Ontstekingen en schade door vrije radicalen worden al jaren in verband gebracht met vrijwel elke ziekte waar de moderne mens last van heeft. Of we het nu over kanker, Alzheimer, hart- en vaatziekten, artritis en zelfs diabetes hebben, deze vrije radicalen spelen waarschijnlijk een grote rol bij ofwel de oorzaak of de verergering van de aandoening.
Het is dan ook niet vreemd dat we steeds meer geneesmiddelen zien die zeggen iets tegen de schade van vrije radicalen te kunnen doen. Echter, vaak hebben deze producten vervelende bijwerkingen. Het is het daarom ook meer dan waard om eens te kijken wat we als een natuurlijke oplossing hebben voor een optimale gezondheid tegen vrije radicalen.
Na veel onderzoek is gebleken dan blauwe bessen goed werken tegen ontstekingen.
Waarom blauwe bessen?
Blauwe bessen staan bij veel mensen bekend als een anti-inflammatoir voedsel. Blauwe bessen zorgen ervoor dat ons lichaam zichzelf beter kan verdedigen. Het probleem is dat we vaak te veel slechte dingen naar binnen werken in ons dagelijks dieet. Combineer dat met onze omgeving en dan is het niet vreemd dat we steeds minder gezond zijn. Hierdoor zijn blauwe bessen geen overbodige luxe.
Veel van de voordelen voor de gezondheid van blauwe bessen zijn aan elkaar verbonden; de anti-inflammatoire en antioxiderende eigenschappen werken samen als een krachtige remmer tegen ziekte. Onderzoekers geloven dat de fytochemicaliën in blauwe bessen de ontstekingsprocessen in weefsels verminderen door het vermogen van de celmembranen om essentiële voedingsstoffen en chemische signalen beter te reguleren.
De meesten van ons zijn bekend met de reactie van ons lichaam op een infectie of letsel. Acute ontstekingen worden gekenmerkt door roodheid, warmte, zwelling en pijn, dat zijn allemaal normale reacties van het immuunsysteem. Immune cellen verzamelen zich op die specifieke plaats zodat ze de infectieuze organismen of vuil dat wordt veroorzaakt door infectie en door letsel kunnen overmeesteren en weer verwijderen/vernietigen.
Er zijn echter ook chronische ontstekingen die in verband worden gebracht met een paar van de meest gevreesde ziekten ter wereld, denk hier bijvoorbeeld aan kanker, hart- en vaatziekten, Alzheimer, diabetes en artritis. In tegenstelling tot acute ontsteking kan chronische ontsteking soms helemaal geen symptomen hebben. We merken het dan pas als het te laat is.
Het typische Westerse dieet, rijk aan geraffineerde koolhydraten, vetten, suikers en calorieën draagt bij aan deze ontstekingen. Dit terwijl een dieet met veel fruit, groenten, volle granen en omega-3 vetzuren als anti-inflammatoir bekend staat.
Vitaminen, mineralen en plantaardige stoffen hebben allemaal antioxiderende en anti-inflammatoire eigenschappen. Wilde blauwe bessen bevatten flavonoïden zoals anthocyaninen, flavonolen en proanthocyanidinen waarvan is aangetoond dat ze bijdragen aan deze beschermende effecten. Groenten en fruit zijn de hoeksteen van gezond eten, omdat ze gekoppeld zijn aan een anti-inflammatoir dieet.
Onderzoek met atleten
Hoewel verscheidene dierstudies hebben aangetoond dat blauwe bessen oxidatieve stress en ontsteking kunnen helpen voorkomen zijn er slechts weinig onderzoeken geweest waar het in mensen is getest. Een van de onderzoeken (link is onderin te vinden bij ‘bronnen’) is gedaan met 25 verschillende atleten deze werden onderverdeeld in twee groepen.
Deze twee groepen werden beiden getest op hun hartslag, lichaamssamenstelling en trainingsprotocollen. Tijdens het onderzoek mochten de deelnemers aan het onderzoek geen supplementen en anti-inflammatoire medicatie innemen. Ook moesten ze proberen voedingsmiddelen met een hoge vitamine C en E waarde te vermijden.
De ene groep werd verteld dat ze tijdens de zes weken van het onderzoek gewoon verder moesten gaan met hun normale training en hun normale dieet. De andere groep zou precies hetzelfde doen tijdens deze zes weken – met één kleine aanpassing. Deze groep zou 250 gram bosbessen (iets minder dan twee kopjes) ​​per dag eten.
Aan het eind van de onderzoeksperiode gingen de deelnemers terug naar het lab. Bij alle proefpersonen werd bloed afgenomen en er werd een spierbiopsie gedaan. De groep die al blauwe bessen at werd toen gevraagd om nu 375 gram bosbessen te eten.
Een uur nadat ze de bosbessen hadden gegeten legden beide groepen een intensieve training af op de loopband van meer dan twee uur (dit is de reden dat onderzoekers atleten moesten gebruiken). Wanneer er zo intensief wordt getraind weten we dat er oxidatieve stress en ontstekingen in het lichaam optreden. Hierdoor is het een goede manier om deze problemen te stimuleren en te testen of de bosbessen inderdaad effectief waren tegen oxidatieve stress en ontstekingen.
Direct nadat ze klaar waren met de training werd er bij alle deelnemers een tweede bloedmonster afgenomen en weer een spierbiopsie gedaan. Een uur na de training was het voor de deelnemers tijd voor een derde bloedmonster. Binnen de bloedmonsters en spierbiopsieën zochten onderzoekers naar verschillende indicaties van oxidatieve stress, ontsteking en antioxidante werking.
