De Aardpeer: Een vergeten groente

Er zijn maar weinig mensen die hier het bestaan van af weten: De aardpeer. Erg jammer, want deze knol kun je net zo eten als de Hollandse aardappel, maar dan zit er veel meer smaak aan: Een zoetige smaak, gecombineerd met een vleugje noten. Ook wordt er wel eens gezegd dat het aan artisjokken doet denken. Vandaar de bijnaam Jeruzalem-artisjok. Laten we in dit artikel deze vergeten groente eens nader bekijken. Ik ga je vertellen wat de aardpeer is, wat de voordelen zijn voor je gezondheid, hoe je deze knol in de keuken kunt gebruiken, en natuurlijk sluit ik af met een gemakkelijk, maar erg lekker recept.

Wat is de Aardpeer?

De naam aardpeer wordt niet door iedereen gebruikt. Er zijn meerdere namen in omloop zoals topinamboer, knolzonnebloem of Jeruzalem-artisjok. De aardpeer is een knol die, net als de aardappel, onder de grond groeit. Van oudsher was het voedsel voor de armen, want de aardpeer was erg gemakkelijk om te telen: Zelfs op de meest arme grond groeit de aardpeer prima, en onkruidverdelgers zijn niet nodig want dit gewas groeit sneller dan het meeste onkruid. Ongedierte komt er ook niet op af, zodat insecticiden niet nodig zijn. Ook verarming van de grond doordat de aardpeer een aantal jaren op hetzelfde stukje grond wordt verbouwd is niet van toepassing. Al met al een heel gemakkelijk te verbouwen knol. Een knol waar, met name door de liefhebbers van bio-producten, veel voordelen aan toegedicht worden. Met name voordelen voor de gezondheid. Maar daarover later meer.

Aardperen kun je kopen, maar het is ook mogelijk om deze zelf te telen. Als je een vierkante meter grond hebt, kun je ze in april zaaien, waarna je gedurende de hele winter de aardperen kunt oogsten. De plant is vorstbestendig. Nog sterker: Door de vorst worden ze alleen maar lekkerder.

Over lekker gesproken: De smaak van de aardpeer is heel speciaal. Het heeft een zacht-zoete smaak met een klein vleugje noot. Sommigen omschrijven het als een rokerig aroma wat een beetje lijkt op de smaak van artisjok. Vandaar de bijnaam Jeruzalem-artisjok. Qua smaak dus niet te vergelijken met de Hollandse aardappel!

Aardperen kun je op heel veel manieren gebruiken zoals gekookt, gestoomd of als gratin uit de oven. Verderop in dit artikel vind je nog een heerlijk recept met aardperen.

Gezondheidsvoordelen van de aardpeer

Eén van de werkzame stoffen in de aardpeer is de Inuline, een actieve plantenvezel wat niet door de mens verteerd kan worden. Dit geldt dus voor de rauwe knol. Na het koken wordt deze inuline omgezet in Fructose, wat de zoetige smaak aan de knol geeft. Daarnaast bevatten de knollen zogenaamde Bifidobacteriën, die een heel positief effect hebben op de groei van een gezonde darmflora.

Daarnaast zit er in de aardpeer nog een ruime hoeveelheid andere voedingsstoffen zoals Biotine, natrium, ijzer, silicium en calcium. Juist door de aanwezigheid hiervan hebben de aardperen een gunstig effect op onder andere jicht, reuma en obstipatie.

Wat betekent dit dus voor veel voorkomende aandoeningen? We gaan ze even stuk voor stuk op een rijtje zetten:

Aardpeer en Diabetes

Mensen die last hebben van diabetes, of suikerziekte, kunnen hun voordeel halen uit de aardpeer. Het is dan wel van belang om de aardpeer rauw te eten. In de aardpeer zit namelijk inuline (nee, géén verwarring met insuline). Als je de aardperen kookt, wordt dit inuline omgezet in fructose, wat de uiteindelijke zoete smaak aan de knol geeft. Rauw eten kan prima in bijvoorbeeld salades, geraspt of gesneden in hele dunne plakjes. De positieve werking van de aardpeer op diabetespatiënten is drieledig:

• De stof Inuline, wat in de aardpeer zit, is een actieve plantenvezel. Maar dit type kan niet door de mens verteerd worden. Je wordt er dus niet dik van en het heeft geen gevolgen voor je bloedsuikerspiegel.
• De inuline is een vezel die in water oplosbaar is en in staat is om andere koolhydraten vast te houden. Door dit effect gaat het proces van voedselvertering langzamer, en zal de bloedsuikerspiegel dus stabieler blijven.
• De inuline verbindt zich met water. Dit heeft als gevolg dat dit vrij snel een ‘vol’ gevoel geeft wat voorkomt dat je té veel gaat eten.

Aardpeer en spijsvertering

De eerder genoemde Inuline is ook verantwoordelijk voor het beter functioneren van de darmen: Het voedsel loop sneller en veel soepeler door de darmen omdat deze zelfde Inuline een plantaardige, actieve vezel is. Met name voor mensen met chronische constipatie kunnen hun voordeel halen uit het eten van de RAUWE aardpeer. De gekookte versie bevat géén inuline, omdat deze tijdens het kookproces omgezet wordt in Fructose. Rauw eten dus!

