Is koolzaadolie gezond of niet?

Een oliesoort die “relatief nieuw” op de markt is gekomen is koolzaadolie. De reden waarom ik met nogmaals over deze olie begin  is omdat er nogal wat tegenstrijdige berichten te vinden zijn op internet wat betreft de geschiktheid van koolzaadolie om in te bakken.

TIP: Om alle lichamelijke voordelen van koolzaadolie te ervaren is het belangrijk dat je de juiste in huis haalt! Dit is de beste koolzaadolie >>

Zoals je misschien wel weet maakt het nogal een groot verschil of je olie gebruikt om in te bakken, braden of wokken of dat je een plantaardige oliesoort gebruikt als dressing op je salade.

Maar het zijn niet alleen de onverzadigde vetzuren of de hittebestendigheid die bepalen of een olie goed is voor je gezondheid. Want weet jij waar de olie vandaan komt en of deze olie puur natuur is of dat het een geraffineerd product is?

Dat is nog niet het enige, de koolzaadolie uit de supermarkt is namelijk helemaal niet zo natuurlijk als dat men je doet laat denken.

Een stukje geschiedenis

Van oorsprong komt de kooldzaadplant voor in het gebied rondom de middellandse zee, met name in het oostelijke deel. Ook in India hadden ze ruim 2000 jaar voor Christus al kennis van de plant. Toepassingen waren toen met name als lampolie en een klein deel als consumptie. Met name de eerste toepassing was belangrijk, omdat het een ruim beschikbare, dus goedkope, vervanger was van de schaarse olijfolie. Olijfolie was voor de ‘upper-class’, koolzaadolie was voor het gepeupel.

Na de middeleeuwen werd koolzaad ook geïntroduceerd in Europa, en werd zelfs het meest verbouwde olie-gewas in Europa. Met name Duitsland en Nederland waren in die tijd de grootste producenten. Ook in Europa was de olie het meest populair voor gebruik in lampen, maar meer en meer werd ook gezocht naar toepassingen in de voeding. Dit laatste plan mislukte echter, omdat de koolzaadolie erg bitter smaakte door de aanwezigheid van erucazuur.

Daardoor bleef het gebruik beperkt tot smeermiddel voor stoommachines, lampolie en als grondstof voor de productie van zeep. Tijdens de beide wereldoorlogen, na de ‘uitvinding’ van de margarine, werd de teelt fors uitgebreid voor de productie hiervan. Margarine werd toen gepresenteerd als het goedkopere en ‘gezondere’ alternatief van de échte roomboter.

In de zeventiger jaren werden de toepassingen van koolzaad sterk uitgebreid, met name door het feit dat de telers kans zagen om het bittere Erucazuur uit de plant en het zaad te bannen. Hierdoor kwam niet alle de koolzaadolie binnen bereik voor menselijke consumptie, maar ook de restproducten, de perskoek, kon gebruikt worden als veevoer.

Ook de functie van lampolie werd verder ontwikkeld, en inmiddels wordt koolzaad ook gebruikt bij de productie van biobrandstof. Dit laatste overigens nog op kleine schaal, maar wel hoopgevend voor de toekomst.

De laatste jaren worden er steeds meer vraagtekens gezet bij de menselijke consumptie van Koolzaadolie. Aan de ene kant bevat koolzaadolie veel gezonde stoffen, met name antioxidanten en Omega-3. Fantastisch! Maar aan de andere kant wordt er gewaarschuwd voor het té hoge gehalte aan Omega-6 en de gevaren van oververhitting.

Hoe dit allemaal in elkaar steekt, lees je in dit artikel.

Koolzaadolie was vroeger oneetbaar

Koolzaadolie is een plantaardige oliesoort waar de Romeinen al mee bekend waren en niet om te eten of bakken. Tenminste, als het niet noodzakelijk was. Nood breekt wet om het zo maar te zeggen. De reden? Koolzaadolie was niet te pruimen, vanwege het hoge gehalte erucazuur. Dit is het goedje wat je ook terugvindt in mosterdzaden.

Laten we het er op houden dat de koolzaadolie die de Romeinen tot hun beschikking hadden niet echt smaakneutraal was. De Romeinen gebruikten deze oliesoort daarom het liefste als lampenolie.

