BMI berekenen + praktische tips voor bij je score

Je Body Mass Index (BMI) berekenen is belangrijk om te achterhalen of je een normaal gewicht, ondergewicht of overgewicht hebt. De BMI wordt over het algemeen als maatstaaf aangehouden tijdens medische onderzoeken en wordt in de gezondheidszorg als indicatie gebruikt over de gezondheid die iemand heeft. De BMI wordt berekend op basis van je lichaamsgewicht in verhouding tot de lengte van je lichaam, maar het BMI is niet alleszeggend.

Daarom ga ik in dit artikel in op wat je BMI score over je zegt en wat je kunt doen om te controleren of de score bij je past en hoe je die verandert als hij niet bij je past.

BMI formule

Je BMI berekenen doe je met de volgende formule:

Lichaamsgewicht (in kilo’s) / lengte (in meters)² = BMI

Je deelt dus je lichaamsgewicht door het kwadraat van je lengte in meters. Vervolgens krijg je daar een score uit die je BMI aangeeft.

BMI score en de betekenis

Een BMI heeft meestal 3 scores, namelijk voor ondergewicht, normaal gewicht en overgewicht. Daarbij wordt soms ook een vierde score gegeven voor ziekelijk overgewicht. Dit betekent dat de verhouding tussen je lengte en gewicht zo verstoord is dat je door je overgewicht klachten kunt krijgen zoals diabetes, een te hoog cholesterol en een te hoge bloeddruk.

Ondergewicht: Score lager dan 18

Als je een score hebt die lager is dan 18 heb je waarschijnlijk last van ondergewicht. Dit is een probleem waar in de huidige maatschappij weinig aandacht voor is, en dat is zonde. Ondergewicht kan net zo gevaarlijk en op de korte termijn zelfs gevaarlijker zijn dan overgewicht.

Een laag BMI kan erop wijzen dat je of te weinig eet, of dat wat je eet niet goed door je lichaam wordt opgenomen. Ondergewicht wordt vaak in verband gebracht met een gebrekkige opname van vitaminen en mineralen, zoals calcium en vitamine D. Deze twee stoffen zijn erg belangrijk voor sterke botten.

Daarom hebben mensen met ondergewicht ook vaker last van osteoporose dan mensen met een normaal gewicht.

Als vrouw vergroot een laag BMI de kans op een miskraam tijdens zwangerschap.

Soms kan het aan je lichaamsbouw liggen dat je een te laag BMI hebt. In dat geval kom je maar lastig aan, wat je ook eet. Als je hier al je hele leven last van hebt en vaak opmerkingen krijgt zijn er wel dingen die je kunt doen.

Verderop in dit artikel ga ik in op wat je kunt doen als je een te laag BMI hebt en graag een normale score wilt hebben.

Normaal gewicht: Score tussen de 18 en 25

Bij een score tussen de 18 en 25 heb je een normaal lichaamsgewicht. Je hebt dan meestal een gezonde proportie vet, spieren en botten.

Waarschijnlijk ben je kerngezond. Verderop in dit artikel geef ik nog een aantal andere controlemiddelen om te achterhalen of je BMI score in jouw geval de juiste informatie geeft over je gezondheid.

Overgewicht: Score tussen de 25 en 40

Eigenlijk is deze klasse ook weer te onderverdelen in twee klassen, namelijk 25 tot 30 voor overgewicht en 30-40 voor ernstig overgewicht.

Als je last hebt van overgewicht is dit een risico voor het ontwikkelen van ziekten, zoals diabetes type II, het krijgen van een te hoog cholesterol en het krijgen van een te hoge bloeddruk. De massa vet moet namelijk ook bloed ontvangen om te voorkomen dat je vetcellen afsterven en je last krijgt van necrose in je lichaam.

Om dit voor elkaar te krijgen moet je hart harder pompen met een te hoge bloeddruk als gevolg. Meestal is dit bij een BMI tot de 30 nog niet het geval, maar vooral bij boven de 30 wordt het risico hierop groter.

Het is daarom belangrijk om die vijf punten marge te houden en om je BMI onder de 25 te krijgen.

Ziekelijk overgewicht: Score hoger dan 40

Bij een BMI met een score die hoger is dan 40 heb je waarschijnlijk al last van een te hoge bloeddruk door de massa vet die je in je lichaam hebt. De kans dat je diabetes type II hebt is ook vrij groot. Daarnaast hebben mensen met deze score vaak ook last van hun gewrichten, zoals de knieën, door het gewicht dat erop drukt. Hierdoor kun je ook artrose ontwikkelen.