Aardpeer en osteoporose

Voor de opname van onder andere calcium door het lichaam, is het van groot belang dat de PH-waarde in de darmen relatief laag is. Het gistingsproces van de Inuline en de Bifidobacteriën in het spijsverteringsproces zorgt voor de productie van onder andere melkzuur, propionzuur, boterzuur en azijnzuur. Deze stoffen verlagen het Ph-gehalte in de darmen. Door het eten van 40 gram Inuline, kan het opnamevermogen van het lichaam, met betrekking tot het calcium, stijgen met maar liefst 58%!

Aardpeer en overgewicht

Als je last hebt van overgewicht, kan de aardpeer je ook van dienst zijn. De aardpeer is namelijk vocht-afdrijvend, bevat heel weinig calorieën en bevat het hormoon fyto-oestrogeen. Het effect op obesitas uit zich op twee manieren:

• Er zijn mensen die last hebben van overgewicht doordat het lichaam vocht vasthoudt. Dankzij de vocht-afdrijvende eigenschappen van de aardpeer, is het een hulp bij een dieet wat afvallen als doel heeft.
• De inuline in de aardpeer zorgt heel erg snel voor een verzadigd gevoel, tenminste als je de knol rauw eet in bijvoorbeeld een salade. Dit voorkomt overeten.

Het gebruik van de aardpeer in de keuken

Ondanks het feit dat in het verleiden de aardpeer dagelijkse kost was voor de arme mensen, wordt deze knol tegenwoordig in de meest prestigieuze restaurants gebruikt. Dit komt met name door de zacht-zoete smaak, gecombineerd met een subtiele smaak van noten. Maar ook jij kunt de aardpeer in de keuken gebruiken. Hier even een paar voorbeelden van de veelzijdigheid:

• Aardperen zijn vooral op hun plaats bij andere ingrediënten die een gelijkwaardige, volle smaak hebben. Met name de combinatie met vlees is prima. Denk hierbij aan parelhoen, eend of duif. Aardpeer is minder geschikt om te combineren met wit vlees zoals varkensvlees. Ook orgaanvlees is minder geschikt.
• Aardperen kunnen prima verwerkt worden in salades, geraspt of in dunne plakjes gesneden. Ook frituren van dunne plakjes geeft verrassende resultaten. En als je geen fan bent van frituren, kun je de dunne plakjes ook bakken in boter of in olijfolie/notenolie.
• Net zoals de meeste knollen, kun je aardperen ook prima combineren met schelp- en schaaldieren. Denk hierbij bijvoorbeeld eens aan jakobsschelpen, mosselen, krab, langoustines, langoest of kreeft.

De ‘normale’ bereidingswijze, dus net als de Hollandse aardappelen, doe je als volgt: Je kunt de aardperen vooraf schillen, maar dit is niet noodzakelijk. Wel goed wassen! Door de oneffen huid, is in sommige gevallen borstelen noodzakelijk om alle vuil te verwijderen. Kook de aardperen gedurende 15 a 20 minuten. Kook ze beslist niet langer, want dan hebben ze de neiging om uitelkaar te vallen. Voeg aan het water een paar druppels citroensap toe, om verkleuring van de knollen te voorkomen.

Recept: Ovenschotel met aardperen, spekreepjes en Parmezaanse kaas

Dit recept is erg gemakkelijk en snel om te maken. Het is een basisrecept, waarbij je met name de aardperen ook kunt vervangen voor gewone Hollandse aardappelen. Maar het is juist de zoetige smaak, gecombineerd met een vleugje noten, wat deze ovenschotel zo bijzonder maakt.

Benodigdheden:

• 250 gram spekreepjes
• 500 ml. lichte room
• 500 gram aardpeer
• Paneermeel
• Parmezaanse Kaas
• Zout en Peper naar smaak
• Tijm

Werkwijze:

• Verwarm allereerst de oven voor op ongeveer 225 graden
• Was de aardperen goed, eventueel even borstelen. Je mag ze schillen, maar dit is niet verplicht. Mét schil is eigenlijk beter, want dan behoud je de maximale voedingswaarde.
• Snij de gewassen aardperen in twee gelijke helften en plaats ze in een ingevette ovenschotel, met de vlakke kant naar beneden.
• Verdeel de spekreepjes bovenop de aardperen.
• Giet hier overheen de licht room. De aardperen en de spekreepjes moeten nét onder de room staan.
• Voeg naar smaak wat zout en peper toe. Voeg ook wat tijm toe.
• Voeg de helft van de Parmezaanse kaas toe, en meng alles een beetje door elkaar heen.
• Daarna strooi je de andere helft van de Parmezaanse kaas, samen met wat paneermeel, hier overheen.
• Na ongeveer drie kwartier in de oven even prikken met een vork om te checken of de aardperen gaar zijn.
• Lekker smullen!

Laat je me weten of het recept gelukt is, en of je de aardperen lekker vond?

Bewaren