Hersenactiviteit hetzelfde bij mensen met en zonder tinnitus

Het is nog altijd niet duidelijk hoe het geluid dat een patiënt met tinnitus waarneemt veroorzaakt wordt. Aanvankelijk werd gedacht dat het piepen, brommen en zoemen in het gehoororgaan zelf ontstond.

Maar recentelijk zijn steeds meer wetenschappers van mening dat het geluid in de hersenen ontstaat, en dat het dus echt een zogenaamd fantoomgeluid is, een geluid dat wel gehoord wordt, maar niet bestaat.

Een recent onderzoek toont echter aan dat de hersenen van mensen met tinnitus niet verschillen van die van mensen zonder tinnitus, en dit kan grote gevolgen hebben voor de manier waarop tinnitus in de toekomst behandeld kan worden.

Geen verschil

In een onderzoek van de Universiteit van Groningen en het UMCG werden de hersenen van een groep van 20 tinnituspatiënten zonder of met een mild gehoorverlies onderzocht met een MRI scan. Daarnaast werden ook de hersenen van een groep van 20 mensen zonder tinnitus onderzocht (1).

Het vermoeden ontstond dat er bij de tinnituspatiënten een verhoogde activiteit waar te nemen zou zijn in het gebied van de hersenen dat de hoge tonen verwerkt, omdat bij tinnitus vaak tonen met een hogere frequentie, zoals piepjes, gehoord worden.

Uit het onderzoek bleek echter dat de hersenen van mensen met en zonder tinnitus precies hetzelfde reageerden. Dat betekent dat het geluid van de tinnitus dus niet in de hersenen waargenomen kan worden.

Corticale implantatie

Dat brengt ons een stap dichterbij het begrijpen van tinnitus, en ook bij het kiezen van de juiste behandelmethoden. Omdat het gepiep en gebrom niet in de hersenen wordt waargenomen, is het waarschijnlijk dat de patiënt hetzelfde hoort als degene zonder tinnitus, maar dat hij het geluid anders interpreteert.

Dit is eigenlijk ook het geval bij hyperacusis, omdat mensen die daar last van hebben hetzelfde horen als anderen, maar het geluid ondragelijk hard vinden. Eén vrij nieuwe behandelmethode voor tinnitus zal als gevolg van dit onderzoek in ieder geval nader onder de loep genomen moeten worden, de zogenaamde corticale implantatie.

Bij deze methode wordt er in de schedel een elektrode aangebracht die het hersengebied prikkelt waarvan men dacht dat het bij tinnituspatiënten overactief was. Maar nu het blijkt dat er in de hersenen helemaal niets gebeurt, lijkt het er op dat deze methode onvoldoende onderbouwd is.

Omdat alleen patiënten zonder of met mild gehoorverlies onderzocht zijn, is het mogelijk dat er bij patiënten die wel een gehoorverlies hebben - en dat zijn de meeste tinnituspatiënten - er wel iets in de hersenen gebeurt.

Maar voor degenen die tinnitus hebben zonder gehoorverlies is het waarschijnlijk beter om de behandeling te richten op het veranderen van hoe ze het geluid interpreteren. Dat kan bijvoorbeeld met Tinnitus Retraining Therapy (TRT) (2), of met psychotherapie. Daarnaast is aangetoond dat stress bij deze groep mensen tinnitus kan veroorzaken of verergeren. Het doen van ontspanningsoefeningen (3) of het gebruik van bepaalde soorten antidepressiva kunnen in dit geval helpen om de tinnitus te verminderen.

Bronnen:

1. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnsys.2012.00002/full
2. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD007330.pub2/abstract
3. https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-laryngology-and-otology/article/abs/randomised-controlled-study-of-mindfulness-meditation-versus-relaxation-therapy-in-the-management-of-tinnitus/44E8421E74029C4970D53FFA26025004