Alles over een whiplash

Een whiplash of whiplash-geassocieerde aandoeningen verwijzen naar nekletsel als gevolg van, of gerelateerd aan, een plotselinge verstoring van de nek. Bijvoorbeeld hyperextensie letsel aan de nek. In veel gevallen is een whiplash het gevolg van een klap van achteren, bijvoorbeeld wanneer iemand van achter wordt aangereden tijdens een auto-ongeluk.

In een normaal geval wordt bij een dergelijk ongeluk het lichaam van het slachtoffer aanvankelijk naar voren geduwd terwijl het hoofd (tijdelijk) achter blijft. Hierdoor komt het voor dat het hoofd extreem snel heen-en-weer beweegt. Als gevolg hiervan worden sommige spieren erg uitgerekt of scheuren ze zelfs helemaal, hetzelfde geldt voor pezen en gewrichtsbanden. 

Simpel gezegd, de gewrichtsbanden en pezen in de nek worden verrekt tijdens een whiplash, bijvoorbeeld omdat er teveel van het lichaam wordt gevraagd bij een snelle botsing.

Hoewel de wervels in de nek niet gebroken zijn kan het wel enkele maanden duren voordat alles genezen is.

Niet altijd met een auto-ongeluk

De meeste mensen verbinden whiplash met een auto-ongeluk, vooral wanneer een auto aan de achterzijde door een ander voertuig wordt geraakt. De bestuurder is dan vaak de persoon die last heeft van een whiplash. Echter, de botsing kan vanuit elke richting komen en het hoofd kan zowel naar achteren of zijwaarts bewegen. Het is dus zeker niet zo dat alleen een klap van achter voor een whiplash kan zorgen.

Whiplash-letsel kan ook op verschillende andere manieren gebeuren, bijvoorbeeld van de fiets vallen of tijdens het paardrijden van het paard vallen.

De symptomen van een whiplash

Een persoon met een whiplash zal last krijgen van stijfheid in de nek, pijn, hoofdpijn, spierkrampen, pijn in de schouder, en tijdelijk verlies van het bewegen van de nek. Een whiplash kan ook worden veroorzaakt door een krachtige klap op het hoofd, bijvoorbeeld tijdens rugby, karate of boksen.

Vrouwen zijn gevoeliger voor een whiplash dan mannen; experts geloven dat dit komt omdat de nekspieren bij vrouwen meestal niet zo sterk zijn als de nekspieren van mannen.

Het duurt normaal ongeveer 12 tot 24 uur na een ongeval of de klap voordat het voor die persoon duidelijk wordt dat ze eventueel last hebben van een whiplash. Tijdens het ongeval is een eventuele zwelling of blauwe plekken rondom de nekspieren niet meteen duidelijk.

In de meeste gevallen wordt het ongemak, de pijn en de stijfheid in de nek de volgende dag veel erger, dit komt omdat de adrenaline gedaald is en de spieren nu echt gevoelig worden. Het kan zelfs zo zijn dat deze pijnlijke symptomen elke dag erger worden.

Een persoon met een whiplash kan last hebben van de volgende symptomen:

• Het verlies (of vermindering) van nek bewegingsvrijheid
• Hoofdpijn
• Nekpijn
• Nekstijfheid
• De achterkant van de nek voelt gevoelig aan

De volgende verschijnselen en symptomen zijn ook mogelijk:

• Pijn in de onderrug
• Pijn in de armen en handen
• Gevoelloosheid of tintelingen in de armen en handen
• Spierkrampen
• Duizeligheid
• Vermoeidheid
• Slikproblemen
• Problemen met het gezichtsvermogen (kan wazig zien)
• Een gevoel dat je beweegt of draaien (duizeling)
• Oorsuizen (tinnitus)
• Slaapstoornissen

De volgende, minder vaak voorkomende verschijnselen en symptomen zijn ook mogelijk:

• Prikkelbaarheid
• Geheugenverlies
• Een slechte concentratie

Hoofdpijn, duizeligheid, problemen met slikken en problemen met het gezichtsvermogen zouden niet lang moeten duren. Als ze dat wel doen dan is het een moet je  je arts te raadplegen. Het zou bijvoorbeeld bij een ongeluk ook om een hersenschudding kunnen gaan.

Hoe wordt een whiplash vastgesteld?

De arts zal normaal gesproken de patiënt onderzoeken en vragen of hij of zij recentelijk betrokken is bij een ongeluk, gevallen is, of misschien een klap tegen het hoofd heeft gehad. Het is mogelijk de volgende scans uit te voeren, zeker als de dokter denkt dat er letsel aan de wervelkolom is opgelopen.

• Röntgenfoto – Deze test kan gebroken botten of andere problemen, zoals een wervelfractuur, artritis of dislocaties uitsluiten.
• CT-scan (computertomografie) – Hier worden veel verschillende röntgenfoto’s genomen, allemaal vanuit verschillende hoeken. Het is mogelijk een gedetailleerder beeld van het bot en zachte weefsels te hebben op de monitor.
• Een MRI scan (beeldvorming met magnetische resonantie) – Radiogolven en een sterk magnetisch veld produceren geleidelijk een gedetailleerd overzicht van het getroffen gebied op de monitor. De zorgverlener is dan in staat om eventueel letsel op te sporen.