Er gaan ook weer verschillende verhalen de ronde op het internet over hoe giftig erucazuur wel niet is. Erucazuur is een plantengifstof die van nature voorkomt in de meeste koolsoorten. (1)

De mate waarin je deze zuren binnenkrijgt zijn bij een gevarieerd voedingspatroon dusdanig laag dat er geen gevaar bestaat voor je gezondheid. Als dat ook wel het geval zou zijn dan konden we bijvoorbeeld ook geen mosterd meer kopen in de winkel.

Alhoewel, van transvetten weten we inmiddels ook dat ze als giftig en ongeschikt voor menselijke consumptie worden beschouwd in onder andere Denemarken en de Verenigde Staten, toch worden we door de voedingsindustrie ook nog volgepropt met transvetten.

Maar goed terug naar de koolzaadolie. Door middel van het kweken van gewassen met minder erucazuur in de jaren 70 van de vorige eeuw, werd koolzaadolie wel te pruimen en daarmee werd koolzaadolie ook een ingrediënt in vele voedingsproducten zoals margarine.

Immers, koolzaadolie is een zeer rendabel gewas, het heeft voor de boeren als voordeel dat het de grond niet uitput. Vaak wordt koolzaadolie ook gepland als de voedingsstoffen een beetje uit de akkers raken door intensieve verbouwing. Koolzaadplantjes kun je makkelijk oogsten en daarna de gekortwiekte plantenresten op de akker laten staan zodat deze resten weer als voeding voor de bodem dienen.

Maar deze nieuwe koolzaadplant is in tegenstelling tot het oude koolzaadplantje, die ook voor het vee niet te pruimen vanwege het erucazuur, ook beschikbaar als veevoer.

Al met al een heel rendabel plantje dat koolzaad. Je kunt het goedkoop en gemakkelijk produceren met een hoge opbrengst.

De gezondheidsvoordelen van koolzaadolie

We gaan even verder met de menselijke consumptie van koolzaadolie. Koolzaadolie is met name populair in de keuken omdat de smaak neutraal is, en veel milder dan bijvoorbeeld olijfolie, wat een hele sterke, uitgesproken smaak heeft. Op de vraag of koolzaadolie belangrijke voedingsstoffen bevat, moet ik volmondig ‘ja’ op zeggen. Kijk maar eens wat er aan voedingsstoffen zit, als we een eetlepel (14 gram) koolzaadolie nemen:

• Van alle plantaardige oliën, heeft koolzaadolie de laagste hoeveelheid verzadigde vetzuren.
• Koolzaadolie bevat heel veel antioxidanten, die de strijd aan kunnen gaan tegen de zogenaamde vrije radicalen.
• Koolzaadolie is zeer rijk aan onverzadigde vetzuren.
• Koolzaadolie bevat een hoog percentage aan Vitamine K en Vitamine E

Als we naar de hoeveelheden kijken, komen we op het volgende lijstje:

• 2600 milligram Omega-6 vetzuren
• 1300 milligram Omeag-3 vetzuren
• 10 microgram Vitamine K (staat gelijk aan 12% van de Dagelijks Aanbevolen Hoeveelheid)
• 2,4 milligram Vitamine E (staat ook gelijk aan 12% van de Dagelijks Aanbevolen Hoeveelheid)

Uit dit voorgaande lijstje kun je snel de conclusie trekken dat koolzaadolie veel belangrijke voedingsstoffen in zich heeft, met name omega-vetzuren. Omega-vetzuren staan bekend als gezonde vetzuren, maar hier moeten we wel een belangrijke kanttekening bij zetten:

TIP: Om alle lichamelijke voordelen van koolzaadolie te ervaren is het belangrijk dat je de juiste in huis haalt! Dit is de beste koolzaadolie >>

Koolzaadolie wordt geëxtraheerd en niet geperst

Je kunt net als alle andere plantaardige oliesoorten olie krijgen in verschillende kwaliteiten. Je kunt eerste persing krijgen en je kunt koude persing krijgen. Dit heeft allemaal te maken met het oxidatieproces. Dit zal ik je verderop in het artikel uitgebreider uitleggen.

Waar het op neerkomt is dat plantaardige olie voornamelijk bestaat uit onverzadigde vetzuren, dat is ook wat het zo gezond en aantrekkelijk maakt, maar ook gevoelig voor bewerking.

Die onverzadigde vetzuren kunnen maar heel slecht tegen:
• Zuurstof
• Hitte
• Licht

Daarom is koudgeperst beter en duurder dan geperst onder hogere temperaturen. Daarom is verse olie duurder, daarom zit een goede olijfolie in een donkere glazen fles. Dit zijn namelijk allemaal omstandigheden die ervoor zorgen dat de olie bederft of oxideert en er dus allerlei ongezonde eigenschappen ontstaan.