Het is erg belangrijk om af te vallen als je een score hebt die hoger is dan 40.

Wat te doen bij…?

Nu je jouw score weet en de risico’s die daarbij horen zijn er een aantal dingen die je kunt doen als je een bepaalde score hebt om je gezondheid te optimaliseren.

Wat te doen bij een te laag BMI

Bij een te laag BMI is het belangrijk om te achterhalen of je voldoende eet en als dat zo is of er niet een andere reden is voor je ondergewicht.

Het eerste dat je kunt doen is een eetdagboek bijhouden om te achterhalen of je voldoende eet. Het is belangrijk om elke dag minstens 2 porties fruit en 2 porties groenten te eten voor het binnenkrijgen van belangrijke vitaminen en mineralen. Ook kun je eiwitten niet missen in je dieet. Daarnaast zijn het aantal maaltijden om ondergewicht te voorkomen ook belangrijk. In je eetdagboek moet ten minste naar voren komen dat je ontbijt, luncht en dineert en twee tot drie tussendoortjes eet. Deze voeding hoeft niet allemaal vet te zijn, maar het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je voldoende calorieën consumeert.

Als naar voren komt dat je wel voldoende eet, is het belangrijk om naar een arts te gaan om te onderzoeken of er iets mis is waardoor je wellicht niet alle voeding in je opneemt of waarom je de voeding snel verbrandt.

Vooral als je pas sinds kort een te laag gewicht hebt, is het belangrijk om te achterhalen of je niet een ziekte onder de leden hebt. Gewichtsverlies is vaak een indicatie van een ernstige ziekte.

Als je al langere tijd een te laag BMI hebt en wel voldoende eet is het ook belangrijk om naar een arts te gaan als je dit nog niet hebt gedaan. Als je al weet dat je niets hebt omdat je arts je dit heeft verteld en je toch een normaal BMI wilt hebben kan je dit op een gezonde manier realiseren zonder dat hierbij allerlei hamburgers aan te pas komen, je wilt tenslotte niet een te laag gewicht en een hoog cholesterol.

Een van de eerste dingen die je kunt doen is krachttraining. Door krachttraining ontwikkel je meer spiermassa. Uiteindelijk is spiermassa zwaarder dan vet waardoor je sneller een normaal BMI krijgt. Bovendien kan dit ook je figuur goed doen.

Daarnaast kun je ook door gezonde voeding en langzame koolhydraten gewichtstoename krijgen zonder risico’s op hart- en vaatziekten of diabetes.

Wat te doen bij een normaal BMI

Gefeliciteerd! Je hebt een normaal BMI, maar dat is helaas geen reden om lekker achterover te gaan leunen en te denken dat alles nu goed is.

De Body Mass Index wordt namelijk in de medische wetenschap nogal wat verweten over de compleetheid ervan en of het wel een goede indicatie is voor je gezondheid.

Als je echt zeker wilt weten of je een gezond gewicht hebt kun je ook nog je vetpercentage laten meten. Verderop in dit artikel ga ik in op het BMI en je vetpercentage.

Wat te doen bij een te hoog BMI

Een te hoge BMI score is vaak een indicatie van overgewicht. Als je BMI nog onder de 30 is, is er vaak nog geen groot risico. Welke score je ook hebt die duidt op een te hoog gewicht, als je ziet dat dit door vet komt is het belangrijk om dat gewicht te verliezen om op die manier gezondheidsrisico’s te verlagen.

Vooral als je BMI boven de 40 is en dit voor jou duidelijk door vetmassa komt is het belangrijk om gewicht te verliezen. Zoek eventueel hulp bij je huisarts, een diëtist of personal trainer om je lichaamsgewicht te normaliseren.

Een belangrijke stap die je kunt zetten voor het afvallen is gezond eten. Dit betekent dat je transvetten en toegevoegde suikers laat staan en zo natuurlijk mogelijk probeert te eten. Dus vooral fruit, groenten en volkorenproducten. Als het kan laat zuivel dan ook zoveel mogelijk staan.

