, vis (vooral vette vis, zoals zalm, forel en haring, probeer dit ten minste tweemaal per week te eten) en plantaardige oliën.
• Beperk je cholesterol inname tot minder dan 300 mg per dag. Als je een hartziekte hebt of als je LDL-cholesterolgehalte meer dan 100 mg/dl is, beperk je cholesterol inname dan tot minder dan 200 mg per dag.

Sommige voedingsgroepen kunnen gunstig zijn bij het rechtstreeks verlagen van je cholesterolgehaltes en dit zijn vooral voedingsmiddelen met plantaardige additieven, voedingsstoffen zoals zemelen en havermout en vruchten zoals appels, peren, vis, noten en olijfolie. Sommige van deze voedingsmiddelen zoals noten en vruchten zijn ook hoog in calorieën, dus let daar wel op.

Laten we even een klein lijstje maken:

Als je al veel van de volgende voedingsmiddelen die op een natuurlijke manier je cholesterolgehalte kunnen verlagen ben je goed bezig en moet je zo door gaan! Maar als je liever in plaats van een gezondere snack voor popcorn met roomboter kiest, moet je deze gezonde keuzes eens bekijken en overwegen om ze toe te voegen aan je dieet.

Havermout

Als je je cholesterolgehalte wilt verlagen, kom je al een heel eind door je ontbijt aan te passen. Door havermout te eten als ontbijt, kan je LDL ("slechte") cholesterol in slechts 6 weken met 5,3% zakken. De reden hiervan is bèta-glucan, een stof in haver die LDL absorbeert, waardoor je lichaam het dan vervolgens uitscheidt. Natuurlijk kun je het ook als een dessert eten.

Rode wijn

Wetenschappers geven ons nog een andere reden om voor onze gezondheid af en toe te drinken. Het blijkt dat het hoge gehalte vezels in rode Tempranillo druiven, die gebruikt worden om rode wijn zoals Rioja van te maken, daadwerkelijk het cholesterolgehalte aanzienlijk kunnen verlagen.

Uit een onderzoek bleek dat wanneer individuen druivensupplementen van dezelfde druif innamen als die in rode wijn zit, hun LDL-niveaus met 9% daalden. Daarnaast hadden degenen met een hoog cholesterolgehalte in dat onderzoek een daling van 12% in hun LDL cholesterol. Dus ga je gang en drink een glas om van dat cholesterolverlagende voordeel te kunnen profiteren.

Zalm en vette vis

Omega-3 vetten zijn één van de natuurlijke wondereren voor de gezondheid en er is zelfs aangetoond dat deze Omeg-3 vetten hartziekten, dementie en vele andere ziekten afweren. Nu kunnen deze vetzuren nog een ander voordeel aan un repertoire toevoegen: namelijk het verlagen van cholesterol. Volgens onderzoek kan het vervangen van verzadigde vetten met omega-3, zoals die gevonden in zalm, sardines en haring, het goede cholesterol met maar liefst 4% verhogen.

Noten

Als je op zoek bent naar een snack die je cholesterolgehaltes kan verlagen blijkt uit onderzoek dat je noten moet eten! Uit een onderzoek bleek dat als mensen 6 dagen per week gedurende 1 maand 75 gram walnoten aten hun totale cholesterol met 5,4% en hun LDL-cholesterol met 9,3% daalden. Amandelen en cashewnoten zijn andere goede opties. Maar pas wel op want ook al zijn noten goed voor de gezondheid van je hart, ze zijn ook hoog in calorieën, dus voor een portie noten moet je ongeveer een half uur trainen om op gewicht te blijven.Meet je porties af zodat je precies weet hoeveel je eet.

Thee

Terwijl het al bekend is dat thee kankerbestrijdende antioxidanten bevat, blijkt het nu ook goed te zijn tegen een hoog LDL-cholesterolgehalte. Uit onderzoek blijkt dat het drinken van zwarte thee in slechts 3 weken de bloedlipiden met maximaal 10% kan verminderen. Deze bevindingen zijn onderdeel van een groter onderzoek over hoe thee ook kan helpen bij het verminderen van het risico op het ontwikkelen van coronaire hartziekte.

