Emoties als basis voor een ongezonde eetlust

Je bent gestrest, je bent boos, je verveelt je, of je voelt je erg eenzaam. Wat doe je dan? Dan ga je eten om de emotie te verdringen en je wat beter te voelen. Emotie-eten, of emo-eten, noemen we dat. Op zich niet erg, maar vaak wordt dat eten vertaald naar chocolade, ijs, chips en andere lekkere, maar zeer ongezonde heerlijkheden.

Herken je dit bij jezelf? Lees dan snel verder!

Wat is emotie-eten?

Herken je dit bij jezelf? Je komt thuis van je werk, drukke dag gehad, ruzie met je chef gehad, de tram was overvol  en tot overmaat van ramp blijkt bij thuiskomst dat de kat je mooie vaas heeft omgestoten. Helemaal aan diggelen! Je voelt je depressief en ellendig, want niets lijkt normaal te gaan.

Niets lijkt te werken. Je stapt naar de koelkast en vind daar die bak ijs, lekkere vanille-ijs. Je begint te eten en voordat je het in de gaten hebt, ben je bezig om diezelfde bak ijs helemaal leeg te lepelen.

Je begint dus ongezond te eten, gevoed door de emotie die je hebt. Door te eten probeer je je beter te voelen. Je kreeg vroeger immers ook een snoepje van je moeder als je was gevallen?

Emotie-eten is aangeleerd!

Emotie eten zit ingebakken in je geest. Maar het is natuurlijk niet aangeboren, het is een handeling die je is aangeleerd. Ga eens in gedachten helemaal terug naar je kindertijd. Weet je nog toe je bent gevallen en een lelijke snee opliep, dat je moeder naar je toe kwam om je te troosten met een paar snoepjes?

Of die keer dat je helemaal natgeregend van school thuiskwam, jezelf ellendig voelde van de kou, dat je moeder je troostte met een warme knuffel en natuurlijk lekker zoete chocolademelk met slagroom?

Je leert dus al van jongs af aan dat emoties en andere heftige gebeurtenissen samen gaan met een ‘beloning’ door lekker en vooral ongezond eten. Helemaal niks mis mee, want dat hoort bij het moeder zijn: je kind troosten op alle mogelijke manieren. Maar dat staat wel aan de basis van, wat we nu kennen als, emotie-eten.

Je voelt jezelf ellendig en door te eten van allerlei lekkere en vooral ongezonde dingen hoop je je weer beter te voelen. De oplossing wordt gezocht in eten. Dat zal inderdaad voor een paar minuten werken, maar daarna voel je je weer ellendig omdat je jezelf hebt laten gaan met eten. Een vicieuze cirkel die lastig te doorbreken is.

Wordt bewust van je emoties en de gevolgen daarvan

Nu je dit voorgaande gelezen hebt, begrijp je misschien beter de enorme vreetbuien als je een hele heftige emotie hebt. Het is belangrijk om je bewust te worden van je emoties en de handelingen die je daarna doet om deze emotie de baas te zijn.

Kijk eens kritisch naar jezelf, en vraag jezelf af waarom je plotseling behoefte hebt aan eten, en natuurlijk of eten het basisprobleem oplost: Je kwaadheid, je depressiviteit en wat voor emotie dan ook.

Niet alleen negatieve emoties zetten aan tot eten, maar ook positieve emoties zoals geluk en zelfvoldaanheid. Laten we de verschillende emoties even op een rijtje zetten, zodat je zelf hierdoor een beter inzicht krijgt in jezelf:

Emotie 1: Stress

Stress is een hele vreemde emotie. Het is eigenlijk niet een emotie, maar een staat van het lichaam. Het lichaam schakelt een aantal niet-belangrijke functies op stand-by in een poging om te ‘overleven’. Eén van de reacties van het lichaam is een naar gevoel in je buik, wat vaak verward wordt met ‘honger’. Dan begin je met eten, en je gaat net zolang door totdat het ‘hongergevoel’ helemaal weg is.

Het effect is tweeledig:

• Doordat je lichaam in de ‘stress-modus’ is, zal je lichaam zuiniger met energie omgaan. Daardoor kun je met minder eten toe, terwijl je toch méér eet. Het gevolg is dat de overtollige energie opgeslagen wordt als lichaamsvet, met overgewicht als gevolg.
• Door dezelfde ‘stress-modus’ maakt het lichaam extra cortisol aan, waardoor je het gevoel krijgt dat je weer meer trek krijgt.

Adviezen:

• Op het moment dat je je erg gestrest voelt, of heel erg boos bent, ga dan eert even afkoelen. Ga sporten, sla een paar ballen tegen de muur of doe een flinke reeks push-ups. Het maakt niet uit wat je doet, zolang je maar stoom af kunt blazen. Daarna een lekkere douche, en je voelt je als herboren!
• Luister naar je favoriete muziek, waardoor je kalmeert.
• Het beste is natuurlijk om de stress helemaal niet te laten gebeuren. Bekijk eens kritisch de oorzaken van de stress, en doe daar wat aan. Neem regelmatig de tijd om te ontspannen, zodat je lichaam weer kan terugkeren in haar normale status, in plaats van de stress-modus.

