Hypothyreoïdie - lijd jij aan een te trage schildklier?

Hypothyreoïdie, ook wel bekend als een te trage schildklier, is een veel voorkomende aandoening.

Heb je hypothyreoïdie, dan maakt je schildklier niet genoeg schildklierhormoon aan.

De schildklier zit van voren in het onderste gedeelte van je hals.

Hormonen die vrijkomen door de klier reizen door je bloed en hebben invloed op bijna elk deel van je lichaam, waaronder je hart en je hersenen, maar ook je spieren en huid.

De schildklier bepaalt hoe de cellen van je lichaam energie uit voedsel halen, een proces genaamd 'metabolisme'.

Onder andere, beïnvloedt je stofwisseling de temperatuur van je lichaam, je hartslag, en hoe goed je calorieën kunt verbranden.

Als je niet genoeg schildklierhormoon aanmaakt, zullen de processen in je lichaam vertragen. Dat betekent dat je lichaam minder energie aanmaakt en je stofwisseling wordt uiteindelijk trager.

Wat zijn de oorzaken van hypothyreoïdie?

De meest voorkomende oorzaak van hypothyreoïdie is de Ziekte van Hashimoto. Ook wel bekend als "Thyroiditis", deze aandoening is een ontsteking van de schildklier.

Hashimoto's thyroïditis is een auto-immuunziekte. Heb je de Ziekte van Hashimoto, produceert je lichaam antilichamen die de schildklier aanvallen en vernietigen.

Thyroiditis kan ook worden veroorzaakt door een virale infectie.

Andere oorzaken van hypothyreoïdie zijn:

Bestraling in het gebied van de nek. De behandeling van bepaalde vormen van kanker, zoals lymfomen, vereist bestraling van de hals. Bestraling beschadigt de cellen in de schildklier. Dit maakt het moeilijker voor de klier om hormonen uit te scheiden.

Radioactieve jodiumbehandeling. Deze behandeling wordt vaak voorgeschreven aan mensen met een overactieve schildklier, een aandoening bekend als hyperthyreoïdie. Maar bestraling vernietigt de cellen in de schildklier. Dit leidt meestal tot hypothyreoïdie.

Het gebruik van bepaalde medicijnen. Bepaalde geneesmiddelen voor hartproblemen, psychiatrische aandoeningen en kanker kunnen soms invloed hebben op de productie van het schildklierhormoon. Deze omvatten amiodaron, lithium, interferon-alfa en interleukine-2.

Schildklieroperatie. Een operatie aan de schildklier te verwijderen zal ook leiden tot hypothyreoïdie. Als slechts een deel van de schildklier is verwijderd, kan de resterende klier nog wel voldoende van het hormoon produceren voor de behoeften van het lichaam.

Te weinig jodium in het dieet. De schildklier heeft jodium nodig om het schildklierhormoon te kunnen produceren. Je lichaam maakt echter geen jodium aan, zodat je dit mineraal via je voeding moet zien binnen te krijgen. Gejodeerd zout is rijk aan jodium. Andere voedselbronnen die rijk zijn aan jodium omvatten o.a. schelpdieren, vis, eieren, zuivelproducten, en zeewier.

Zwangerschap. De reden hiervoor is onduidelijk, maar soms treedt er een ontsteking van de schildklier op na de zwangerschap. Dit is de zogenaamde postpartum thyroiditis. Vrouwen met deze aandoening hebben meestal een ernstige toename van schildklierhormoon in het lichaam gevolgd door een scherpe daling van de productie van het schildklierhormoon. De meeste vrouwen met postpartum thyreoïditis kunnen hun normale schildklierfunctie terugkrijgen na verloop van tijd.

Problemen met de schildklier bij de geboorte. Sommige baby's worden geboren met een schildklier die zich niet goed kon ontwikkelen of niet goed werkt. Dit type hypothyreoïdie heet congenitale hypothyreoïdie. De meeste ziekenhuizen screenen babies bij de geboorte voor deze ziekte.

Schade aan de hypofyse. In zeldzame gevallen kan een probleem met de hypofyse de productie van het schildklierhormoon behoorlijk moeilijker zoniet onmogelijk maken. De hypofyse maakt ook een hormoon aan, genaamd schildklier-stimulerend hormoon (TSH), dat je schildklier vertelt hoeveel hormoon het moet aanmaken en moet afscheiden in het bloed.

