Meer en meer mensen lijden tegenwoordig onder een hernia. Een hernia is niet alleen pijnlijk, maar het kan je dagelijkse activiteiten ook sterk belemmeren.
Omdat er verschillende soorten hernia's bestaan, gaan ik in het onderstaande artikel dieper in op een van de meest voorkomende soorten: de hiatusbreuk.
Een hiatusbreuk, anders dan veel andere types van hernia, is in de meeste gevallen goed zelf te behandelen (1).
Hieronder lees je meer over de definitie van een hernia, de symptomen, oorzaken en natuurlijk een lijst met tips om je hernia klachten zo goed mogelijk te verzachten.
Wat is een hernia?
Een hernia ontstaat wanneer een orgaan door een opening in de spier of het weefsel duwt, dat het orgaan op de plaats houdt. Zo kan er bijvoorbeeld een hernia ontstaan aan de darmen, doordat deze door een verzwakt gebied in de buikwand duwen.
Hernia's komen het meest voor in de buik. Ze kunnen echter ook in het bovenbeen, navel, en in de omgeving van de lies voorkomen.
Hoewel de meeste hernia's niet gevaarlijk zijn, gaan ze niet altijd op vanzelf en in sommige gevallen is chirurgische correctie nodig om potentieel gevaarlijke complicaties te voorkomen.
Symptomen van een hernia
De symptomen van een hiatusbreuk kunnen sterk verschillen van persoon tot persoon. Bij sommigen kan het zelfs zo zijn dat er geen hernia klachten optreden. In deze gevallen hoef je vaak niets te doen, al is het wel aan te raden je huisarts te bezoeken om de hernia onder controle te houden.
Natuurlijk kun je ook onderstaande tips volgen om hernia klachten zo veel mogelijk te voorkomen.
Over het algemeen variëren hernia symptomen van licht tot zwaar. Gaat een hiatusbreuk gepaard met een reflux-ziekte genaamd GERD, dan heb je waarschijnlijk last van maagzuur dat terug de slokdarm inloopt en hier een branderig en ongemakkelijk gevoel veroorzaakt. Pijn op de borst is een ander symptoom waar veel hernia patiënten onder leiden.
Omdat bij een hiatusbreuk de maag door de buikwand duwt, is een veelvoorkomend symptoom van hernia een bobbel bij je buik. Deze bobbel wordt vaak dikker en duidelijker wanneer je deelneemt aan inspannende activiteiten of wanneer je je bukt. Dit gaat wederom gepaard met een opgeblazen gevoel en pijn in de buik.
Symptomen van een hernia verergeren meestal na een maaltijd, omdat de druk op de maag op dat moment het grootst is.
Hoe wordt een hernia veroorzaakt?
Een hernia wordt meestal veroorzaakt door een combinatie van spierzwakte en overbelasting (2). Een hernia kan zich snel ontwikkelen of juist heel langzaam en over een langere periode, dit is afhankelijk van de oorzaak.
Veelvoorkomende oorzaken van spierzwakte:
• de buikwand sluit niet goed in de baarmoeder (aangeboren afwijking)
• leeftijd
• chronische hoest
• letsel of een operatie
Overbelasting is ook een belangrijke oorzaak van een hiatusbreuk. Dit is nog ernstiger indien je spieren verzwakt zijn.
Overbelasting kan onder andere door het volgende veroorzaakt worden:
• zwangerschap (druk op je buik)
• constipatie (zorgt ervoor dat je jezelf overbelast tijdens de stoelgang)
• tillen van (te) zware gewichten
• vochtophoping in de buik
• plotselinge gewichtstoename
• aanhoudend hoesten of niezen
Wie heeft een vergroot risico een hernia te ontwikkelen?