Blauwe bessen maken een duidelijk verschil
De onderzoekers kwamen erachter dat de hoeveelheid F2-isoprostanes met maar liefst 129 procent steeg in de controlegroep nadat ze klaar waren met sporten. Bij de groep die de hele tijd blauwe bessen had gegeten was dit slechts 55 procent. Dit betekent dat blauwe bessen bescherming boden tegen oxidatie. Daarnaast kwamen ze erachter dat de controlegroep minder antioxidanten activiteit had.
Bij verschillende testen was het zelfs twee keer zoveel bij de groep die blauwe bessen at. Hieruit blijkt dat de blauwe bessen duidelijk hielpen om eventuele ontstekingen te verminderen, vooral wanneer de atleten de blauwe bessen direct aten voordat ze extra druk op het lichaam gingen uitoefenen.
Er was ook een duidelijke stijging in de hoeveelheid interleukine-20 in de blauwe bessen direct na de training in vergelijking met de controlegroep. Het was volgens de onderzoekers gelijk duidelijk, er was een duidelijke aanwijzing dat blauwe bessen het lichaam konden beschermen tegen het vrijkomen van oxidatieve stress.
Voordelen voor de gezondheid
Het mag duidelijk zijn dat blauwe bessen de status van ‘superster’ hebben verkregen vanwege de unieke voordelen. Het is dan ook één van de meest bekendste en populairste superfoods. De meeste gezondheidsonderzoeken naar blauwe bessen betreffen de hoeveelheid fytonutriënten die in blauwe bessen zitten.
Wanneer mensen het over de fytonutriënten in blauwe bessen hebben dan hebben ze het vaak over de anthocyanen. Dit zijn de kleurrijke antioxidante pigmenten die ervoor zorgen dat veel voedingsmiddelen hun prachtige blauwe, paarse, en rode kleuren hebben.
Deze fytonutriënten zitten inderdaad vol met gezondheid-ondersteunende eigenschappen, maar er zitten wel degelijk een boel gezondheids-ondersteunende fytonutriënten in blauw bessen. Vrijwel alle fytonutriënten fungeren zowel als antioxidanten en anti-inflammatoire stoffen in het lichaam. Deze zijn dan ook verantwoordelijk voor veel van de goed gedocumenteerde gezondheidsvoordelen bij de regelmatige consumptie van blauwe bessen.
Antioxidante ondersteuning voor het hele lichaam
Gezien de grote verscheidenheid aan antioxidanten die aanwezig zijn in blauwe bessen is het niet verwonderlijk te noemen dat er verschillende onderzoeken zijn die hebben aangetoond dat blauwe bessen juist de antioxidante verdedigingsmechanismen in het lichaam versterken bij de systemen die speciale bescherming tegen oxidatieve stress hard nodig hebben. Denk bijvoorbeeld aan het cardiovasculaire systeem.
Maar wat wel verrassend is over het onderzoek naar de blauwe bes is dat deze voordelen bij het gehele lichaam werken. Het zorgt dus niet enkel voor een versterking van ons cardiovasculaire systeem na consumptie van bosbessen. Bijna elk systeem in ons lichaam dat onderzoekers tot nu toe hebben onderzocht heeft voordeel bij het eten van blauwe bessen.
Zo is er bijvoorbeeld nieuw onderzoek waaruit blijkt dat schade aan de spieren na zware belasting kan worden verminderd door de consumptie van blauwe bessen. Er zijn ook aanwijzingen dat de bescherming van het zenuwstelsel tegen oxidatieve stress kan worden gerealiseerd door het regelmatig eten van bosbessen.
Van deze op antioxidanten gebaseerde beschermende effecten is ook aangetoond dat dit het risico van neurodegeneratieve ziekten bij ouderen zou kunnen voorkomen, maar ook bij jongere gezonde volwassenen van middelbare leeftijd en bij zwaarlijvige volwassenen. Ook is het duidelijk dat het eten van blauwe bessen zorgt voor een antioxidante bescherming van het spijsverteringskanaal (vooral met betrekking tot de dikke darm en het risico op kanker).
[pullquote]Het mag dus duidelijk zijn dat blauwe bessen niet alleen tegen bepaalde ontstekingen werkt, maar dit door ons gehele lichaam kan doen[/pullquote].
Hoe kies je de juiste blauwe bessen
Je wilt natuurlijk wel de beste blauwe bessen voor een optimale gezondheid. Kies blauwe bessen die stevig zijn en een levendige, uniforme kleur hebben met een witachtige bloei. Schud de container waarin de bessen zitten en let op of de bessen zich vrij kunnen bewegen. Wanneer ze dat niet doen dan kan het er misschien op wijzen dat ze zacht zijn en eventueel beschadigd of beschimmeld zijn.
Vermijd bessen die een doffe verschijning hebben qua kleur of die zacht en waterig zijn qua textuur. Denk eraan dat blauwe bessen droog moeten zijn wanneer je ze koopt, dit omdat de aanwezigheid van water ervoor zorgt dat de bessen veel sneller kapot gaan.
Mocht je kiezen voor bevroren blauwe bessen, schud de zak dan voorzichtig op en neer om ervoor te zorgen dat de bessen zich vrij kunnen bewegen en niet aan elkaar geklonterd zijn. Dat zou er namelijk op kunnen wijzen dat ze zijn ontdooid en dan opnieuw zijn ingevroren.
Veroorzaakt de blauwe bes ook voor jeuk op je lichaam vooral op de rug
Alhoewel de blauwe bes een krachtige antioxidant is, zijn er wel mensen die allergische reacties vertonen zoals jeuk en tintelingen. Mocht je hier zeker van willen zijn dan kan je bij de huisarts altijd vragen naar een allergie test.
Succes! Robert Jan