Emotie 2: Verveling

In deze tijd van connectiviteit en dus een overdaad aan communicatiemiddelen, is er altijd wel wat te doen of te beleven: Je kijkt even rond op internet, je zapt de 276 kanalen op je tv even door en met je mobiel bereik je je vrienden via sociale netwerken. Ondanks al deze zaken, slaat de verveling steeds meer toe, misschien wel door het overaanbod, maar dat is een heel ander verhaal.

De verveling proberen we weg te eten, we proberen de tijd te doden door gedachteloos een zak chips leeg te eten of die snoeppot helemaal leeg te graaien. Door te eten tijdens het vervelen proberen we ons beter te laten voelen en het doodt de tijd.

Adviezen:

• Zoek een nieuwe hobby om de tijd zo prettig mogelijk te besteden.
• Sluit je aan bij een vereniging. Het voordeel van een vereniging is het feit dat je iedere week ’moet’ gaan. Een positieve manier van sociale controle.
• Als je overvallen wordt door de verveling, ga dan een eindje wandelen of ga sporten. Sporten maakt je hoofd leeg, en maakt ruimte voor nieuwe ideeën en oplossingen voor problemen.

Emotie 3: Verdriet en eenzaamheid

Het is misschien een beetje van deze tijd: Mensen gaan zich eenzaam voelen omdat er, met name in de grote steden, steeds minder menselijk en fysiek contact is. Deze eenzaamheid zorgt voor verdriet en als gevolg daarvan ga je je nog meer terugtrekken waardoor de eenzaamheid alleen maar erger wordt. Een vicieuze cirkel waar je heel moeilijk alleen uit kunt komen. De meest gemakkelijke manier om van dat nare en eenzame gevoel af te komen, wordt meestal gezocht in het eten.

Eten in zo’n toestand werkt als een drug: Door te eten hoop je je prettiger te voelen en het nare gevoel te verdrijven. Even aan wat anders denken, ook al is het maar van korte tijd. Door het eten van dit zogenaamde ‘troostvoedsel’, over het algemeen chips, chocolade en ijs, gaan je hersenen opdracht geven om het gelukshormoon ‘endorfine’ aan te maken.

Dit hormoon dempt je nare gevoelens waardoor je de confrontatie met de kern van je probleem kunt vermijden. Een verslavingsvorm die desastreuze vormen aan kan nemen, want door de eenzaamheid is er geen enkele vorm van sociale controle.

Adviezen:

• Veel mensen die eenzaam zijn, hebben dit gelukkig al gedaan: Een huisdier nemen. Een huisdier geeft een onvoorwaardelijke liefde en heeft een positief effect op je geestelijke en lichamelijke gezondheid. Maar dat neemt natuurlijk niet weg dat je nog steeds iets moet doen om weer in contact te komen met mensen.
• Ook al heb je weinig contact met je familie of vrienden, toch houden ze van je. Schrijf een lekkere, lange, ouderwetse brief (jaja, gewoon met een pen en papier!) om te laten weten hoe je je voelt en om te vragen hoe het met ze gaat.
• Een mooie manier om met andere mensen in contact te komen is het doen van vrijwilligerswerk.

Emotie 4: Geluk

Niet alleen negatieve emoties zetten aan tot onnodig eten, maar ook positieve gevoelens kunnen een negatief effect hebben op je eetgedrag. Dit heeft ook weer te maken met je jeugd. Als je vroeger als kind iets goeds gedaan had, zwemdiploma gehaald of avondvierdaagse gelopen, werd je altijd beloond met iets lekkers.

Dit aangeleerde gedrag van prestatie en beloning zet zich door in het volwassen leven: Ik heb goed gepresteerd en ik voel me goed, dus verdien ik deze beloning. Natuurlijk verdien je een beloning, ook al geef je die aan jezelf, maar het effect van overeten is in dit geval hetzelfde als overeten bij negatieve gevoelens.

Adviezen:

• Op het moment dat je je goed voelt, dat je trots op jezelf bent en je in een euforische staat bent, kun je jezelf beter belonen door jezelf te trakteren op bijvoorbeeld een avond sauna, alleen of samen met vrienden. Verander de negatieve beloning in ieder geval naar iets positiefs!

Emotie 5: Teleurstelling

Mede als gevolg van het aangeleerde zoals in het begin geschreven is, ga je ook heel vaak de voorraadkast plunderen als je teleurgesteld bent. Misschien heb je die ene baan niet gekregen, lukt het afvallen maar niet of ben je net gescheiden. Je bent teleurgesteld in bepaalde zaken of in het complete leven.

Eten is dan een manier om troost te zoeken om uiteindelijk dat nare gevoel af te dempen door de aanmaak van het gelukshormoon endorfine.

Adviezen:

• Ga lekker sporten en probeer je hoofd leeg te maken. Een leeg hoofd geeft ruimte voor nieuwe ideeën om de teleurstelling te overwinnen of om het de volgende keer beter te doen.
• Bel een vriend of vriendin op om even te praten. Je hart luchten is al de helft van een beter gevoel.

Heb jij andere oplossingen tegen emotie-eten? Laat het me weten!