En daar is waar de voedingsindustrie een afweging moet maken, al het bovengenoemde voorkomen drijft de prijs van de koolzaadolie omhoog. Bij een koude persing is het rendement niet erg hoog omdat je maar beperkte druk op het zaadje kunt leveren. Het niet in aanraking met zuurstof laten komen en vers houden maakt de koolzaadolie ongeschikt voor verdere verwerking.

Dus wat gebeurt er dan? De olie wordt bewerkt, of met andere woorden geraffineerd. Hoe dat in zijn werk gaat is heel mooi te zien in deze aflevering van de keuringsdienst van waarde:

http://keuringsdienstvanwaarde.kro.nl/seizoenen/2013/afleveringen/28-03-2013

Wat de industrie helaas doet met die koolzaadolie is in plaats van de olie eruit te persen, door middel van een chemisch proces de olie uit het zaad te scheiden onder hoge temperatuur.

De stof die hierbij wordt gebruikt is hexaan, een stof die, brandbaar, irriterend, schadelijk voor de gezondheid, schadelijk voor de omgeving is volgens de internationale GHS normering. Je kent ze wel die stickers op schoonmaakmiddelen.

Dus daar gaat de utopie van een biologische gezonde nieuwe plantaardige olie. En hetzelfde geldt trouwens ook voor soja-olie, wat ook met behulp van hexaan wordt geëxtraheerd uit het zaadje in plaats van het zonder toegevoegde middelen er uit te persen.

Nu weet ik wel dat er wel meer chemische producten worden gebruikt in de voedingsindustrie en dat dit helemaal geen gezondheidsgevaar hoeft op te leveren en je niet aan bangmakerij moet doen.

Okee, dat begrijp ik, maar verkoop dan niet een olie als 100% plantaardig en weet ik niet wat, terwijl het gewoon weer zo’n chemisch kunstmatig bewerkt product is!

Verreweg het grootste gedeelte van de koolzaadolie die we in de supermarkt terugvinden word op deze manier gewonnen. Dit is de koolzaadolie die je kunt kopen voor in de keuken, maar het is ook deze koolzaadolie die we terugvinden in andere producten zoals margarine.

Maar ook de koolzaadresten die overblijven nadat de olie uit het koolzaad is gewonnen met behulp van hexaan worden verwerkt tot veevoer. En alles wat het vee eet komt uiteindelijk via een omweg ook weer in ons lichaam terecht.

Daarom ben ik ook een groot voorstander van grasgevoerd vee, in plaats van vee dat van die restproducten van de voedingsindustrie als voer krijgt, de hele variatie wordt hiermee om zeep geholpen, koeien, kippen, varkens, mensen we eten straks allemaal hetzelfde. Mais, soja, koolzaad en palm.

En door het gebrek aan variatie krijg je een opeenstapeling van gifstoffen in de voedselketen, bijvoorbeeld die kleine beetjes hexaan die hun weg vinden via je margarine, je biefstukje en het koekje bij de koffie.

Ik zie in de winkel ook wel koolzaadolie die 100% biologisch en koudgeperst is, dat is dus een heel ander verhaal. Dit is een belangrijk verschil, want mijn grootste probleem met koolzaadolie is de manier waarop het gewonnen wordt!

Nieuwe koolzaadgewassen zijn genetisch gemanipuleerd

Maar dan kom ik gelijk maar op mijn volgende punt: van de lijst met toegestane koolzaadgewassen in Europa is een groot gedeelte genetisch gemodificeerd. Dat is voor mij een groot punt omdat net als de sojagewassen in Argentinië die genetische modificatie op den duur leidt tot nog meer landbouwgifgebruik en niet minder.

Daarnaast is het nog de vraag of je überhaupt toe moet geven aan genetisch gemodificeerde voeding, want op het moment is de genetische modificering nog niet goed uitontwikkeld en is het in handen van maar een paar grote multinationals.

Ik heb laatst dus op ARTE een docu gezien over het genetisch gemodificeerde soja uit Argentinië, en hoe er steeds meer sterk gif ingezet moest worden met allerlei hele nare gevolgen zoals misvormde kinderen als gevolg van dat gif. In een andere documentaire, volgens mij zelfs op de NPO ging het over genetisch gemodificeerd katoen in India, dat kwam op hetzelfde neer.

