Help, ik heb geen eetlust meer!

Als je lichaam energie nodig heeft, krijgen je hersenen een seintje dat je moet eten. Een mooi mechanisme, maar in feite ben je dan al te laat. Je energievoorraad is op, en als je op dat moment pas gaat eten, zal het even duren voordat het eten je maag bereikt heeft en je lichaam de voedingsstoffen er uit kan halen om nieuwe energie te kunnen verstrekken. Zonder eten kunnen we niet leven, of in ieder geval niet erg lang.

Gebrek aan eetlust kan veel oorzaken hebben

Natuurlijk heb wel eens wat minder trek in eten, met name warm eten. Maar als dit structureel wordt is er waarschijnlijk een ander probleem. Dit kan zowel op het lichamelijke vlak liggen, als op het psychologische vlak. Je kunt bijvoorbeeld last hebben je spijsvertering of een ontsteking hebben in je maag, maar geen eetlust meer hebben kan ook liggen aan extreme stress en/of een depressie.

Als een verminderde eetlust té lang duurt, verzwakt dit je lichaam en kan op de langere termijn verstrekkende gevolgen hebben. Je immuunsysteem wordt bijvoorbeeld afgezwakt.

Zodra je merkt dat je geen eetlust meer hebt, en dit té lang duurt, is het van belang om hier iets aan te doen. Niet alleen de oorzaak van de verminderde eetlust kan een probleem zijn, maar ook de gevolgen van het niet, of minder, eten kunnen enorm zijn. Dit probleem oplossen werkt dus naar twee kanten toe!

Geen eetlust meer door lichamelijke problemen

Lichamelijk gezien kunnen er allerlei oorzaken zijn waardoor je eetlust op een laag pitje staat. Er is een hele lijst, maar de meesten hebben te maken met het spijsverteringsproces en alle organen die daar mee te maken hebben. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de volgende lichamelijke oorzaken:

• Oververmoeidheid
• Chronische darmziekte
• Problemen met de slokdarm
• Maagontsteking
• Maagpijn
• Migraine
• Reflux
• Moeilijk kunnen slikken

Als er geen andere aanwijsbare oorzaken zijn van de verminderde eetlust, anders dan stress, depressie, zwangerschap of medicatie, zoals hieronder omschreven, dan is het noodzakelijk dat je contact opneemt met je huisarts om te kijken wat de exacte achterliggende oorzaak kan zijn.

Geen eetlust meer door stress

Stress heeft een gigantische impact op je lichaam, zowel geestelijk als lichamelijk. Stress heeft ook zijn weerslag op het eten, de manier van eten, wat je eet en vooral ook je zin in eten. In een toestand van stress staat de maag onder spanning, waardoor het verteringsproces veel langzamer gaat, en in extreme gevallen nagenoeg onmogelijk blijkt. De maag blijft dan langer vol, waardoor je niet meer kunt eten. Je hebt totaal geen zin in eten!  In extreme gevallen van stress accepteert je maag gewoon helemaal geen eten, waardoor je direct na het innemen van het eten moet overgeven. Belangrijke boodschap: Pak asjeblieft die stress aan! Stress is niet alleen heel slecht voor je eetlust, maar heeft een impact op je leven wat heel vaak onderschat wordt.

Geen eetlust meer door depressie

Het hebben van een depressie is een aandoening wat beslist niet te onderschatten is. Niet alleen ligt de patiënt mentaal overhoop, maar kan dit op het lichamelijke vlak ook verregaande consequenties hebben. Depressie kan, naast veel problemen met (in)slapen, ook de nodige problemen met eten met zich meebrengen. Het gevoel van uitzichtloosheid, zinloosheid en vooral lusteloosheid zorgen er voor dat dit een grote weerslag heeft op het eetpatroon, en dan vooral op de eetlust. Vaak is het een reactie op het gebrek aan een doel in het leven, dus is er ook geen enkel doel meer om te eten.

Geen eetlust meer door zwangerschap

Op het moment dat je al gevorderd bent in je zwangerschap, worden de augurken in voordeelverpakkingen ingeslagen, en de bussen met slagroom zijn niet aan te slepen. De hormonen gieren door je lijf, en daardoor veranderen ook je eetgewoontes. Combinaties waar je anders van zou walgen, worden nu met smaak opgegeten. Ook het voedsel wat je voorheen niet lustte, staat nu meerdere keren per week op het menu. Dit alles staat in schril contract met de eerste weken van de zwangerschap. Het zijn vaak die eerste weken dat je nog helemaal niet wéét dat je zwanger bent. Veel vrouwen hebben tijdens die eerste weken helemaal geen zin in eten. Dit komt door de werking van de hormonen, die er voor zorgen dat de darmen trager gaan werken. Hierdoor heb je sneller het gevoel dat je ‘vol’ zit. Overbodig om te zeggen, maar ik doe het lekker toch, dat juist gezond en gevarieerd eten in die eerste weken erg belangrijk is: Voldoende vezels, fruit en groenten, en vooral niet te vet. Wist je dat in de periode van de derde week tot de twaalfde week de belangrijkste organen van de baby worden gevormd? Hiervoor zijn de juiste voedingsstoffen nodig.