Verschillende factoren verhogen het risico op het ontwikkelen van een hernia, waaronder:
• een persoonlijke of familiale voorgeschiedenis van hernia
• overgewicht of obesitas
• het dragen van te strakke kleding
• een chronische hoest
• chronische constipatie
• roken (wat wederom tot een chronische hoest kan leiden)
Aandoeningen zoals taaislijmziekte kunnen ook indirect het risico op het ontwikkelen van een hernia verhogen. Taaislijmziekte belemmert de werking van de longen, waardoor een chronische hoest ontstaat.
Een hernia behandelen
Op basis van de grootte van je hernia en de ernst van je hernia klachten, heb je wellicht geen behandeling nodig. Je arts houdt je hernia dan simpelweg in de gaten voor mogelijke complicaties.
De symptomen van een hernia kunnen vaak worden behandeld door het veranderen van leefwijze en voedingspatroon. Een gezond lichaamsgewicht is hiervoor ook van belang. Mochten deze maatregelen niet helpen, kun je nog altijd een operatie overwegen om de hernia te corrigeren.
Tips om hernia klachten aan te pakken
Een hiatusbreuk kan goed aangepakt worden door je voedingspatroon te veranderen. Omdat de symptomen sterk individueel verschillen, vind je hieronder een lijst van tips die de verschillende klachten aanpakken. Zo is de kans groter dat je hier altijd iets vindt waarmee ook jij je hernia klachten kunt verzachten.
1. Pak die pondjes aan
Overgewicht draagt niet alleen bij tot de ontwikkeling van een hernia, maar kan ook de klachten verergeren. Uit onderzoek blijkt dat de groep de het meest onder een hiatusbreuk lijdt, 50 jaar of ouder is, rookt en overgewicht heeft(1).
Iedereen weet inmiddels wel dat overgewicht of obesitas erg ongezond is, maar als jij momenteel nog een paar overtollige pondjes bij je draagt, dan is dit het ideale moment om hier iets aan te doen.
Door je lichaamsgewicht met 5% te verlagen, kun je vaak al een enorme vooruitgang in je gezondheid waarnemen.
Afvallen is het effectiefst door een combinatie van een gezonde leefwijze en sport. Lijd je onder een hernia, dan is sporten soms pijnlijk of zelfs onmogelijk. Een ideaal alternatief is dan een gezond dieet waarbij je het aantal koolhydraten vermindert en de hoeveelheid vet onder controle houdt. Omdat een teveel aan suikers en vetten ook brandend maagzuur veroorzaakt, sla je twee vliegen in een klap.
Merk je op een gegeven moment dat de klachten al verminderd zijn, kun je voorzichtig beginnen met het doen van lichte oefeningen. Bovendien kan ook een half uur per dag wandelen al erg effectief zijn en je stofwisseling significant verhogen.
2. Vermijd de verkeerde voedingsmiddelen
De volgende voedingsmiddelen bevatten sterke zuren en kunnen de spier onderaan de slokdarm verzwakken, waardoor het makkelijker is voor het maagzuur de slokdarm weer in te lopen. Hierdoor kan brandend maagzuur ontstaan – een van de meestvoorkomende hernia klachten.
De volgende voedingsmiddelen kun je het beste vermijden of sterk beperken:
• Citrusvruchten, zoals sinaasappels, grapefruits, en citroenen, en sinaasappelsap, grapefruitsap, cranberrysap en limonade
• Chocolade
• Vet en gefrituurd voedsel, zoals gebakken kip en vette stukken vlees
• Knoflook en uien
• Specerijen
• Pepermunt en groene munt
• Voedingsmiddelen op basis van tomaten, zoals spaghettisaus, pizza, chili, salsa, en tomatensap
• Koffie, thee (met inbegrip van cafeïnevrije versies), en alcohol
• Frisdrank
• Zuivelproducten, zoals volle melk, ijs en room. Probeer in plaats daarvan amandelmelk; dit kan een goede en smakelijke melkvervanger zijn. Ook milde kazen, zoals fetakaas of geitenkaas, kunnen in beperkte mate worden gegeten.
