Een van de standaard instructies bij veel dieet programma’s is dat je duidelijk bij gaat houden wat je precies elke dag eet. Voor de digitale revolutie betekende dit dat je alles handmatig moest opschrijven op het moment dat er een drankje of een hapje door jouw keer verdween.

Je moest ook duidelijk aangeven wat de hoeveelheid eten was die je binnenkreeg: als je bijvoorbeeld een handvol noten of druiven at dan moest je eerst precies tellen hoeveel er daadwerkelijk gegeten zouden worden. Ingrediënten in complexe gerechten zoals lasagne, stoofschotels, of soepen moesten worden opgeteld zodat de individuele calorie bijdrage kon worden berekend. En natuurlijk moest alles wat je dronk, inclusief alcohol, worden bijgeteld.

Een dieet programma dat uitgegeven werd rond 1970 drong haar leden aan om dagelijks bij te houden hoeveel ze precies aten gedurende het gehele programma. De leden van dit programma moesten zelf elke dag naar de kliniek komen om gewogen te worden, en op dat moment dat ze gewogen werden moesten ze ook de notities van gisteren inleveren over wat ze hadden gegeten.

Een vrouw die had meegedaan aan dit gewichtsprogramma vertelde dat ze vroeger in haar auto zat op de parkeerplaats van de kliniek en nog snel probeerde de informatie op te schrijven. “Ik verzon maar wat als het ging om wat ik had gegeten. Al dat meten en opschrijven, wie heeft daar nou tijd en zin in?" Ze was echter zeker niet de enige persoon die gebruik maakte van deze strategie.

Wie heeft hier tijd voor?

Wie heeft hier inderdaad tijd en zin voor? Alles duidelijk opschrijven wat je in een dag eet. Zelfs nu dat we de steun hebben van smartphones en websites die een gigantische database hebben als het gaat om ingrediënten en calorieën met (bijna) alle soorten voedsel die we maar kennen, wie wil er daadwerkelijk alles opschrijven wat we op een dag eten? Stel je voor dat je uitgenodigd bent voor de receptie van een bruiloft, en voordat je kunt genieten van het buffet moet je eerst de verschillende selecties op je bord invoeren op je smartphone.

Of stel je voor dat je niet kunt genieten van wat ijs wanneer je s’ avonds aan het kijken bent naar je favoriete televisie programma om dat je te druk bent de lepels van Ben en Jerry’s ijs te tellen? Misschien ben je in een supermarkt en je eet een of twee monsters van een nieuwe cracker variant, hoe zet je dit zo duidelijk mogelijk op jouw lijstje? Het is niet altijd gemakkelijk of leuk om alles duidelijk bij te houden.

Waarom zou je het dan doen?

Waarom suggereren dieetprogramma’s dan dat je precies bijhoud hoeveel je eet? Waarom dringen sommige programma’s hier zelfs op aan? Over het algemeen nemen mensen aan dat mensen die hun calorieverbruik duidelijk volgen, het uiteindelijk beter zullen doen op een dieet. Dit is zelfs wetenschappelijk aangetoond. De reden hierachter zal vrij duidelijk zijn voor de meeste mensen, iedereen die zich genoeg wil inzitten om alles op te schrijven wat ze gegeten hebben wil zich genoeg inzetten om een dieet te volgen.

Bovendien is het zo dat om ervoor te zorgen dat je alles zo duidelijk mogelijk opschrijft, voedsel keuzes vaak ernstig beperkt zijn tot artikelen waarvan de samenstelling bekend is. We weten bijvoorbeeld duidelijk wat er in een gegrilde kippenborst zit, maar een kippenpastei maakt het weer lastiger om precies aan te geven wat je die dag gegeten hebt. Er zijn sommige mensen die zeggen “dan maar liever geen M&M’s” dan te moeten tellen of ze er nou 11 of 12 hebben gegeten.

Het probleem is dat wanneer mensen stoppen met het opschrijven van wat ze eten of het beduidend minder doen, dit vaak een vroeg symptoom is van een gebrek aan interesse en een vermindering van betrokkenheid bij het dieet. De excuses voor het niet nauwkeurig opschrijven van hun laatste maaltijd zijn nog talrijker dan de excuses die mensen geven om maar niet te gaan sporten.

Waarom we het wel zouden moeten doen

Hoewel het natuurlijk niet altijd even leuk is zijn er genoeg redenen dat we het toch aanraden om misschien maar bij te houden wat er dagelijks wordt gegeten. De volgende scenario’s klinken je misschien wel bekend in de oren.

