Vrouwen zijn misschien niet de enigen, die aan de gevolgen van veranderende hormonen lijden. Sommige artsen merken op dat hun mannelijke patiënten ook een aantal van dezelfde symptomen ervaren, als vrouwen die de perimenopauze en de menopauze ondergaan.

De medische gemeenschap discussieert momenteel of mannen ook een menopauze ondergaan. Artsen zeggen dat mannelijke patiënten, die hormoontherapie krijgen met testosteron, hebben gerapporteerd dat zij enkele symptomen hebben geassocieerd met de zogenaamde mannelijke menopauze.

Hormoonveranderingen zijn een natuurlijk onderdeel van de veroudering. In tegenstelling tot de meer dramatische daling van geslachtshormonen, die zich voordoet bij vrouwen tijdens de menopauze, verschijnen bij mannen de geslachtshormoon veranderingen geleidelijk. Hier is wat je kunt verwachten en wat je eraan kunt doen.

De mythe over de mannelijke menopauze

De term ‘mannelijke menopauze’ wordt soms gebruikt om de afnemende testosteronniveaus of een vermindering van de biologische beschikbaarheid van testosteron in verband met veroudering te beschrijven. De vrouwelijke menopauze en de zogenaamde mannelijke menopauze zijn echter twee verschillende situaties. Bij vrouwen eindigt in deze fase de ovulatie en de hormoonproductie verdwijnt gedurende een relatief korte periode. Bij mannen daalt de hormoonproductie en bio-beschikbaarheid van testosteron over een periode van vele jaren en de consequenties hiervan zijn niet noodzakelijkerwijs merkbaar.

Dus wat is dan de beste manier om te verwijzen naar de zogenaamde mannelijke menopauze? Veel artsen gebruiken de term ‘andropauze’ om de aan ouderdom gerelateerde hormoonveranderingen bij mannen te omschrijven. Andere termen zijn het testosteron deficiëntie syndroom, een androgeentekort bij ouder wordende mannen en mannelijke hypogonadisme.

De werking van de mannelijke hormonen

De testosteronniveaus variëren sterk onder mannen. In het algemeen hebben oudere mannen veel lagere testosteronniveaus dan jongere mannen. De testosteronniveaus dalen tijdens het volwassen worden geleidelijk - ongeveer 1% per jaar na de leeftijd van gemiddeld 30 jaar.

Het herkennen van lage testosteronspiegels

Een bloedonderzoek is de enige manier om een laag testosteronniveau of een vermindering van de bio-beschikbaarheid van testosteron te kunnen diagnosticeren. Sommige mannen hebben, zonder tekenen of symptomen te ervaren, een testosteronniveau dat lager is dan normaal. In dit geval is er ook geen behandeling nodig. Voor anderen mannen kunnen lage testosteronniveaus de volgende klachten veroorzaken:

Veranderingen in het seksuele functioneren

Dit kan onder meer erectiestoornissen, een verminderd seksueel verlangen, minder spontane erecties - zoals tijdens de slaap - en onvruchtbaarheid omvatten. De testes kunnen ook kleiner worden.

Veranderingen in het slaappatroon

Soms veroorzaakt een lage testosteron ook slaapstoornissen, zoals slapeloosheid of juist verhoogde slaperigheid.

Lichamelijke veranderingen

Er zijn diverse fysieke veranderingen mogelijk, met inbegrip van een toename van het lichaamsvet, verminderde spiermassa en sterkte en een verminderde botdichtheid. Gezwollen of gevoelige borsten (gynaecomastie) en verlies van lichaamshaar zijn ook mogelijk. In zeer zeldzame gevallen kan een man ook opvliegers ervaren en minder energie hebben.

Emotionele veranderingen

Een laag testosteron kan bijdragen aan een afname van motivatie of zelfvertrouwen. Je zou je misschien verdrietig of depressief kunnen voelen of problemen kunnen hebben met het concentreren op of het onthouden van dingen.

Sommige van deze tekens en symptomen kunnen echter worden veroorzaakt door andere onderliggende factoren dan een laag testosteron, waaronder bijwerkingen van bepaalde medicatie, schildklierproblemen, een depressie en overdreven alcoholgebruik. Er zijn ook condities zoals bijvoorbeeld obstructief slaapapneu, die het testosteronniveau kunnen beïnvloeden. Zodra deze condities zijn geïdentificeerd en behandeld, zullen de testosteronniveaus vanzelf weer terugkeren naar een normaal niveau.

Voel je op je best

Als je symptomen ondervindt, die het gevolg zijn van een laag testosteronniveau, raadpleeg dan een arts. Hij of zij kan dan de mogelijke oorzaken evalueren en de verschillende behandelingsopties aan je uitleggen en bekijken welke het beste bij jou situatie past.

Je kunt je natuurlijke testosteronproductie niet verhogen, maar deze stappen kunnen wel helpen:

• Wees eerlijk tegen je arts. Werk samen met je arts om gezondheidsproblemen, die je tekenen of symptomen kunnen veroorzaken of bijdragen, te identificeren en te behandelen. Dit kan alles van bijwerkingen van medicatie tot erectiele disfunctie en andere seksuele problemen zijn.
• Maak gezonde keuzes in je levensstijl. Eet een gezond dieet en zorg ervoor dat je dagelijks voldoende beweegt. Gezonde keuzes in je levensstijl zullen je helpen om je kracht, je energie en je magere spiermassa te kunnen handhaven. Regelmatige lichamelijke activiteit kan zelfs je stemming verbeteren en ook een betere slaap bevorderen.
• Zoek hulp als je je neerslachtig voelt. Een depressie bij mannen betekent niet altijd dat je de blues hebt. Een depressie kan ervoor zorgen dat mannen hun gevoelens onderdrukken en agressiever of prikkelbaarder worden. Mannen kunnen ook proberen om dit te verdringen door alcohol of andere middelen te misbruiken.
• Wees voorzichtig met kruidensupplementen. Kruidensupplementen zijn niet veilig en effectief gebleken voor verouderingsgerelateerde lage niveaus van testosteron. Sommige supplementen kunnen zelfs gevaarlijk zijn. Langdurig gebruik van bijvoorbeeld DHEA heeft geen bewezen voordelen en kan het risico op prostaatkanker fiks verhogen.