Er werd beloofd dat er veel minder gif nodig was. Immers, het plantje was gemodificeerd, beter en nieuwer met een hoger rendement. Dus al die boeren overstappen op het gemodificeerde plantje, wat blijkt? Het plantje doet het helemaal niet zo goed, en er zijn veel meer pesticiden nodig dan voorheen.

En die pesticiden werden weer exclusief verkocht door dezelfde bedrijf als die de boeren het plantje op de eerste plaats aangesmeerd hadden!

Hoe dan ook, al die koolzaad die op dit moment geteeld wordt in Europa is er ook om onze veestapel te voorzien van voeding. Vooral omdat we in Europa een groot probleem hebben met de genetisch gemanipuleerde soja uit Argentinië dat vol gif zit. Zolang de industrie niet levert wat ze beloven zie ik genetisch gemodificeerd voedsel als een bedreiging. En dan nog vanuit het standpunt van wat het meest gezond is, zal voeding dat zonder kunstmest en pesticiden altijd gezonder zijn dan gemodificeerd voedsel.

Maar ben ik de enige of valt het meer mensen op dat het soja en het koolzaad beide genetisch gemodificeerd zijn, de olie van beide met hexaan wordt geëxtraheerd en beide met name gebruikt worden voor veevoer, biobrandstof en nu dus ook hun weg hebben gevonden in de menselijke voedingsindustrie?

Andere nadelen

Koolzaadolie bevat door de chemische manier van winnen nog steeds resten van hexaan, dit wordt ook niet ontkent door de industrie. Maar als er bijvoorbeeld gekeken wordt naar de emissies van een bepaalde fabriek die koolzaadolie verwerkt dan zijn er geen cijfers boven tafel te krijgen over hoeveel hexaan er nou precies achterblijft in de olie of in producten waarin de koolzaadolie verwerkt wordt (2).

Daarnaast bevat koolzaadolie ook zeker transvetten. Weliswaar maar 1/18 delen is transvet, dat is niet veel, maar van transvetten hoef je ook maar 2 gram binnen te krijgen, wil je je gezondheid schaden! Het geniepige me die kleine hoeveelheden is dat ze niet op het etiket vermeld hoeven te worden, dus jij als consument denkt dat er geen transvet inzit!

Gebruik van koolzaadolie in de keuken

Vooral in Duitsland en de Verenigde Staten wordt koolzaadolie vooral gebruikt om in te bakken. Dit komt omdat het een heel hoog rookpunt heeft, het is goedkoop en het wordt aan de man gebracht als de nieuwe super plantaardige olie, met heel veel onverzadigde vetzuren. Dat laatste klopt ook zeker. Wat dat betreft is koolzaadolie een veel betere keus dan bijvoorbeeld zonnebloemolie. Maar de vraag is of koolzaadolie de beste keus is voor gebruik in de keuken?

Om je het een en ander duidelijk te maken over bakken, braden en wokken in plantaardige olie is het wellicht handiger om uit te leggen wat er met vetten gebeurt als je ze verhit.

Omega 3 niet verhitten!

Normaal gesproken baseer je de keuze op welke oliesoort je neemt op basis van de hoeveelheid onverzadigde vetten. Hoe meer onverzadigde vetten een olie bevat des te beter. Al helemaal wanneer de onverzadigde vetten die er in zitten ook nog eens voor het grootste gedeelte meervoudig onverzadigd zijn. Hoe meer meervoudig onverzadigde vetten hoe beter.
Echter, deze meervoudig onverzadigde vetten kunnen heel slecht tegen hitte.

Meervoudig onverzadigde vetten, zoals omega 3, die zo goed zijn voor je gezondheid veranderen al snel van structuur als je deze verhit of langdurig in contact laat komen met zuurstof. Dit heet oxideren of ouderwets: de vetten worden ranzig.

Dit betekent dat deze eens zo gezonde meervoudig onverzadigde vetten gaan ontbinden en hun gezondheidsbevorderende eigenschappen verliezen. Sterker nog, bij verhitting worden deze vetten juist erg ongezond en zorgen ze ervoor dat er allerlei vrije radicalen in je lichaam vrijkomen, ze bevorderen dan juist ontstekingen en zorgen voor vroegtijdige veroudering van je lichaam.