Problemen met de hypothalamus. Een uiterst zeldzame vorm van hypothyroïdie kan optreden als de hypothalamus van de hersenen niet genoeg produceert van een hormoon genaamd TRH. TRH beïnvloedt de afgifte van TSH door de hypofyse.

Een te trage schildklier – Primair en secundair

In principe zijn er twee verschillende soorten hypothyroïdie te onderscheiden. Dat wil zeggen, we onderscheiden hier de oorzaken in plaats van de eigenlijke aandoening.

We hebben het dan over primaire en secundaire hypothyroïdie.

Primaire hypothyreoïdie wordt veroorzaakt door een probleem met de schildklier zelf.

Secundaire hypothyreoïdie treedt op wanneer ander probleem invloed heeft op het vermogen van de schildklier om hormonen te produceren.

Bijvoorbeeld, de hypofyse en hypothalamus produceren hormonen die de afgifte van het schildklierhormoon stimuleren. Een probleem met een van deze klieren kan ervoor zorgen dat je schildklier trager wordt.

Soms wordt een te trage schildklier, die wordt veroorzaakt door een probleem met de hypothalamus, tertiaire hypothyreoïdie genoemd.

Wie heeft de meeste kans op een trage schildklier?

Vrouwen, met name oudere vrouwen, hebben meer kans erop om hypothyreoïdie te ontwikkelen dan mannen.

Je hebt ook meer kans op erop een te trage schildklier te ontwikkelen als je een familielid hebt met een auto-immuunziekte.

Andere risicofactoren zijn:

• Ras (wit of Aziatisch)
• Leeftijd (ouder)
• Voortijdig grijzend haar
• Auto-immuunziekten zoals type 1 diabetes, multiple sclerose, reumatoïde artritis, coeliakie, ziekte van Addison, pernicieuze anemie, of vitiligo
• Bipolaire stoornis
• Syndroom van Down
• Syndroom van Turner

Symptomen van hypothyreoïdie

De symptomen van hypothyreoïdie kunnen vaag zijn en vaak andere aandoeningen naboosten. Daardoor is het moeilijker om dit zelf te diagnosticeren.

Wil je zeker weten of je een te trage schildklier hebt, dan moet je zeker naar de arts om je bloed te laten controleren.

De algemene symptomen van een trage schildklier kunnen o.a. zijn:

• Veranderingen in de menstruele cyclus
• Constipatie
• Depressie
• Droog haar en haaruitval
• Droge huid
• Vermoeidheid
• Grotere gevoeligheid voor kou
• Trage hartslag
• Zwelling van de schildklier (struma)
• Onverklaarbare gewichtstoename of moeilijk afvallen
• Carpaal tunnel syndroom

Baby's met hypothyreoïdie hebben niet altijd symptomen. In dat geval is het dus nog moeilijker te bepalen of er sprake is van een trage schildklier.

Mocht je echter merken dat je kind zich niet naar behoren ontwikkelt (iets wat ze op het consultatiebureau ook zeker in de gaten houden) kun je ter controle naar de huisarts gaan.

Mochten er bij je baby wel symptomen zijn, dan hebben we het meestal over het volgende:

• Koude handen en voeten
• Constipatie
• Extreme slaperigheid
• Hese schreeuw
• Weinig of geen groei
• Lage spierspanning
• Hardnekkige geelzucht (gele verkleuring van de huid en het wit van de ogen)
• Slechte voedingsgewoonten
• Gezwollen gezicht
• Maag opgeblazen
• Gezwollen tong

Maak gelijk een afspraak met je huisarts als je een van deze symptomen opmerkt. Het is belangrijk om op te merken dat deze symptomen ook een gevolg van andere medische aandoeningen kunnen zijn.

Hoe wordt hypothyreoïdie ontdekt?

Mocht je vermoeden dat je symptomen te maken hebben met hypothyreoïdie, vraag je arts dan een bloedonderzoek te doen om je hormoonspiegels te controleren.