• Olie en boter
3. Gebruik zo veel mogelijk voedingsmiddelen die de kans op hernia klachten verminderen
De volgende voedingsmiddelen produceren weinig zuur, waardoor je minder kans loopt je hernia symptomen te verergeren. Bovendien zijn ze nog gezond ook en kunnen je helpen wat pondjes kwijt te raken!
• Bananen en appels
• Groene bonen, erwten, wortelen en broccoli
• Granen, met name glutenvrije granen zoals rijst en havermout
• Halfvolle of magere melk en magere yoghurt
• Vetvrije kazen, roomkaas, en vetvrije zure room
• Mager vlees, kip en vis
• Water
• Zoete aardappelen
Let wel: ieder persoon is anders. Het is dan ook het beste als je zelf test welke voedingsmiddelen je goed kunt verdragen en welke minder. Het kan namelijk zo zijn dat je best voedingsmiddelen kunt verdragen die op de te vermijden lijst staan, terwijl je last kunt hebben van de voedingsmiddelen over het algemeen goed verdragen worden bij een hernia.
Iedereen tolereert eten anders. Om het beste dieet voor jezelf te bepalen, kun je enkele weken lang een dagboek bijhouden waarin je opschrijft wat je gegeten hebt en hoe je je daarna voelt. Zo is het op den duur eenvoudig te bepalen welke voedingsmiddelen je kunt eten om je symptomen te voorkomen.
4. Bereid je eten op de juiste wijze
De ideale manier om te genieten van de hierboven genoemde voedingsmiddelen is door ze op een gezonde manier te bereiden.
Hier zijn een aantal maagzuur-vriendelijke kooktips:
• Kies mager vlees, zoals kip zonder vel, vlees met weinig zichtbaar vet, kalkoengehakt in plaats van varkensgehakt en vis.
• Bak of braad je voedsel in plaats van gebruik te maken van de frituurpan.
• Verwijder vet van het vlees tijdens het koken.
• Beperk de hoeveelheid kruiden.
De meeste kruiden zijn in orde, maar erg pittige kruiden, zoals cayenne peper kunnen het beste worden vermeden.
• Maak gebruik van vetarme zuivelproducten, zoals magere yoghurt.
• Stoom je groenten met alleen water.
• Beperk boter, olie, en roomsauzen, dit kan het beste door een goede keramische anti-aanbakpan aan te schaffen.
Hierdoor beperk je tevens flink wat calorieën. Je lijn zal je dankbaar zijn!
• Kies vetarme of magere ingrediënten in plaats van volvette producten.
• Wees creatief. Er zijn allerlei manieren om recepten te wijzigen. Wees niet bang om nieuwe dingen te proberen.
Naast aanpassingen in de manier waarop je eet en kookt, is het ook belangrijke bepaalde gewoontes te veranderen om je hernia klachten te verminderen. Enkele goede tips om je leefwijze te veranderen vind je hieronder.
5. Regelmatige eetmomenten
Je hebt er vast wel eens van gehoord dat het gezond is op vaste tijdstippen te eten. Dit is echter niet alleen je algehele gezondheid ten goede, maar kan ook helpen hernia symptomen te beperken.
Je lijf raakt er namelijk snel aan gewend op bepaalde tijdstippen voeding binnen te krijgen. Door je schema telkens te veranderen, is de kans groter dat je last krijgt van brandend maagzuur.
6. Kleine maaltijden verdeeld over de dag
Voor een gezond persoon is het niet altijd aan te raden om veel, kleine maaltijden verdeeld over de dag te consumeren, tenzij je dagelijks erg actief bent. Mensen die lijden onder een hiatusbreuk, dienen echter wel kleine, frequente maaltijden te nuttigen.
De reden hierachter is simpel. Je wilt zo weinig mogelijk druk op je maag veroorzaken en kleinere porties liggen dan natuurlijk voor de hand.