Bij sterke verhitting zorgen deze meervoudig onverzadigde vetten er zelfs voor dat je wordt blootgesteld aan kankerverwekkende stoffen. (3)

Omega 6 beperkt verhitten

Omega 6 ken je waarschijnlijk beter als dat andere onverzadigde vetzuur. Het feit dat het enkelvoudig is qua structuur maakt dat omega 6 stabieler is wat betreft de gevoeligheid voor zuurstof. Daarnaast is omega 6 ook iets minder gevoelig wat betreft de temperatuur, maar dan nog geldt, als je gaat bakken of braden oxideert ook omega 6 snel.

In alle plantaardige oliën zit veel omega 6, dus plantaardige oliën zijn op een paar uitzonderingen na, daarom niet erg geschikt om mee te bakken!

Omega 9 beperkt verhitten

Naast omega 3 en 6 heb je ook nog omega 9, dit is een meervoudig onverzadigd vet wat je bijvoorbeeld terugvindt in olijfolie. Deze omega 9 kan je lichaam zelf trouwens ook aanmaken, dus je hoeft niet bang te zijn dat je geen omega 9 binnenkrijgt. Ook dit is een meervoudig onverzadigd vet maar het is qua structuur al een stuk stabieler als omega 3.

Leuk als je scheikunde hebt gestudeerd maar wat betekent dat in de praktijk?

Dit betekent dat deze soort vet minder snel oxideert, het behoudt zijn structuur dus langer en dus ook de gezondheidsbevordende eigenschappen. Zolang het onverzadigde vetzuur nog intact is blijven de gezonde eigenschappen ook intact.

Op het moment dat de structuur kapotgaat, oftewel oxideert, dan wordt de vetzuur ongezond. Omega 9 vetzuren zijn ook in beperkte mate bestand tegen verhitting.

Rookpunt

Het rookpunt van verschillende plantaardige oliën geeft aan wanneer de olie begint te branden en dus kankerverwekkend wordt. De oxidatie van de onverzadigde vetzuren hangt ook af van de andere ingrediënten van de olie.

Het rookpunt is afhankelijk van de verhouding hoeveelheid verzadigde en onverzadigde vetzuren in een olie, de verzadigde vetzuren in een olie zorgen ervoor dat de onverzadigde vetzuren minder snel oxideren en zorgen ervoor dat de olie in zijn geheel genomen meer hittebestendig is. Een complete lijst met de verschillende rookpunten van verschillende plantaardige oliën vind je hier: https://nl.wikipedia.org/wiki/Rookpunt

Verzadigde vetten

De meest stabiele vetten wat betreft temperatuur zijn de zogenaamde verzadigde vetten. Verzadigde vetten zijn vetten die bij kamertemperatuur een vaste vorm hebben en niet vloeibaar zijn. Een uitzondering op deze regel zijn de transvetten, dit is weer een truc van de voedingsindustrie waarbij plantaardige oliën zijn gehydrogeneerd en daardoor niet vloeibaar zijn maar in vaste vorm bij kamertemperatuur. Alsof het allemaal niet al lastig genoeg is. Deze vetten zijn het meest ongezond van allemaal en deze moet je helemaal mijden!

Dus natuurlijke vetten in vaste vorm zijn wat betreft temperatuur het meest stabiel. Je moet dan denken aan roomboter, ossenvet of een ander dierlijk vet. Een andere optie zou palmolie of kokosolie kunnen zijn omdat daar veel verzadigde vetten inzitten en heel hittebestendig zijn.

Ik ben van mening dat de trend op dit moment weer helemaal doorslaat naar de andere kant op en dat mensen weer aan het bakken zijn in dierlijke vetten die onnodig veel verzadigde vetten bevatten.

Je hoeft niet perse meteen maar in reuzel te gaan bakken omdat je op internet leest dat plantaardige oliën niet geschikt zijn om in te bakken.

Wat is wijs

Zoals je hebt kunnen lezen zijn er eigenlijk maar een paar afwegingen die de keuze voor het juiste vet of olie om mee te bakken bepalen. Ten eerste de temperatuur waarvoor je de olie gebruikt. Even een kipfiletje bakken gebeurd op een veel minder hoge temperatuur dan bijvoorbeeld wokken.

Mijn voorkeur gaat altijd uit naar ongeraffineerd en indien mogelijk kies ik toch voor een olie en niet voor vet. Waarom? Omdat er hele gezonde oliën zijn, die op een natuurlijke manier geperst worden en heel hittebestendig zijn.

