Suikerziekte komt heel vaak voor in Nederland, vaker dan je denkt. Kijk eens om je heen: Hoeveel mensen ken jij die suikerziekte hebben? Vast wel ééntje en waarschijnlijk wel meerdere. Suikerziekte is op zich niet levensbedreigend of anderszins gevaarlijk, mits er tijdig behandeld wordt.
Allereerst wil ik even wat rechtzetten: De term ‘suikerziekte’ is eigenlijk niet correct. Deze term impliceert dat suikerziekte ontstaat door het eten van (te veel) suiker. Dit is beslist niet het geval, hoewel een hoge suikerconsumptie wel kan leiden tot overgewicht, wat dan wél weer een oorzaak van suikerziekte kan zijn.
Suikerziekte betekent ook niet, zoals vroeger heel vaak werd aangenomen, dat je helemaal geen suiker meer mag eten. Suikerziekte is een populaire naam voor een stofwisselingsziekte. We noemen het ook wel diabetes. Omdat in de volksmond de term suikerziekte heel vaak wordt gebruikt, hou ik dat ook even aan in dit artikel.
Suikerziekte is een aandoening die ieder jaar vaker voorkomt. In Nederland hebben we op dit moment ongeveer 500.000 mensen die in meer of mindere vorm last hebben hiervan.
Suikerziekte wordt ook wel eens een welvaartsziekte genoemd. Dit komt doordat er duidelijke verbanden zijn met overgewicht, ongezonde voeding en roken: Alle drie zijn dit ernstige problemen van deze tijd waarin het steeds meer geaccepteerd wordt dat je niet altijd even gezond kunt leven.
Volgens mij onzin, want gezond leven is een duidelijke keuze en niet iets wat je overkomt. Als jij gezond wilt leven, gaat dat ook lukken!
Wat is suikerziekte precies?
Suiker is een stof die heel snel in het bloed wordt opgenomen. Bij een normaal functionerende stofwisseling wordt, als die extra energiestoot niet direct nodig is, door de alvleesklier extra insuline aangemaakt. Hiermee wordt het suikerniveau in je lichaam geregeld door de overtollige energie op te slaan als lichaamsvet, voor eventueel later gebruik.
Het mag duidelijk zijn dat als je té veel suiker eet, in ieder geval méér dan je verbruikt, dat dit direct leidt tot overgewicht. Eén van de oorzaken van suikerziekte.
Als je stofwisseling niet goed werkt doordat je suikerziekte hebt, wordt er in sommige gevallen geen insuline aangemaakt (diabetes type 1) of de reactie van je lichaam op de aangemaakte insuline is niet optimaal (diabetes type 2). In deze gevallen blijft het bloedsuikerniveau té hoog wat op de korte termijn voor ongemakken kan zorgen, en op de langere termijn zelfs erg schadelijk is voor je lichaam.
Er zijn speciale tests beschikbaar om te bepalen of je suikerziekte hebt. Daarnaast zijn er heel veel symptomen die redelijk gemakkelijk te herkennen zijn. Op het moment dat jij twijfels hebt, let dan op de symptomen en maak een afspraak met je huisarts. Deze kan de definitieve diagnose stellen.
Twee soorten suikerziekte
Ondanks dat ze meestal in één adem genoemd worden, zijn er toch verschillende soorten suikerziekte. De algemeen aanvaarde splitsing is het aanduiden van twee types: Type 1 en Type 2. Niet erg creatief, maar wel duidelijk. Laten we deze twee eens nader bekijken:
Suikerziekte type 1
Deze vorm van suikerziekte komt in de meeste gevallen voor bij kinderen en jongeren. De alvleesklier maakt in dit geval geen of heel weinig insuline aan, of wordt de insuline direct na de productie door het lichaam weer afgebroken. Binnen dit type suikerziekte kunnen we nog heel veel vormen onderscheiden. Omdat deze vorm van suikerziekte relatief weinig voorkomt, laten we dit voor nu even rusten.
Suikerziekte type 2
Bij deze vorm van suikerziekte wordt er wel insuline aangemaakt door de alvleesklier, maar dit is niet effectief genoeg: De insuline wordt niet geaccepteerd door het lichaam waardoor de efficiëntie niet goed genoeg is om het lichaamsproces volledig te ondersteunen.
Dit specifieke type komt het meeste voor in Nederland bij oudere mensen en mensen met een duidelijk overgewicht. In eerste instantie kan er behandeld worden met een aangepast dieet en bewegen, maar als dat niet helpt kunnen er medicijnen verstrekt worden om de bloedsuikerspiegel te verlagen. Ook kan er een insulinepomp ingezet worden.
De oorzaken van suikerziekte
Er zijn geen specifieke oorzaken aan te wijzen voor suikerziekte. Om kort te gaan: in principe kan iedereen suikerziekte krijgen. Maar er zijn natuurlijk wel risicofactoren die een duidelijk steentje bijdragen aan het ontstaan van suikerziekte. Aan suikerziekte type 1 kun je weinig doen, omdat dit type in de meeste gevallen erfelijk bepaald wordt.