De behandeling van verouderingsgerelateerde lage testosteron met bijvoorbeeld een testosteron vervangende therapie is controversieel. Voor sommige mannen verlaagt de testosterontherapie lastige tekens en symptomen van een testosterontekort, terwijl voor anderen de voordelen echter niet afwegen tegen de mogelijke risico's. Een testosteron vervangende therapie kan het risico op hartaanvallen, prostaatkanker of andere gezondheidsproblemen flink verhogen. Als je je afvraagt of een testosteronbehandeling goed bij jouw past, kun je samen met je arts eens de voor- en nadelen tegen elkaar afwegen.

Hoe het veranderen van je levensstijl kan helpen

Voor de meeste mannen is de beste behandeling voor lage testosteronniveaus het overstappen op een gezonde levensstijl.

Mannen geloven ten onrechte dat hun mediane symptomen uitsluitend door leeftijd gerelateerde lage testosteron komen. Deze leeftijdverwante daling van de testosteronspiegels begint bij ongeveer 35 of 40 jaar, maar gaat echt heel langzaam. Het wordt sterk beïnvloed door je gezondheid en je lichaamsgewicht.

Gewichtsverlies

Dit is de meest effectieve levensstijlverandering voor het verhogen van je testosteronniveaus. Volgens een Europees onderzoek uit 2013 over mannelijke veroudering, kan het verliezen van 10% van je gewicht - wat haalbaar is met regelmatige lichaamsbeweging, het volgen van een gezond dieet en het verminderen van de consumptie van alcohol - de testosteronniveaus met ongeveer 4 nmol/l verhogen.

Dus als je last hebt van een laag testosteronniveau, kan een levensstijlverandering je niveaus weer normaliseren. Hoe meer gewicht je verliest, hoe beter het herstel van je hormonen zal zijn.

De impact is het grootst als je nog jong bent en flink overgewicht hebt, maar oudere mannen kunnen hiervan ook profiteren. Zodra het gewichtsverlies is begonnen, is er een onmiddellijke stijging van de testosteronniveaus, wat verder gewichtsverlies tot gevolg heeft en waardoor het hormoongehalte nog verder zal worden verhoogd.

Onderzoek heeft onlangs aangetoond hoe testosteron stamcellen, die het vermogen hebben om in een cel te veranderen en daarna spieren te worden, instrueert. Het hebben van meer spieren creëert een slankere lichaamsbouw en een grotere sterkte en het stimuleert de energieniveaus, waardoor het lichaam efficiënter calorieën kan verbranden.

Doe aan lichaamsbeweging

Je hoeft echt geen sportfanaat te zijn, maar om de andere dag een stevige wandeling maken zal al helpen.

Houd diabetes Type 2 onder controle

Mannen met diabetes Type 2 hebben twee keer meer kans om te lijden aan lage testosteronniveaus. Het is niet duidelijk wat eerst komt, het lage testosteron of de diabetes. Maar sommige onderzoeken suggereren dat lage testosteron de effectiviteit van insuline, het hormoon dat de bloedglucosespiegel regelt, kan verminderen.

Een klein aantal artsen is van mening dat de toediening van testosteron kan dienen als een behandeling voor oudere mannen met diabetes Type 2.

Uit een belangrijk onderzoek bleek echter dat deze behandeling het lichamelijke onvermogen om suiker in brandstof te veranderen - een belangrijke oorzaak van diabetes - niet verbeterde.

Krijg voldoende slaap

Uit onderzoek blijkt dat ernstige slaapproblemen de testosteronniveaus met 70% kunnen laten dalen. Dit betekent dat mannen die slechts vier uur per nacht slapen 60% minder testosteron in hun bloed hebben dan mannen die acht uur slaap krijgen.

Controleer de bijwerkingen van geneesmiddelen

Testosteronniveaus kunnen ook worden beïnvloed door een aantal medicijnen, waaronder bètablokkers, opioïde analgetica zoals morfine, steroïden zoals Prednisolon (gebruikt voor huidziekten en osteoartritis) en enkele geneesmiddelen tegen epilepsie.

Als je, sinds dat je één van deze medicijnen bent gaan gebruiken, problemen met je libido en erecties ondervindt, moet je je arts raadplegen om samen een alternatief te vinden.

Soms is er geen alternatief. In dat geval is het zinvol om een testosteronvervangende therapie te ondergaan.

Tot slot

Of je nu gelooft of de mannelijke menopauze werkelijkheid is, of niet: Het feit blijft dat er wel degelijk wat verandert tijdens het ouder worden. Bij mannen gebeurt dit veel geleidelijker dan bij vrouwen. Met behulp van een gezonde levensstijl kun je de daling van hormonen flink tegengaan. Overigens zijn de eerder genoemde verbeteringen van je levensstijl ook nog eens heel effectief voor een betere gezondheid in het algemeen.

Bronnen

www.livescience.com/36014-male-menopause-real-signs.html

observer.com/2016/01/doctors-orders-know-the-signs-of-male-menopause/

www.globalhealingcenter.com/natural-health/truth-about-male-menopause/

www.webmd.boots.com/men/guide/male-menopause