Ik wil alleen mijn kipfiletje bakken of even de groente wokken en that’s it. Tegen de tijd dat het vet vloeibaar is, is mijn kipfiletje in de olie al klaar!

Pak je de rookpuntlijst erbij dan wordt het heel makkelijk. Ten eerste moet het een hoog rookpunt hebben. Ten tweede willen we natuurlijk ongeraffineerde olie hebben. Dan hebben we de keuze uit: amandelolie, avocado-olie, hazelnootolie, katoenzaadolie en mits ongeraffineerd ook koolzaadolie (expellerpers) en rijstolie.

Wat betreft neutrale smaak en temperatuur en hoge temperatuur is rijstolie mijn grote favoriet. Deze olie is zeer hittebestendig. Zorg er wel voor dat je biologische rijstkiemolie neemt, anders heb je alsnog een chemisch bewerkte olie.

Echter, ook rijstolie is ook niet echt een olie voor elke dag, dat komt weer vanwege het feit dat er in verhouding meer omega 6 inzit dan omega 3. Je zult dus wat vaker krillolie als supplement erbij moeten nemen, dan kan het wel.

Dus uiteindelijk kom je toch weer uit bij de goede oude olijfolie maar dan niet de extra virgin, je neemt voor even een kipfiletje bakken de gewone olijfolie. Daarnaast kun je kokosolie gebruiken omdat de verzadigde vetzuren in kokosolie middellange verzadigde vetzuren heeft en geen korte keten vetzuren zoals de meeste dierlijke vetten.

De verzadigde vetzuren uit plantaardige bron worden door je lichaam geheel opgenomen, veel beter dan de verzadigde vetzuren uit dierlijke bron.

Maar wil je echt op temperatuur bakken dan volstaat ongeraffineerde kokosolie niet. Dan moet je de geraffineerde versie hebben, die weer is bewerkt met behulp van chemische toevoegingen. De olie wordt onder andere ontgeurd en ontkleurd.

Dus samengevat:
1. Normale olijfolie of  voor normale temperaturen afgewisseld met,
2. Rijstolie voor als het heel heet moet,
3. Ongeraffineerde kokosolie vanwege de talloze gezondheidsvoordelen, anders zou je eigenlijk altijd olijfolie gebruiken als je je verhouding omega 3 en 6 in acht neemt.

Nog een oppasser: slaolie is geen olie van sla, maar een mengsel van verschillende oliën, meestal soja en koolzaad, dus twee keer hexaan en twee keer genetisch gemodificeerd!

Koolzaadolie eindoordeel

Maar wat moeten we nu dan met de koolzaadolie? Mijn grootste problemen zitten hem niet zozeer in de koolzaad op zich. De industrie heeft een jaar of 40 geleden al zonder genetische manipulatie de nare smaak eruit weten te telen, wat ze toen hadden was een plantaardige olie die heel geschikt is om mee te bakken.

TIP: Om alle lichamelijke voordelen van koolzaadolie te ervaren is het belangrijk dat je de juiste in huis haalt! Dit is de beste koolzaadolie >>

Als je vandaag de dag een koolzaadolie zou kunnen vinden waarvan je 100% zeker bent dat er geen gebruik is gemaakt van de chemische manier van oliewinning door hexaan, zonder genetische modificatie, dan kun je stellen dat de olie vergelijkbaar is met rijstolie.

Maar ga er maar niet vanuit dat die koolzaadolie die bij jou in de super staat voor een zacht prijsje daaraan voldoet. Nogmaals kijk maar even naar de link over walnootolie dan weet je weer helemaal waarom je altijd voor een 100% biologische koudgeperste, ONGERAFFINEERDE olie moet kiezen.

Biologische koolzaadolie zou een hele goede kandidaat kunnen zijn. Vooral in Duitsland is er een groot aanbod van koudgeperste koolzaadolie, weliswaar heeft deze koolzaadolie nog steeds een verkeerde verhouding tussen omega 3 en 6 namelijk 1:2, maar het is al veel beter dan de meeste plantaardige oliën.

Helaas ben ik erg op mijn hoede als het om de grote vier gaat: mais, soja, koolzaad en palm. Dus vandaar dat mijn lijstje!

1 http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/plantengifstoffen.aspx
2 http://hdl.handle.net/2142/77867
3 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10092403

http://rationalwiki.org/wiki/Canola_oil