Om de kans op gewichtstoename te beperken kun je gebruik maken van koolhydraatarme snacks. Denk dan bijvoorbeeld aan een schaaltje yoghurt, aardbeien of een stukje kalkoen gerold in een blad sla. Omdat hier maar weinig suikers inzitten, slaat je glucosespiegel ook niet op hol. Doe dit voor minimaal 3 maaltijden.
Daarnaast kun je overige 3 kleine maaltijden nuttigen waar meer (trage) koolhydraten inzitten, mooi verdeeld over de dag.
Zorg ervoor dat deze maaltijden een laag vetgehalte hebben. Wanneer je bloedsuikerspiegel stijgt door de inname van koolhydraten, worden de vetten in je voeding namelijk gelijk naar je heupen getransporteerd.
7. Niet liggen na de maaltijd
Een simpele maar effectieve tip. Ga je liggen na een maaltijd, dan stijgt het maagzuur naar boven, je slokdarm in, met als resultaat een branderig gevoel. Vermijd liggen, buigen of slapen ten minste drie uur na de maaltijd.
8. Weg met die sigaretten!
Roken is ongezond, dat weet iedereen. Door te roken maak je meer kans op een chronische hoest met als resultaat meer druk op je buikholte. Sigaretten zijn dus niet alleen slecht voor je gezondheid, maar verergeren ook je hernia klachten.
9. Geen te strakke kleding
Draag loszittende kleding om de druk op je buik niet te vergroten.
10. Extra kussens
Ook maagzuur is gebonden aan zwaartekracht. Door extra kussens te gebruiken wanneer je slaapt of door het uiteinde van je bed te verhogen, kom je in een rechtere positie te liggen en kun je zo vermijden dat het maagzuur je slokdarm inloopt.
11. Slappe buikspieren?
Sterke buikspieren zijn belangrijk om eventuele uitstulpingen tegen te gaan. Je buikspieren kun je al versterken door 10 minuten elke ochtend lichte buikspieroefeningen te doen.
Yoga is een niet-belastende manier om de spieren in je buik en de rest van je lichaam te versterken en je flexibiliteit te verhogen. Ook is het een ideale manier om stress tegen te gaan. Twee vliegen in een klap dus.
30 minuten yoga oefeningen, drie keer per week is vaak al voldoende om een effect te bereiken. Voordat je aan deze oefenigen begint, dien je dit wel even met je huisarts te bespreken. Soms is het niet aan te bevelen om oefeningen voor je buikspieren te doen als dit de druk of de pijn verergert.
12. Vermijd overbelasting
Een van de oorzaken van een hiatusbreuk is overbelasting. Lijd je eenmaal onder een hernia, dan dien je het tillen van zware dingen geheel te vermijden. De uitstulping in je buik, indien van toepassing, evenals je pijnklachten kunnen hierdoor een stuk erger worden.
13. Emotionele stress tegengaan
Geloof het of niet, maar ook emotionele stress kan tot een overbelasting van je lichaam leiden. Emoties zoals wrok, frustratie, jaloezie, enz., kunnen je spieren verzwakken en de buikspieren belasten.
Merk je zelf dat je emotioneel niet in balans bent, probeer dan de oorzaak van je emoties te doorgronden. Meditatie is hiervoor een geweldige manier, omdat je niet alleen jezelf beter leert kennen, maar ook omdat je zo je stressbestendigheid kunt verhogen.
Tot slot.
Een hernia is een vervelende zaak, maar hoeft niet het einde van de wereld te betekenen. Door zelf verantwoordelijkheid te nemen, kun je je hernia klachten verminderen en je gezondheid verbeteren. Onthoud dat een operatie in de meeste gevallen helemaal niet nodig is, door bovenstaande tips te volgen is de kans groot dat je je al snel beter voelt – op natuurlijke wijze en geheel zonder medicatie!
Bronnen:
1. http://www.rightdiagnosis.com/h/hiatal_hernia/
2. http://www.herniainfo.com
