Stress hebben we allemaal wel eens last van. Helemaal niet erg, want gezonde stress houdt je lichaam en geest bij de les. Je wordt er scherper door. Maar continue stress is een heel ander verhaal. In dit artikel belicht ik hoe man en vrouw verschillend omgaan met stress.
Even in het kort: Wat is stress precies?
Er is al heel wat geschreven op deze site over stress, maar toch nog even in een notendop over wat stress precies is. Iedereen spreekt er altijd over, veel mensen hebben er last van, maar er zijn maar weinig mensen die dit fenomeen onder woorden kunnen brengen.
Stress is een staat van het lichaam, waarin deze zich wapent tegen een negatieve invloed van buitenaf. Het lichaam zal de lichaamsfuncties die op dat moment niet noodzakelijk zijn op een laag standje zetten, om bijvoorbeeld de spieren (hard wegrennen) of de hersenen (bedenken wat de volgende stap zal zijn) meer bloed te geven, dus meer energie. Zaken als spijsvertering en het immuunsysteem zijn op dat moment niet belangrijk. Dat zien we later wel weer!
Onnodig te zeggen dat op het moment van continue stress, je lichaam beduidend minder zal functioneren en je dus last krijgt van allerhande kwaaltjes en aandoeningen.
Wist je dat het woord ‘stress’ van origine uit de bouw- en constructiewereld komt? De overeenkomsten tussen het begrip ‘stress’ in de bouw en in de medische wetenschap zijn vrij duidelijk: In de constructiewereld is de stress een term die gebruikt in verband met de kracht die op een bepaald voorwerp (deel van het gebouw) wordt uitgeoefend. Het materiaal is berekend op ‘normale’ stress, maar als dit te veel of te eenzijdig wordt, gaat het materiaal haarscheurtjes vertonen. Té veel haarscheurtjes betekend op termijn dat het materiaal gaat bezwijken onder de druk met alle gevolgen van dien.
Bij mensen werkt het precies eender. Het menselijke lichaam kan een bepaalde hoeveelheid stress verwerken, wat ook als gezond wordt ervaren. Maar als de stress té eenzijdig of té zwaar wordt, wordt het lichaam, zowel fysiek als mentaal, beschadigd. Als dit te veel wordt, zal het lichaam bezwijken onder de druk, de stress. Gevolg: Burn-out of overspannen.
Mannen en vrouwen zijn verschillend,goh!
Mannen en vrouwen zijn verschillend op allerlei niveaus. Ook op het gebied van het omgaan met stress, het verwerken van de stress en het zich wapenen tegen stress. Dit is tevens de bron van vele echtelijke ruzies, omdat de een niet begrijpt hoe de ander met de stress van een bepaalde gebeurtenis om gaat. Onbegrip alom. Daarom is het verhelderend om te weten waarom mannen en vrouwen verschillend met stress omgaan. De grootste oorzaak zit in de aanmaak van (stress)hormonen en hoe het lichaam hierop regeert. Mannen en vrouwen hebben verschillende soorten hormonen, dus zal de stressreactie ook anders zijn. Maar dat is niet het enige…
Stress bij mannen
Mannen hebben meestal een kleinere sociale kring dan de vrouwen, en hebben daarnaast niet de gewoonte ontwikkeld om binnen de sociale kring te praten over problemen op het werk of binnen een relatie. Praten over problemen binnen een relatie, wat vaak op initiatief van de vrouw is, wordt door mannen dan ook heel vaak ervaren als ‘gezeur’. Mannen hebben minder inlevingsvermogen in hoe de ander zich voelt, dus zal de reactie op het ‘gezeur’ vaak niet passend zijn bij de situatie. Het probleem wat zich aandient wordt daarom door de man vaak onpersoonlijk en abstract ‘afgehandeld’.
Dit laatste heeft te maken met het hogere testosteronniveau van de mannen. Dit hormoon zorgt er voor dat de rechter hersenhelft zich beter ontwikkelt. En dat is juist de hersenhelft die er voor zorgt dat ze creatief, onpersoonlijk en abstract kunnen denken en handelen. En dit uit zich natuurlijk direct in stressvolle situaties. Mannen zijn dus in staat om een fikse woordenwisseling sneller van zich af te zetten en door te gaan met waar ze mee bezig waren.
Ook het afreageren van de stress is anders bij mannen. Op stressmomenten zullen ze zich meer fysiek uiten door te sporten of andere lichamelijk activiteiten. Maar ook directe, fysieke reacties op stress, zoals met de vuist op tafel slaan of zelfs fysiek geweld, zie je meer bij mannen dan bij vrouwen.
Stress bij vrouwen
Vrouwen hebben over het algemeen een heel breed sociaal netwerk, en vinden het ook belangrijk om hier deel van te zijn. Niet alleen familie, maar ook vriendinnen, collega’s en buurtjes zijn belangrijk hierin. Het is bekend dat vrouwen gemakkelijker praten, en dus ook vaker hun problemen voorleggen binnen dit sociale netwerk. Dit feit alléén al, werkt direct stress verlagend. Praten helpt immers om de druk te verlagen en leidt vaak naar oplossingen.
Aan de andere kant laten vrouwen zich vaak meer leiden door de emotionele kant van het probleem. Zo kan een vrouw behoorlijk uit balans raken door een flinke woordenwisseling met een vriendin, terwijl de man daar gemakkelijk overheen zou stappen om het probleem ‘morgen’ op te lossen.
Met name vrouwen in het arbeidsproces voelen vaak meer druk dan mannen, druk om te presteren, druk om te ‘bewijzen’ dat ze de job net zo goed aan kunnen dan hun mannelijke collega’s. Maar het is niet zo dat juist déze druk zorgt voor het extreme geval van stress: een burn-out of overspannen. Vrouwen raken eerder in de extreme stress door spanningen, zowel op het werk als in de relationele sfeer. Vrouwen zijn erg gevoelig voor ‘sfeer’, en kunnen bij gebrek hieraan behoorlijk stevig reageren.
Vrouwen gaan dus, over het algemeen, meer emotiegericht om met spanning en stress.
Tot slot
De voorgaande verschillen tussen man en vrouw zijn natuurlijk niet altijd eenduidig. Ook wil ik beslist niet de indruk wekken dat ik generaliserend bezig ben. Er zijn natuurlijk altijd uitzondering en mixen van beide. Maar het kan in ieder geval een grote hulp zijn bij het begrijpen van de ander tijdens een stressvolle situatie.