De meest frequente vorm van suikerziekte, type 2, is deels gebaseerd op erfelijke factoren. Het andere deel wordt bepaald door zaken op het gebied van levensstijl en gezondheid. De factoren die hierin meespelen kunnen zijn:
- Eventuele leden binnen de familie die ook een vorm van suikerziekte hebben. Erfelijke factoren spelen dus een grote rol hierin.
- Overgewicht is een sterk bepalende factor hierin. Overgewicht is natuurlijk ook een bedreiging voor hart- en vaatziektes en de gezondheid in het algemeen.
- Als je boven de 45 jaar bent, heb je een verhoogde kans op suikerziekte.
- Weinig beweging, niet alleen een factor in de suikerziekte, maar een belangrijke factor in je algemene gezondheid.
- Als je al last hebt van pre-diabetes, een verminderde glucosetolerantie. Dit wordt vaak gezien als voorstadium van de echte suikerziekte.
- Ook de afkomst speelt een rol hierin.
- Een slecht cholesterolgehalte.
- Te hoge bloeddruk. Dit heeft natuurlijk veel te maken met stress en het eerder genoemde overgewicht.
- Als je eerder zwangerschapsdiabetes hebt gehad, heb je een verhoogde kans op suikerziekte op latere leeftijd.
- Alvleesklierontsteking. Door schade aan de alvleesklier wordt er verminderd insuline aangemaakt.
De symptomen van suikerziekte
Omdat het erg belangrijk is dat suikerziekte, in welke vorm dan ook, zo snel mogelijk wordt vastgesteld, moet je goed op de symptomen letten. Kijk eens heel eerlijk naar jezelf. Heb jij last van één of meerdere van de volgende symptomen? Maak dan snel even een afspraak met je huisarts om zeker te zijn. Niet behandelen kan veel schade aan je lichaam toebrengen, en uiteindelijk levensgevaarlijke situaties opleveren.
Snel verliezen van gewicht
Voor sommigen een droom, maar in dit geval kan het een symptoom van suikerziekte type 1 zijn. Bij dit specifieke type suikerziekte is het lichaam opgehouden met het aanmaken van insuline, waardoor het lichaam zelf op jacht gaat naar beschikbare glucose om de cellen te voeden.
Dit gebeurt met name in de ochtend, als de bloedsuikerspiegel erg laag is. Het lichaam vindt deze energie in het eiwit en lichaamsvet wat opgeslagen is in het lichaam, wat een hele snelle gewichtsafname tot gevolg heeft. Deze beschrijving geld voor het constateren van suikerziekte type 1. Bij suikerziekte type 2 ligt dit iets ingewikkelder.
Veel plassen en drinken
Als je bloedsuikerspiegel in je bloed erg hoog is, heeft dat als direct gevolg dat je veel moet plassen. Door het gebrek aan insuline, zijn je nieren niet meer in staat om de ingenomen glucose te filteren. Er is een overaanbod van glucose, waardoor de nieren vocht uit het lichaam gaan halen om de glucose te verdunnen. Dit is een natuurlijke reactie om de eventuele schade beperkt te houden. Maar dit heeft wel als direct gevolg dat je veel moet plassen, en daardoor weer veel dorst hebt. Onttrekken van vocht aan het lichaam gaat ook weer gepaard met verlies van gewicht.
Vermoeid en slap gevoel
Ook dit is een belangrijk symptoom van suikerziekte. Omdat er geen insuline aangemaakt wordt, of de aangemaakte insuline niet werkt, blijft de ingenomen glucose in het bloed aanwezig zonder dat deze bron van energie door de cellen opgenomen kan worden.
Een logisch gevolg hiervan is vermoeidheid en een heel slap gevoel. Je hebt gewoon geen energie, ook al zit je lichaam helemaal vol met glucose! Anders gezegd: Je hebt gewoon de insuline nodig om de glucose af te breken en geschikt te maken voor de opname van de glucose door de cellen. Gebeurt dit niet, dan heb je een gebrek aan energie.
De voorgaande symptomen zijn de belangrijkste, en het meest gemakkelijk te herkennen. Toch zijn er nog een aantal andere, meer subtiele, symptomen die je ook in de gaten kunt houden:
- Bij mannen kan er een vermindering van de potentie optreden.
- Als gevolg van de dorst, kun je last hebben van een droge mond en een droge tong
- Je ogen zijn erg gevoelig, en reageren direct op de gewijzigde omstandigheden. Je kunt last krijgen van wazig zien, oogontstekingen, rode ogen of een branderig gevoel aan de ogen.
- Als je last hebt van méér haaruitval dan normaal, kan dit wijzen op een vorm van suikerziekte.
- Je hebt meer dan gemiddeld last van blaasontsteking, witte vloed, smegma of steenpuisten.
Bij twijfel, altijd even contact met je huisarts opnemen!
