Glaucoom

Glaucoom verwijst naar een groep oogaandoeningen die meestal weinig of geen initiële symptomen hebben. Echter, deze oogaandoeningen zorgen uiteindelijk wel voor schade aan de oogzenuw die informatie van het oog naar de hersenen draagt. In de meeste gevallen wordt glaucoom geassocieerd met een hogere oogdruk (oculaire hypertensie).

Indien glaucoom onbehandeld blijft kan het eerst zorgen voor verlies aan onze perifere visie en uiteindelijk kan het zelfs leiden tot complete blindheid.

Glaucoom symptomen

Glaucoom wordt ook wel vaak de "stille dief van het gezichtsvermogen" genoemd, dit omdat het meestal geen pijn veroorzaakt en zelfs geen andere symptomen heeft totdat merkbaar verlies van het gezichtsvermogen optreedt. Juist door deze reden vordert glaucoom vaak onopgemerkt totdat de oogzenuw al onherstelbaar is beschadigd, met variërende gradaties van permanent gezichtsverlies.

Maar met acuut gesloten hoek glaucoom zijn er bijvoorbeeld wel symptomen die plotseling optreden, waaronder wazig zien, hevige pijn aan de ogen, misselijkheid en braken. Wanneer je last van deze symptomen hebt zorg er dan voor dat je zo snel mogelijk een afspraak maakt bij de oogarts of naar de spoedeisende hulp gaat. Indien je dit doet zorg je ervoor dat er maatregelen kunnen worden genomen om permanent gezichtsverlies te voorkomen.

Diagnostiek, screening en tests

Tijdens routine oogonderzoek wordt een tonometer gebruikt om onze intra-oculaire druk te meten. Het oog wordt meestal verdoofd met oogdruppels, en een kleine sensor rust zachtjes tegen het oppervlak van het oog. Andere tonometers sturen een pufje lucht richting het oppervlak van het oog.

Een abnormaal hoge oogdruk duidt op een probleem met de hoeveelheid vloeistof (kamerwater) in het oog. Dit betekend dat het oog te veel vocht aan het produceren is of dat het vocht niet wordt goed afgevoerd.

Normaal gesproken moet de intra-oculaire druk minder zijn dan 21 mm Hg (millimeter kwikdruk) - een maateenheid die gebaseerd is op hoeveel kracht er wordt uitgeoefend binnen een bepaald gebied. Als de intra-oculaire druk hoger is dan 30 mm Hg dan is het risico op verlies van het gezichtsvermogen door glaucoom 40 keer hoger dan iemand met een intra-oculaire druk van 15 mm Hg of lager.

[pullquote]Dit is de reden dat bepaalde glaucoom behandelingen zoals oogdruppels zijn ontworpen om de intra-oculaire druk omlaag te brengen.[/pullquote]

Andere methoden voor de controle op glaucoom gaan gepaard met het gebruik van geavanceerde imaging technologie - zoals Scanning Laser Polarimetry-techniek (SLP) en optische coherentie tomografie (OCT). Hier worden de uitgangswaarden en metingen van de oogzenuw en de interne structuren aangemaakt.

Hierna worden met bepaalde regelmaat extra afbeeldingen en metingen afgenomen om ervoor te zorgen dat er geen veranderingen zijn opgetreden die kunnen wijzen op progressieve glaucoom schade.

Het gezichtsveld testen is een andere manier van de oogarts om te bepalen of je gezichtsvermogen aan het verliezen bent als gevolg van glaucoom. Gezichtsveldonderzoek betekent dat je in een machine staart en klikt op een knop wanneer je een knipperend licht in jouw perifere visie opmerkt.

Deze gezichtsveld test kan op bepaalde tijden worden herhaald om ervoor te zorgen dat je geen ''dooie hoeken'' in het oog aan het ontwikkelen bent als gevolg van schade aan de oogzenuw.

Soorten glaucoom

De twee belangrijkste vormen van glaucoom zijn chronische of primaire open-hoek glaucoom en acuut gesloten hoek glaucoom. In beide gevallen verwijst de "hoek" naar de drainage hoek in het oog dat de waterige uitstroom controleert.