Let hierbij erop dat de volgende hormonen worden gecontroleerd:

• Schildklier-stimulerend hormoon (TSH)
• T4 (thyroxine)

T4 niveaus die lager zijn dan normaal houden meestal in dat je lijdt aan een te trage schildklier.

Echter, sommige mensen hebben last van verhoogde TSH niveaus, terwijl ze normale T4 niveaus hebben. In dit geval is de kans groot dat je binnen afzienbare tijd een trage schildklier zult ontwikkelen.

Als je testresultaten van de schildklier of je lichamelijk onderzoek abnormale resultaten bieden, kan je arts een echografie van je schildklier aanvragen, dit is eigenlijk gewoon een schildklier scan om te controleren of er knobbeltjes aanwezig zijn of wellicht een ontsteking.

Hoe kun je hypothyreoïdie behandelen?

Als je hypothyreoïdie hebt, zal je huisarts je een synthetisch (kunstmatig) schildklierhormoon T4 voorschrijven.

Je neemt deze pil elke dag. Bepaalde andere medicijnen kunnen invloed hebben op hoe je lichaam het synthetische schildklierhormoon absorbeert.

Zorg ervoor dat je arts weet welke andere medicijnen je eventueel gebruikt, evenals eventuele kruiden en supplementen die je neemt, met inbegrip van receptvrije producten.

Indien je last hebt van deze aandoening, zal het nodig zijn om je bloedwaarden regelmatig te controleren om erachter te komen of je nog steeds de juiste dosis neemt.

Je arts kan dan ook van tijd tot tijd je dosis aanpassen om je waarden te verbeteren.

Omdat een te trage schildklier wordt veroorzaakt door een beschadiging van de cellen van de schildklier, kan deze aandoening niet teruggedraaid worde door een verandering in je levensstijl.

Dat gezegd hebbende, heeft een gezonde voeding en voldoende beweging natuurlijk altijd vele voordelen.

Wel een hypothyreoïdie door een jodiumtekort kan door voeding (d.w.z. jodiumrijke levensmiddelen) genezen worden.

Veel voorkomende problemen bij hypothyreoïdie

Indien de aandoening niet behandeld wordt, kan hypothyreoïdie de volgende problemen veroorzaken:

• Hartproblemen
• Onvruchtbaarheid
• Gewrichtspijn
• Overgewicht

Heb je schildklierproblemen wanneer je zwanger bent, dan kan dit invloed hebben op de ontwikkeling van de baby.

Tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap, krijgt de baby alle schildklierhormonen van zijn moeder.

Als de moeder hypothyreoïdie heeft, zal de baby dus ook te weinig schildklierhormoon binnen krijgen. Dit kan leiden tot problemen met de geestelijke ontwikkeling.

Extreem lage niveaus van schildklierhormoon kunnen een levensbedreigende aandoening genaamd myxedema veroorzaken.

Myxedema is de meest ernstige vorm van hypothyreoïdie.

Een persoon met myxedema kan het bewustzijn verliezen of in een coma gaan. De aandoening kan ook leiden tot een lichaamstemperatuur die zo laag is dat de dood erop volgt.

Tot slot...

Ee trage schildklier kan tot een hoop problemen leiden. Een gezonde levensstijl kan dan wel veel zaken voorkomen, maar deze aandoening niet.

Vaak is een trage schildklier ook een genetisch bepaalde aandoening. Dat wil zeggen dat wanneer je moeder of vader bijvoorbeeld onder de aandoening lijdt, dat de kans dan aanzienlijk groter is dat jij het ook krijgt.

Merk je dat je erg vaak moe bent, geen energie hebt en maar niet lijkt te kunnen afvallen, ongeacht wat je doet, overweeg dan eens om je arts te bezoeken.

Een schildklieronderzoek is dan wellicht nodig.

Let er wel op dat sommige artsen dit onderzoek niet graag uitvoeren. Heb je echter een sterk vermoeden, is het van belang dat je hier toch op aandringt.

Met de juiste medicatie zal je leven er een stuk energieker uitzien!

Bronnen:

https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000353.htm

http://www.endocrineweb.com/conditions/thyroid/hypothyroidism-too-little-thyroid-hormone

http://www.thyroid.org/hypothyroidism/

http://emedicine.medscape.com/article/122393-overview