Het voorkomen van suikerziekte
Omdat er nog relatief weinig over suikerziekte bekend is, kan suikerziekte vrijwel nooit helemaal voorkomen worden. Wel kun je het risico fors terugdringen door de eerder genoemde oorzaken van suikerziekte goed ter harte te nemen. Om de belangrijkste te herhalen:
- Ga gezonder eten en drinken
- Voorkom overgewicht (waardoor je cholesterol en bloeddruk op een gezond niveau blijft)
- Ga sporten, of in ieder geval meer bewegen.
Conclusies en aanbevelingen
Mocht je je jezelf in één of meerdere symptomen herkennen is het niet direct reden tot paniek. Maar het is wel verstandig om even contact op te nemen met je huisarts om zekerheid te hebben. Met de hedendaagse methoden is suikerziekte prima te behandelen en kun je er heel oud mee worden.
Maar zonder behandeling is, en blijft, het een ziekte die veel schade kan toebrengen, en uiteindelijk levensgevaarlijke situaties kan opleveren.
Jij zegt heel makkelijk dat gezond eten een keuze is en dat het niks te maken heeft met hoe hectisch je leven is. Dat zegt mij dat jij een heel relaxed leven hebt, want ik merk al lange tijd aan mijn lichaam dat het niet goed gaat en ik WIL echt heel erg graag gezond eten, maar met mijn gezin, het huishouden en mijn werk (onregelmatige diensten, 40 uur p/w) krijg ik het niet voor elkaar dagelijks met 3 gezonde maaltijden en tussendoortjes op de proppen te komen, die ook nog eens iedereen lust. Soms eet ik zelfs hele dagen niks, want door de stress heb ik gewoon geen eetlust en krijg ik t niet weg.
Dus, meneer het is makkelijk en een keuze, vertel me maar hoe ik t moet doen.
@Jorieke:
1) Mealpreppen misschien op je vrije dag(en)? Dan hoef je het tijdens werkdagen alleen op te warmen.
2) Ik weet niet wat voor werk hebt, maar mocht het iets zijn met een bureau met lade en/of ergens een eigen kastje/locker, en/of gemeenschappelijke koelkast o.i.d. dan kun je wellicht zorgen dat daar een voorraadje ligt van zaken zoals boter, beleg, wat langer houdbare zaken voor tussendoortjes zoals crackers, rijstwafels, fruit, etc. Toen ik nog fulltime werkte, had ik 's morgens altijd tijd te kort. Het enige wat ik deed was wat kale boterhammen uit de vriezer trekken en de rest regelde ik op werk in mijn pauze wel.
3) Kijken of je wat taken bijv. (deels) huishouden kunt uitbesteden? Toen bij ons wekelijks iemand 3 uurtjes het huis onder handen kwam nemen, voelde dat al als een wereld van verschil. Zelfs bij om de week 3 uurtjes al.
4) De taken binnen het gezin wat anders verdelen? Misschien kunnen kinderen of partner als je die hebt helpen met maaltijden klaarmaken (of andere zaken, zodat jij daar meer tijd voor koken hebt)?
5) Als de nood dan toch aan de man is: gezonde fastfood snacks / tussendoortjes uitzoeken/kopen/bestellen? Ik weet niet wat je nu kookt of bestelt,, maar zelfs in snelle happen zit vaak nog wel het nodige verschil in mate van gezond ja/nee.
Hoe dan ook succes.
"Dit specifieke type komt het meeste voor in Nederland bij oudere mensen en mensen met een duidelijk overgewicht."
Laat ik nou in het voorstadium zitten zonder duidelijk overgewicht én zonder te roken. Maar het is blijkbaar toch mijn eigen schuld volgens jou.
Dat heb ik niet gezegd, en dat staat er ook niet, Erica.
Het overgrote deel heeft deze kenmerken, maar dat houdt ook in dat er uitzonderingen zijn.
Helaas voor jou, ben jij zo'n uitzondering.
Tsja.... ik ben zeker bekend met diabetes.....vader had het.
Zelf samen met partner jaren smorgens een glas verse jus ‘d orange gedr9nken gevolgd door een bakje vers fruit volgens een schrijver die stelde tot 12 uur fruit....
Doe het niet die jus ‘d orange zal je uiteindelijk geen goed doen...
REGELMATIG GEWOON ETEN...VDH. Echt geloof me “ vreet de helft” van alles dus.
Je zult zien het werkt. Geen dieten, geen malle pillen. Gewoon jezelf niet tekort doen en van alles de helft eten van wat je nu gewend bent. Veel succes
P.S. Oh ja en normaal bewegen. Geen hardloopgedoe dat geeft kapotte gewrichten.
mijn vriendin van 13 jaar heeft het, de eerste 2 symptomen kloppen inderdaad, van de 3e weet ik het niet zeker..
ben nu best bezorgd, hoelang gaat dit duren? overleeft ze het? alsjeblieft antwoord op dit.
moet ik bezorgd zijn of niet?
Zolang je vriendin onder behandeling is van de huisarts, is er niks aan de hand.
Een dokter / specialist kan niet genezen zonder hulp van de patient . Het voornaamste is de patient doen inzien dat hij de eertse bron is van genezing .