Wat zijn de behandelmogelijkheden voor een whiplash?

De behandeling van een whiplash is meestal gericht op het verlichten van pijn en stijfheid in de nek en het genezen van schade aan spieren, gewrichtsbanden en pezen. De meeste patiënten ervaren na enkele dagen een duidelijke verbetering van de symptomen die geassocieerd worden met een whiplash.

Bij ongeveer 60% van de whiplash gevallen zijn de symptomen binnen één tot vier weken volledig verdwenen. Sommige mensen hebben enkele maanden na de blessure nog steeds klachten. In zeldzame gevallen kunnen problemen zelfs langer aanhouden, het kan zo zijn dat problemen met een whiplash chronisch worden.

De volgende behandelingen kunnen helpen de symptomen te verlichten:

• IJskompres –Het aanbrengen van een ijskompres, onmiddellijk nadat het letsel is ontstaan of zo spoedig mogelijk, helpt een zwelling (ontsteking) te verminderen. Wikkel het ijs in een handdoek, geen ijs direct op de huid aanbrengen. Laat het ijskompres ongeveer 10 tot 30 minuten zitten en dan weer verwijderen. Een half uur tot een uur later kun je het ijskompres weer tijdelijk aanbrengen.
• Lichaamsbeweging – Patiënten moeten proberen om hun nek normaal te bewegen, het is belangrijk om dit te doen onder toezicht van een arts, fysiotherapeut, of gekwalificeerde beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg. In ernstige gevallen met pijnlijke symptomen is het misschien nodig om de nek rust te gunnen. Wanneer de pijn het toestaat moet iemand met een whiplash proberen voorzichtig te bewegen zodat de nek niet verstijft.
• Pijn – Pijnstillers, zoals paracetamol, kunnen helpen bij het verminderen van whiplash pijn. Sommige artsen zullen patiënten adviseren om regelmatig pijnstillers te nemen, niet enkel wanneer de pijn ernstig is. Het is echter wel belangrijk dat je de aanbevolen dagelijkse dosis niet overschrijdt.
• Lichaamshouding – Een gekwalificeerde zorgverlener kan de patiënt leren hoe je een goede lichaamshouding handhaaft, bijvoorbeeld, de rug recht houden bij het lopen, staan of zitten. De reden hierachter is omdat een goede lichaamshouding nekpijn en de verergeringen van de stijfheid kan voorkomen. Een stevig kussen zorgt voor een goede houding tijdens het slapen.
• Injecties - Corticosteroïden of lidocaïne-injecties kunnen spierkrampen helpen verlichten.
• Spierverslappers – Ook deze medicijnen kunnen spierkrampen helpen verlichten. Het nemen van spierverslappers kan voor slaperigheid zorgen.
• Fysiotherapie - Een fysiotherapeut kan met zowel massage en manipulatie eventueel (tijdelijk) verlichting brengen. De fysiotherapeut kan ook gebruik maken van warm/koude manipulatie of echografie.
• Nekbrace – Een zacht nekbrace wordt vaak gebruikt bij de behandeling van een whiplash. Echter, het langdurig immobiliseren van de nek kan het herstel ondermijnen, omdat de spiermassa en spierkracht wordt verminderd. Als een nekbrace nodig is dan moet deze gewoonlijk niet langer dan drie uur aaneen worden gedragen.

Gerelateerde whiplash klachten / aandoeningen

Whiplash kan een zeer complex probleem zijn en kan een verscheidenheid vervelende klachten hebben. Zoals al eerder gezegd hebben de meeste mensen er gelukkig niet langdurig last van, maar andere klachten zijn:

• Gewrichtsdysfunctie – Door de whiplash kan één van de gewrichten in de wervelkolom de normale veerkracht en demping verliezen. Dit kan mogelijk leiden tot beperkte bewegingsvrijheid en pijn bij het bewegen.
• Hernia – Een whiplash kan de schijven tussen de wervels beschadigen. Dit kan leiden tot kleine scheuren die ervoor zorgen dat de binnenste kern van de wervel naar de buitenkant wordt gedrukt. Als de binnenste kern van de wervel in contact komt met een nabijgelegen zenuwwortel en deze irriteert, dan heeft iemand last van een hernia. Symptomen zijn eventueel scherpe, stekende pijn onderaan de arm en zelfs neurologische symptomen zoals gevoelloosheid, tintelingen en spierzwakte.
• Foutieve bewegingspatronen – Er wordt aangenomen dat het zenuwstelsel de wijze waarop deze de functie van spieren coördineert kan veranderen. Dit als gevolg van de verscheidenheid aan intense pijnsignalen van de whiplash zelf.
• Chronische pijn - Hoewel een ‘normale’ whiplash vaak resulteert in spierproblemen en verrekkingen die na verloop van tijd gewoon genezen, kan een ernstigere whiplash nekpijn en andere symptomen opleveren die langdurig (chronisch) aanwezig zijn.
• Cognitieve dysfunctie – In bepaalde ernstige gevallen kan een whiplash ook het mentaal functioneren van de patiënt aantasten, dit kan zorgen voor problemen met concentreren.

Heb je nog goede aanvullingen op dit artikel? Of ervaring met een whiplash? Laat het mij weten door hieronder een reactie achter te laten! Of deel het artikel hieronder via social media.