Adrenaline, wat doet het met je gezondheid?

De een houdt van het gevoel, de andere heeft er juist een hekel aan. De meningen omtrent het gevoel dat er adrenaline door je lichaam stroomt verschillen nogal. Sommige zoeken juist de (adrenaline)kick op en aderen ontlopen elke vorm van spanning. In dit artikel geef ik je een overzicht wat adrenaline nu eigenlijk, waarom maken we dit hormoon (ja, het is een hormoon) aan en is het eigenlijk goed voor je gezondheid? Laten we bij het begin beginnen en uitleggen wat deze neurotransmitter (ja, het is ook een neurotransmitter) eigenlijk is.

Wat is adrenaline?

Adrenaline is zowel een hormoon als een neurotransmitter. Dit "stofje" kan je NIET uit voeding of supplementen halen maar wordt "exclusief" aangemaakt door je bijnieren. Sommige zenuwcellen kunnen ook adrenaline produceren. Je lichaam maakt adrenaline aan wanneer het lichaam denkt dat het in gevaar is. Wanneer je in een achtbaan zit is er feitelijk gezien niet echt gevaar. Echter deze "oer" reactie wordt toch in werking gesteld aangezien hoge snelheden niet als normaal wordt gezien in de hersenen. Hetzelfde geval bij het springen uit een vliegtuig.

Het aanmaken van adrenaline is onderdeel van de menselijke "vlucht" of "schrik" reactie. De mens heeft een ongelofelijke overlevingsdrang en wanneer je adrenaline aanmaakt is de kans op overleven groter dan wanneer je dit niet aanmaakt. Wanneer er namelijk adrenaline dor je lichaam stroomt wordt je alerter, er wordt meer bloed door je aderen gepompt, je bloeddruk stijgt, je haalt sneller adem en je pupillen worden groter. Dit alles om beter te kunnen overleven op dat ene moment. Het totaal plaatje is:

Wanneer er adrenaline door je lichaam giert, kan je sneller reageren en lijkt de tijd langzamer te gaan. Fysiek gezien stijg je dus eigenlijk boven jezelf uit!

Het nut (functie) van adrenaline

Adrenaline komt vrij op het moment dat we sneller en alerter moeten zijn. Zelf wanneer je een kaartspel speelt en je staat op het punt om een flink bedrag te winnen krijg je een "adrenalineshot". Of wanneer je de 100 meter sprint, kan je voordelen hebben bij het aanmaken van adrenaline. Dit hormoon zorgt ervoor dat we alerter, sterker, beter tegen pijn kunnen, beter kunnen zien/waarnemen. Het is een hormoon dat eigen als een soort van interne schild fungeert.

Werkt adrenaline pijnstillend?

Hierboven heb ik gemeld dat dit hormoon zorgt dat je beter tegen pijn kan. Dit klopt inderdaad. Echter mag dit niet verwart worden met het feit dat veel mensen denken dat adrenaline een pijnstillende functie heeft. Juist het tegenovergestelde is de waarheid. De aanmaak van adrenaline zorgt er juist voor dat je lichaam de aanmaak endorfine remt. Endorfine heeft als primair doel dat het als een pijnstiller fungeert.

Dit betekent dat wanneer de aanmaak van endorfine remt, dat je inderdaad mer pijn ervaart dan normaal. Echter omdat je in "overlevingsmodus" raakt, ervaar je dit een stuk minder. Mensen met dagelijkse stress en grote hoeveelheden angst ervaren dus veel meer pijn dan iemand die dit niet heeft.

Medische adrenaline

In de medische wereld wordt er "regelmatig" gebruik gemaakt van dit hormoon. Ik had vroeger een vriendin (helaas geen contact meer) die altijd in haar handtas een soort van plastic spuit met zich me droeg. Deze spuit (ook wel EpiPen genoemd) bevat adrenaline. Ze was/is allergisch voor noten en op het moment dat ze toch deze allergische reactie ervaarde moest ze zichzelf adrenaline inspuiten. Een dergelijk levensbedreigende situatie kan verholpen worden door adrenaline te injecteren. Het hormoon werkt vooral vaatvernauwend en zodoende zal de bloedcirculatie op gang blijven doordat het hart sneller gaat kloppen. Het wordt in het ziekenhuis ook wel eens gebruikt bij een lage bloeddruk of een hartstilstand.

De lange termijn gevolgen van teveel adrenaline zijn eigenlijk nog niet in kaart gebracht. Wel zijn er onderzoeken gestart. Tegenwoordig zijn de artsen wat terughoudender geworden in het voorschrijven van een dergelijk EpiPen aangezien er neurologische problemen kunnen ontstaan.

Verslaving?

Het komt niet echt heel erg veel voor maar je kan je wel voorstellen dat adrenaline een verslavende werking kan hebben. Het "gespannen gevoel" dat je alerter bent, je opgewerkt voelt, meer waarneemt en dat je hart sneller klopt, kan een verslavingen werking hebben op het lichaam. Dit betekent niet dat iemand zich elke dag dit hormoon inspuit, maar iemand die overmatig veel sport kan verslaafd zijn aan dit hormoon.

Als de adrenaline boost afneemt, is het normaal dat je een vorm van lusteloosheid ervaart. Na een fase waarin je lichaam op scherp staat, heeft het na de werking van adrenaline ook een "down" fase. Wanneer je dit regelmatig hebt, kunnen mensen bewust zelf adrenaline gaan aanmaken omdat het lichaam verslaafd is aan het opgewekte gevoel (helemaal wanneer ze zich "down" voelen). Dit kan door juist de situaties op te zoeken waarbij het lichaam van nature adrenaline aanmaakt, denk aan extreme sport, hitte, kou, erg hard rijden of zelf het luisteren van wilde muziek kan er voor zorgen dat het lichaam "op commando" dit hormoon aanmaakt.

Pas op met teveel adrenaline

Na iedere vorm van inspanning heeft het lichaam een rust nodig. Wanneer er adrenaline door je lichaam giert, heeft draait je lichaam op volle toeren. Het is dus logisch dat het vervolgens een periode van rust nodig heeft. Wanneer het lichaam dit dan niet krijgt (vooral wanneer dit vaker gebeurt) kan het lichaam uitgeput raken. Dit kan zorgen voor een drang naar meer adrenaline.

Zo kom je dus in een vicieuze cirkel terecht.