Geen eetlust meer door medicatie

Medicijnen zijn vaak een noodzakelijk ‘kwaad’ om een bepaald lichamelijk of geestelijk probleem op te lossen. Maar helaas hebben alle medicijnen ook bijwerkingen. De meest voorkomende hiervan zijn, naast maagpijn en hoofdpijn, ook een forse vermindering van de eetlust. Deze bijwerking is het gevolg van, vaak, sterke medicatie die een spanning in de maag veroorzaakt. Het gevoel van ‘honger hebben’ of ‘trek hebben’ wordt daardoor fors minder. Als dit écht een probleem voor je wordt, en als je de medicijnen voor een langere tijd moet slikken, overleg dan met je huisarts of er een mogelijkheid bestaat voor andere medicijnen, die deze vervelende bijwerking niet hebben. Ongetwijfeld zullen er dan wel weer andere neveneffecten ontstaan, dus blijft het kiezen uit meerdere ‘kwaden’.

Algemene tips

Afhankelijk van de ernst van de klacht, en de mogelijke oorzaak, raad ik je aan om contact op te nemen met je huisarts als één van bovenstaande gevallen op jou van toepassing is. Maar natuurlijk kan het ook gebeuren dat je ‘gewoon’ geen trek hebt, terwijl je prima weet dat wel moét eten om alle broodnodige voedingsstoffen binnen te krijgen. Om je eetlust toch te stimuleren, heb ik een aantal tips voor je:

• Start iedere warme maaltijd met een lichte salade van rauwkost. Dit geeft een signaal aan je maag en spijsverteringsstelsel dat ze in actie moeten komen. Met andere woorden, na een licht hapje, begint heel vaak de trek vanzelf te komen.
• Je kunt bij het bereiden van je maaltijd al rekening houden met een verminderde eetlust. Je kunt namelijk bepaalde kruiden aan je eten toevoeg die de eetlust juist opwekken. Voorbeelden hiervan zijn artisjok, paardenbloem en kalmoes.
• Eet zo veel mogelijk verse producten, en dan met name veel groente en fruit. Denk bijvoorbeeld eens aan grapefruits, frambozen, sinaasappels, abrikozen, peterselie, waterkers en tomaten. Vermijd in ieder geval zo veel mogelijk de geraffineerde en industriële producten en alles wat onnodig zoet is. Deze producten zijn een ware aanslag op je hongergevoel!
• Vermijd stress. Jazeker, maar gemakkelijker gezegd dan gedaan! Als je lekker in je vel zit, en op mentaal gebied in balans bent, zal de spijsvertering weer op gang komen, en daarmee ook de eetlust. Stress, haast en ergernis doen het tegenovergestelde: Je spijsvertering gaat op een laag pitje en eten heeft dus geen prioriteit op dat moment.
• Ga geen water of iets anders drinken vlak voor de maaltijd, of tijdens de maaltijd. Dit geeft je al snel een gevoel dat je ‘vol’ bent. Eet dus je maaltijd zonder drankje of water, maar ga juist na de maaltijd wél drinken. Nee, geen alcohol of koffie, maar gewoon water!
• Om het eten aangenaam te maken, zorg er dan voor dat er een ontspannen sfeer aan tafel heerst. Je kunt dit een flink handje helpen door de tafel gezellig te dekken en de tijd te nemen voor de maaltijd.
• Eet altijd op gezette tijden, regelmatig verdeeld over de dag. Maak een lijstje met 7 eetmomenten, de tijden en wat je moet eten. Je kunt beter 7 x per dag een klein beetje eten dan 2 x op een dag met tegenzin heel veel. Zorg ook dat de andere gezinsleden hiervan op de hoogte zijn, en dat ze zich ook zoveel mogelijk aan dit schema houden. Met z’n tweetjes om 10 uur een gezond tussendoortje eten werkt beter voor je motivatie dan dat je alleen zit te eten, met héle lange tanden.
• Bij kinderen komt een verminderde eetlust ook vaak voor, hoewel dit in veel gevallen ligt aan té veel tussendoortjes zodat er geen trek meer is op het moment dat iedereen aan tafel zit. Leer je kind dat er vast tijden zijn om te eten en blijf daar ook consequent in. Géén tussendoortjes, behalve dan de ‘geplande’ tussendoortjes. En al helemaal niet een half uurtje voor het begin van de maaltijd.

Tot slot

Nog een kleine waarschuwing: Op het moment dat de verminderde eetlust heel lang aanhoudt, zeker in combinatie met een plotseling optredende vermagering en achteruitgang van de lichamelijke functies, aarzel dan niet en waarschuw direct de huisarts.