Soms kun je last hebben van een te hoog BMI terwijl je er super gezond en vooral gespierd uitziet. Dit komt doordat spieren zwaarder zijn dan vet. Een bodybuilder zal daarom bijna altijd een te hoog BMI hebben terwijl hij/zij bijna geen grammetje vet bezit.

Als je niet zeker weet of je te hoge BMI te wijten is aan vet of spieren kun je voor de zekerheid je vetpercentage laten meten. Verderop in dit artikel ga ik in op de BMI en je vetpercentage.

BMI en geslacht en leeftijd

In de BMI formule wordt het geslacht niet genoemd. Dit komt omdat het voor je geslacht niet uitmaakt welk BMI je hebt. Alleen bij kinderen tussen de 6 en 16 jaar is er een andere indeling voor geslacht en gewicht wat betreft over- of ondergewicht en normaal gewicht bij het BMI.

BMI voor kinderen

Voor kinderen tussen de 6 en 16 jaar geldt voor elke leeftijd een andere BMI die wordt aangehouden. Als je kind last heeft van ondergewicht of overgewicht kun je samen met je kind dezelfde stappen ondernemen als bij de volwassenen. Controleer het eten en de andere invloeden die voor problemen kunnen zorgen voordat je rigoureuze stappen onderneemt.

Vanaf 17 jaar gelden de normale BMI scores.

BMI tabel voor meisjes

BMI tabel voor jongens:

BMI voor volwassenen

Voor volwassenen gelden de normale BMI scores.

Wel blijkt uit onderzoek dat het voor mannen vanaf 55 jaar gezonder is om iets meer vet te hebben. Mannen die op hun 55ste levensjaar licht overgewicht hebben, dat is een BMI tussen de 25 en 27, leven namelijk langer dan mannen die dat niet hebben.

Dit betekent niet dat ze gezonder zijn, maar vanaf die leeftijd kun je gezondheidsproblemen krijgen waarvoor je onder het mes moet en dan komt die kleine vetreserve wel uit.

Naarmate je ouder wordt krijg je vaak ook een hoger BMI, maar probeer deze wel altijd onder de 30 te houden en het liefst onder de 27.

BMI niet altijd nuttig

Voor ongeveer 90 tot 95 procent van alle mensen is de BMI een goed middel om te controleren of je last hebt van overgewicht, maar voor 5 tot 10 procent van de mensen is de BMI dus niet een goede controle.

BMI en spieren

De Body Mass Index houdt geen rekening met de spiermassa die mensen hebben. Als je een te hoge BMI score hebt is dit soms ook te wijten aan de hoeveelheid spieren die je hebt. Dan heb je dus eigenlijk helemaal geen ongezond lichaam.

Bij sportieve mensen, die bijvoorbeeld aan bodybuilding doen of aan rugby, komt een te hoog BMI vaak voor, maar er is bij hen dus niets mis met de gezondheid.

Aan de andere kant kun je ontzettend inactief zijn en daarom maar weinig spiermassa hebben. Waarschijnlijk lijk je niet eens dik en heb je een normaal BMI, maar als er naar het vetpercentage wordt gekeken kun je opeens veel meer risico lopen dan de rugbyspeler die juist een hoge BMI waarde heeft.

Daarom kun je ook niet alleen uitgaan van de BMI score als het gaat om je algehele gezondheid en is het belangrijk om je vetpercentage te meten. Verderop in dit artikel ga ik in op gezonde vetpercentages.

BMI en je lichaamsbouw

Je lichaamsbouw geeft ook veel informatie over je gezondheid. Overgewicht of een hoog vetpercentage hoeft namelijk niet altijd slecht te zijn, het gaat dan om de plaats waar het vet wordt opgeslagen.

Als je bijvoorbeeld een appel-figuur hebt, heb je meer last van buikvet dan iemand die een peer-figuur heeft. Juist het buikvet is gevaarlijk voor je gezondheid. Als vet zich vooral rond de heupen bevindt is er vaak niet veel aan de hand.

BMI en etniciteit

Daarnaast blijkt ook dat mensen met een Aziatische achtergrond sneller risico lopen op hart- en vaatziekten dan mensen met een Europese achtergrond.  Bij Aziatische mensen wordt een gezond BMI ingeschaald tussen de 18 en 24, dat is een volledige punt lager dan het Westerse BMI. Daarbij wordt de grens naar overgewicht ook van 30 naar 27 verlaagt voor mensen met een Aziatische achtergrond.