Je bent al een paar weken bezig met een dieet en het gewichtsverlies gaat niet alleen langzaam meer, maar is zelfs helemaal stil komen te staan. Schrijf dan eens rigoureus alles op wat je eet gedurende vijf dagen - drie weekdagen en een weekend. Je hoeft niet eens erg precies te zijn als het om metingen gaat, maar let op wat je eet wanneer je gedachteloos aan het knabbelen bent, hoeveel broodjes of extra’s je eet tijdens een uitgebreid ontbijt op zondag, en hoe vaak een overgeslagen lunch veranderde in een gigantisch avondmaal omdat je zoveel honger hebt.

• Schrijf ook alles op als het om alcoholgebruik gaat, vooral omdat die calorieën snel oplopen. Veel mensen hebben het niet door dat ze misschien niet de juiste keuzes maken om gewicht te kunnen verliezen.

• Enkele maanden of een jaar (misschien zelfs wel iets langer) na een dieet, begin je te merken dat de "dunne" kleding die je hebt niet meer goed past. Wanneer je eenmaal op de weegschaal stapt dan weet je het zeker, dit probleem is te wijten aan gewichtstoename, niet aan een slechte stomerij of te warm wassen. Op dat moment is het een goed idee dat je duidelijk opschrijft wat je elke dag eten en drinkt gedurende zeven of acht dagen. Doe dit zelfs voordat je denkt aan het beginnen van een nieuw dieet.Het is belangrijk om te weten waar die extra calorieën vandaan komen zodat je ze ook duidelijk en gericht aan kunt pakken.
  
  Ben je grotere porties gaan eten? Misschien doe je teveel dressing op elke salade die je eet of misschien wel extra boter op je brood? Misschien eet je elke dag teveel calorierijke snacks, of drink je meer bier of wijn dan vroeger? Misschien is het antwoord geen van de hierboven genoemde oorzaken. Misschien is de oorzaak wel dat je tegenwoordig minder aan lichaamsbeweging doet. Als het gaat om een recente verandering in jouw eetpatroon dan is met misschien mogelijk door een paar kleine aanpassingen gewicht te verliezen zonder dat hiervoor een formeel dieet nodig is.

• Je merkt dat je last hebt van de vroege symptomen van scheurbuik. Dat is natuurlijk maar een grapje. Maar vaak hebben mensen wel een vaag gevoel dat ze het meest van de tijd niet alle voedselgroepen binnenkrijgen. Misschien is het al een paar dagen geleden dat je groente of een rode vrucht (aardbei, watermeloen, appel, kersen of rode grapefruit) gegeten hebt. Was het laatste zuivelproduct dat je hebt gegeten een gezonde optie zoals yoghurt of kwark, of was het een ijsje?
  
  Hoop je nog steeds dat de tortilla chips die je eet rijk zijn aan vezels zodat ze als ‘gezond’ kunnen worden beschouwd?Schrijf op wat je normaal gesproken eet gedurende twee tot drie dagen in de week en dan ook nog eens tijdens het weekend. Vergelijk jouw lijst van wat je eet met de aanbevolen hoeveelheden voor een gezond, gebalanceerd dieet (groenten en fruit, volkoren koolhydraten, vetarme zuivelproducten, magere eiwitten).

• Ondanks dat je een gewicht-verlies programma precies naleeft lukt het maar niet om gewicht te verliezen. Niemand is voelt met je mee want waarschijnlijk geloven de meeste mensen het niet echt dat jij je precies aan een dieet houdt. Op dat moment kun je wat je gedurende twee weken eet opschrijven en vervolgens laten zien aan een arts. Je hebt op dat moment misschien last van een metabolisch probleem dat je ervan weerhoudt gewicht te verliezen. En nu heb je een duidelijk bewijs van het feit dat het zeker niet aan jouw eetgewoonten licht.

Conclusie

Het is natuurlijk niet altijd gemakkelijk om alle informatie op te schrijven van alles wat je die dag eet. Maar zeker als je het idee hebt dat je niet weet waarom of je een paar kilo bent aangekomen dan is het een erg goed idee. Er zijn genoeg smartphone apps beschikbaar die je precies vertellen hoeveel calorieën er in een bepaald plakje kaas (met het verschil tussen de verschillende producten ook nog aangegeven) zitten.

Houdt het een week vol (hoe vervelend het ook mag zijn) en je zult merken dat je of minder snackt (als dit plakje koek nu eet moet ik het straks weer opschrijven) of dat je er snel achter komt dat je misschien wel meer op een dag eet dan dat je dat in het begin dacht. Op dat moment wordt het veel gemakkelijker om mogelijke aanpassingen door te voeren.