Bonen

Bonen zijn echt goed voor je hart. Onderzoekers constateerden dat het toevoegen van 120 gram bonen aan een soep het totale cholesterol, inclusief het LDL-cholesterol, met 8% kon verlagen. Dit komt vooral door de overvloed aan vezels in bonen waarvan is aangetoond is dat de snelheid en de hoeveelheid absorptie van cholesterol in bepaalde voedingsmiddelen kan vertragen. Probeer zwarte, kidney- of pintobonen te eten; elke soort van deze bonen levert je ongeveer een derde van je dagelijkse vezelbehoeften.

Chocola

Deze krachtige antioxidant helpt ook bij het verhogen van je HDL ("goede") cholesterolgehaltes. Tijdens een onderzoek uit 2007 ervaarden deelnemers die cacaopoeder kregen in 12 weken tijd een toename van 24% in hun HDL-niveaus in vergelijking met een toename van 5% bij de controlegroep. Vergeet niet om voor de donkere of bitterzoete soort te kiezen. In vergelijking met melkchocolade bevat dit méér dan drie keer zoveel antioxidanten.

Knoflook

Naast dat het bijna aan elk gerecht meer smaak en pit toevoegt, kan knoflook dus ook je cholesterol verlagen. Het is ook gebleken dat het bloedstolsels kan voorkomen, de bloeddruk kan verlagen en je tegen infecties kan beschermen. Uit onderzoek blijkt ook dat het een verstopping van de slagader kan tegengaan omdat het verkomt dat plaque zich kan hechten aan de slagaderwanden. Probeer 2 tot 4 verse teentjes per dag te eten.

Olijfolie

Goed nieuws: dit voedingsmiddel wat gelukkig al steeds vaker gebruikt wordt om mee te koken, kan je ook helpen om je gezondheid te verbeteren. Olijfolie zit boordevol met hart-gezonde mono-onverzadigde vetzuren (MUFA's), die het LDL-cholesterolgehalte verlagen en je hoeveelheid buikvet verminderen. Gebruik het om je zelfgemaakte salades mee op smaak te brengen of om kip en vis in te marineren of te bakken of groenten mee te roosteren.

Spinazie

Dit populaire groene voedsel bevat veel luteïne, een pigment dat wordt gevonden in donkergroene bladgroenten en eidooiers. Er is al bekend dat luteïne leeftijdverwante maculaire degeneratie, een belangrijke oorzaak van blindheid kan voorkomen. Nu blijkt ook dat het eten van een dagelijks portie van ongeveer 150 gram luteïne-rijk voedsel je kan beschermen tegen hartaanvallen omdat het kan voorkomen dat de slagaders verstopt raken. Koop dus veel spinazie wat je kunt gebruiken in salades of gebruik het voor het bereiden van een snel en gemakkelijk bijgerecht.

Avocado

Avocado's zijn een geweldige bron van hart-gezonde MUFA's, die daadwerkelijk kunnen bijdragen tot het verhogen van het HDL-cholesterol terwijl het LDL-cholesterol wordt verlaagd. En het bevat, méér dan elk ander fruit, beta-sitosterol, een gunstig plantaardig vet dat de hoeveelheid cholesterol, dat uit voedsel wordt geabsorbeerd, verlaagt. Aangezien avocado’s wel redelijk hoog in calorieën en vet zijn (300 calorieën en 30g vet per avocado) moet je het met mate eten.

Tot slot…

Cholesterol is een ‘stille moordenaar’. Hoewel je lichaam altijd cholesterol nodig heeft, kan een té hoog niveau grote gevolgen hebben. Proberen om cholesterol volledig te vermijden heeft geen enkel nut, en zal op termijn een averechts effect hebben. Alles met mate, dan zal het allemaal goed komen.

Maar als je nu een té hoog cholesterol hebt, kun je bovenstaande voedingsmiddelen gebruiken om je cholesterol weer binnen het normale bereik te krijgen.

Wil je meer weten over cholesterol, en hoe je dit op een natuurlijke manier in balans kunt krijgen, én in balans kunt houden?

Download dan hier het GRATIS eBook ’29 cholesterolverlagers’ >>>

Bronnen

www.availclinical.com/clinical-trials/high-cholesterol/signs-symptoms/

www.bupa.co.uk/health-information/directory/h/high-cholesterol

www.emedicinehealth.com/high_cholesterol/article_em.htm#definition_and_facts_about_high_cholesterol