Bij mensen met een Indische achtergrond wordt zelfs een BMI van 21 tot 22 aangeraden als maximum omdat vanaf dat BMI getal de risico’s op gezondheidsklachten toenemen bij mensen met een Indische achtergrond.

BMI en vetpercentage

Omdat de BMI niet altijd een goede indicatie geeft over je gezondheid, kun je ook je vetpercentage laten meten. Er zijn ook weegschalen die met geweldige technologie je een indicatie kunnen geven over je vetpercentage.

Welk vetpercentage is gezond?

Als je jouw vetpercentage wilt meten is het belangrijk om te weten wat je eraan hebt. In tegenstelling tot de BMI verschilt een gezond vetpercentage wel bij mannen en vrouwen.

Het is belangrijk voor mannen om minimaal 3 tot 5 procent vet te hebben en voor vrouwen ligt het minimum tussen de 8 en 12 procent. Dit is belangrijk vet dat je organen beschermt tegen schade. Dit vet werkt als een soort airbag zodat je niet als je een keer valt direct van alles beschadigd.

• Bij vrouwen heb je last van overgewicht als je vetpercentage boven de 32% uitkomt.
• Mannen hebben last van overgewicht als hun vetpercentage boven de 25% uitkomt.
• Gemiddeld hebben vrouwen tussen de 25 en 31 procent vet.
• Mannen hebben gemiddeld tussen de 18 en 24 procent vet.

Als je wat sportiever bent, kan dit vetpercentage lager liggen. Maar het is belangrijk dat dit in ieder geval tussen de minimumwaarden en maximumwaarden ligt.

Buikomvang meting

Daarnaast kun je ook je gezondheid afleiden van je buikomvang. Door je buikomvang te meten is te achterhalen of je te veel of juist te weinig buikvet hebt.

Ook voor mannen en vrouwen verschilt de indicatie voor buikomvang.

Als de buikomvang bij vrouwen kleiner is dan 68 centimeter duidt dit vaak op ondergewicht. Een buikomvang tussen de 68 en 80 centimeter is precies goed. Bij 80 tot 88 centimeter zit je in dezelfde groep als bij een BMI van 25 tot 30 wat betreft risico. Er is nog niets aan de hand, maar het is beter om onder de 80 uit te komen. Een buikomvang van 88 centimeter of groter wordt als probleem gezien.

Bij mannen geldt dat je bij een buikomvang van minder dan 79 centimeter je ondergewicht hebt. Een buikomvang tussen de 79 centimeter en 94 centimeter wordt als gezond aangemerkt. Een buikomvang tussen de 92 en 102 centimeter kan wel, maar er zit toch al een klein risico aan probeer dan af te vallen. Bij een buikomvang van meer dan 102 centimeter is er meer risico en is het belangrijk om hulp in te schakelen om af te vallen of je gezondheid te controleren.

Buikomvang in verhouding tot lengte

Omdat niet iedereen hetzelfde lichaamsfiguur heeft en dezelfde lengte is dat wellicht ook iets te kort door de bocht. Daarom kun je ook aanhouden dat je buikomvang kleiner is in centimeters dan de helft van de lengte van je lichaam.

Als je dus 180 centimeter bent moet je buikomvang kleiner zijn dan 90 centimeter.

Tot slot…

De Body Mass Index wordt veel gebruikt om de gezondheid van iemand in te schatten. Een BMI is over het algemeen gezond als hij tussen de 18 en 25 is. Toch kan dit een vertekend beeld geven waardoor het beter is om ook je vetpercentage en je buikomvang te controleren. Met deze alternatieve metingen kun je controleren of je te veel vet hebt of dat je gewoon gespierd genoeg bent dat een BMI index nutteloos voor je is.

Als je erachter komt dat je last hebt van ondergewicht is het belangrijk om te achterhalen of dit komt door een ziekte of door je dieet. Als je niet ziek bent en genoeg eet kun je ook aan krachttraining doen om meer lichaamsmassa te krijgen.

Als je erachter komt dat je last hebt van overgewicht is het belangrijk om af te vallen. Gewicht verliezen kan door veranderingen in het dieet door te voeren en door regelmatig te bewegen.

Bronnen:

http://www.livestrong.com/article/273015-health-risks-of-a-low-bmi/

http://www.webmd.com/diet/bmi-drawbacks-and-other-measurements