Is cholesterol wel zo gevaarlijk als we denken?

We worden er constant mee geconfronteerd: reclameboodschappen prijzen ons cholesterolverlagende producten aan, de overheid en farmaceutische industrie sponsoren campagnes om ons te wijzen op de gevaren van verhoogde cholesterolwaarden, producenten van voedingsproducten zetten in grote letters op de verpakking dat hun producten cholesterolvrij zijn of geen transgene vetten bevatten.

Maar is dit allemaal wel wetenschappelijk verantwoord? Simplifieren we het onderwerp niet te veel? In dit artikel vind je meer uitleg over hoe cholesterol maar vooral een aantal gerelateerde zaken een invloed uit kunnen oefenen op uw cardiovasculaire gezondheid. Lees verder en doorprik de mythe die de voedingsindustrie rond cholesterol gecreëerd heeft.

Naast cholesterol zijn er nog een aantal begrippen die je zou moeten kennen om op een wetenschappelijk verantwoorde manier over het onderwerp te kunnen nadenken. We gaan proberen je een uitgebreide maar eenvoudig te begrijpen uitleg te geven over hoe Low Density Lipoprotein (LDL), High Density Lipoprotein (HDL) en vrije radicalen een invloed hebben op het risico op hart- en vaatziekten.

Enzymen en lever

Cholesterol is een vet-achtige stof die getransporteerd wordt door de bloedsomloop en die uit twee  bronnen voortkomt. Enerzijds komt het uit een enzyme dat zich in onze lever bevindt, anderzijds komt het uit het voedsel dat we eten. Het menselijk lichaam heeft cholesterol nodig, het is essentieel bij de vorming van celmembranen, sommige hormonen en andere noodzakelijke weefsel. Maar een hoog niveau van cholesterol in het bloed (hypercholesterolemie) is een belangrijke risicofactor voor hart-en vaatziekten en kan leiden tot hartaanvallen en beroertes, de nummer één doodsoorzaak in verschillende landen ter wereld.

Veel mensen weten dat het gezond functioneren van de hersenen, het hart, bloedsomloop en de meeste organen afhankelijk is van een onbelemmerde stroom van bloed voor de levering van zuurstof en voedingsstoffen en het verwijderen van schadelijke metabolieten en afval. Helaas zijn er minder mensen die begrijpen dat cholesterol en andere vetten niet oplossen in het bloed, ze moeten worden getransporteerd in de bloedstroom door speciale dragers van lipiden en eiwitten genaamd lipoproteïnen.

2 soorten lipoproteïnen

Er zijn verschillende soorten lipoproteïnen. De twee belangrijkste zijn low-density lipoprotein (LDL), die de belangrijkste drager van cholesterol in het bloed is en high-density lipoproteïne (HDL), die een derde tot een kwart van de bloedcholesterol voor zijn rekening neemt. Er zijn andere lipoproteïnen, zoals very low density lipoprotein (VLDL), die vaak worden genegeerd maar die ook belangrijk zijn bij het bepalen van het risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziektes.

Wanneer teveel LDL in de bloedstroom circuleert kan het langzaam opbouwen in de wanden van de slagaders, het hart en de hersenen. Samen met andere stoffen, kan LDL een dikke, harde afzetting vormen (plaque) die de slagaders kan verstoppen. Een aandoening die bekend staat als atherosclerose. Het is erg belangrijk om te voorkomen dat LDL zich kan afzetten in de wanden van de bloedvaten, omdat soms een klein deel of stolsel van deze plaque zich los kan scheuren van de bloedvatwand en dan worden meegesleept door het bloed.

Tromsbus

Dit stolsel (of trombus) kan dan eventueel een blokkade veroorzaken in een slagader, en de toevoer blokkeren van bloed en zuurstof naar een deel van de hartspier. Dit kan een hartaanval veroozaken of  de stroom van bloed en zuurstof naar een deel van de hersenen blokkeren, waardoor een beroerte kan ontstaan. Een hoog niveau van LDL geeft een verhoogd risico op hart-en vaatziekten, en daarom wordt LDL vaak aangeduid als "slecht" cholesterol.

Omgekeerd is met wetenschappelijk en medisch onderzoek vastgesteld dat HDL cholesterol wegvoert van de bloedvaten naar de lever, waar het wordt verwerkt en dus overtollige cholesterol verwijdert uit atherosclerotische arteriën. Dit voorkomt of vertraagt in elk geval de vorming van plaque in de aders en bloedvatwanden. HDL staat daarom bekend als "goede" cholesterol omdat een hoog niveau van HDL lijkt te beschermen tegen hartaanval.

Niet alle cholesterol is slecht

Niet alle cholesterol over één kam scheren is dus de boodschap. Daarom is het dus zinloos te spreken over het verlagen van de cholesterol. Sommige cholesterol moet je verlagen, van andere moet je misschien juist meer binnenkrijgen.

LDL cholesterol moet worden "geoxideerd" door vrije radicalen voordat het de plaque kan vormen die tot een slagader-verstopping kan leiden. Een vrije radicaal is een moleculair fragment dat een ongepaard elektron heeft. De zeer reactieve, vrije radicalen zoeken naar een aanvulling om terug het volledige complement van van elektronen te krijgen. Wanneer LDL deeltjes worden blootgesteld aan deze instabiele moleculen worden ze geoxideerd. Onmiddellijk wordt het LDL taaier, een eigenschap die het risico op de vorming van een bloedstolsel doet toenemen. In dit proces wordt een geoxideerde LDL deeltje giftig voor het menselijk lichaam.

Niet-geoxideerd LDL wordt door het lichaam als lichaamseigen herkend, en dus als niet-bedreigend voor het immuunsysteem van het lichaam. Maar geoxideerd LDL is veranderd, zodat ons immuunsysteem het identificeert als "niet-lichaamseigen', en potentieel gevaarlijk. Om het lichaam te beschermen tegen dit mogelijk gevaar, zal het immuunsysteem grote opruim-cellen (de zogenaamde macrofagen) inzetten die alle geoxideerd LDL zal overspoelen en verzwelgen.

Door een proces dat nog niet volledig wordt begrepen door de medische wereld, leiden de met LDL opgeblazen macrofagen tot kleine scheurtjes of verwondingen in de slagader-wanden, waar ze worden ingebed maar gedeeltelijk uitsteken, wat kan leiden tot het gedeeltelijk afsluiten van de slagader en het veroorzaken van atherosclerose.

Cholesterol is complexer danje denkt!

Je ziet het, het onderwerp cholesterol is heel wat complexer dan men ons graag wil doen geloven. We hopen dat we je met dit artikel iets meer inzicht hebben kunnen geven in de werking van cholesterol in ons lichaam. Zo heb je een goede basis hebt om na te denken over je eetgewoontes en eventuele remedies voor een verhoogde -slechte- cholesterol.

Vond je dit artikel nuttig of interessant, of heb je aanvullingen en opmerkingen? Laat het ons zeker weten!

Meer weten hoe je op een natuurlijk manier je cholesterol kan verlagen? Ontdek de meest complete totaaloplossing om hoog cholesterol te verlagen!