• Primair openkamerhoekglaucoom – Ongeveer de helft van de Nederlanders met een chronisch glaucoom weet niet eens dat ze het hebben. Deze vaak voorkomende vorm van glaucoom vermindert geleidelijk onze perifere visie zonder andere symptomen. Tegen de tijd dat je het merkt heeft zich de blijvende schade al voorgedaan.
• Gesloten hoek glaucoom – Deze variant produceert plotselinge symptomen zoals pijn aan de ogen, hoofdpijn, verwijde pupillen, verlies van het gezichtsvermogen, rode ogen, misselijkheid, en braken. Deze symptomen kunnen een paar uur duren en keren dan later weer terug voor een nieuwe ronde. Elke aanval kan meer gezichtsverlies veroorzaken.
• Aangeboren glaucoom – Deze erfelijke vorm van glaucoom is al aanwezig bij de geboorte, ongeveer 80 procent van de gevallen worden al gediagnosticeerd voordat het kind 1 jaar oud is. Deze kinderen zijn geboren met een smalle hoek of een ander gebrek in de afvoer van het oog. Het is moeilijk om de symptomen van aangeboren glaucoom op te merken, want kinderen zijn natuurlijk te jong om te begrijpen wat er met hen gebeurt. Als je een troebele, witte, wazige, vergrote, of uitstekend oog bij jouw kind opmerkt, raadpleeg dan de oogarts. Aangeboren glaucoom treedt meestal vaker op bij jongens dan bij meisjes.
• Secundair glaucoom – Symptomen van chronisch glaucoom na een verwonding aan het oog kunnen duiden op secundair glaucoom, deze vorm van glaucoom kan zich ook ontwikkelen bij de aanwezigheid van een ooginfectie, ontstekingen, een tumor, of een vergroting van de ooglens als gevolg van staar.

Glaucoom Behandeling

Behandeling van glaucoom omvatten een glaucoom-operatie, het gebruik van lasers, of medicijnen. Dit is afhankelijk van de ernst van het probleem. Oogdruppels met medicatie om de intra-oculaire druk te verlagen worden vaak het eerst geprobeerd om glaucoom onder controle te krijgen.

Omdat glaucoom vaak pijnloos is kan het nog wel eens voorkomen dan mensen niet elke dag hun oogdruppels gebruiken die de oogdruk moet verlagen. Echter, deze druppels zijn wel belangrijk om blijvende oogschade te voorkomen. Sterker nog, het niet nakomen van de voorgeschreven medicatie is een van de belangrijkse reden dat mensen uiteindelijk last hebben van blindheid veroorzaakt door glaucoom.

Ook al vind je de oogdruppels die je gebruikt tegen glaucoom ongemakkelijk en onhandig, het is belangrijk nooit zomaar te stoppen zonder overleg met de oogarts over een mogelijke alternatieve oplossing.

Hoe te voorkomen?

Is het mogelijk jouw risico op het ontwikkelen van glaucoom te verminderen? Volgens een recente Europese studie zou lichaamsbeweging voor sommige mensen genoeg moeten zijn. Onderzoekers in het Verenigd Koninkrijk kwamen erachter dat een hogere hoeveelheid lichaamsbeweging goed leek te werken bij het verminderen van lage oculaire perfusie druk, een belangrijke risicofactor voor glaucoom op de lange termijn.

De resultaten toonden aan dat deelnemers die regelmatig aan matige lichaamsbeweging deden ongeveer 25 procent minder risico hadden op lage oculaire perfusie druk.

Het lijkt er dus op dat lage oculaire perfusie druk grotendeels wordt bepaald door cardiovasculaire conditie. De onderzoekers konden geen commentaar geven op de oorzaak hiervan, maar wisten wel zeker dat er een verband is tussen een sedentaire levensstijl en factoren die het risico op glaucoom verhogen.

Een actieve levensstijl lijkt een effectieve manier om zo het risico op glaucoom en vele andere ernstige gezondheidsproblemen te verminderen. Naast regelmatige lichaamsbeweging en een actieve levensstijl is het ook mogelijk het risico te verminderen door niet te roken, het handhaven van een gezond gewicht, en het eten van een gevarieerd en gezond dieet.