Nachtschade. De naam klinkt al erg mysterieus en zelfs een beetje griezelig en onheilspellend. Er zijn steeds meer diëtisten en onderzoekers die met het advies komen dat ‘nachtschades’ vermeden zouden moeten worden. Om iets meer informatie over nachtschade te verzamelen heb ik hier gegevens van wetenschappers, tuinbouwers, medische onderzoekers, en macrobiotische bronnen verzameld om eens te kijken of nachtschade nu echt schadelijk is voor de gezondheid.
We kijken naar de feiten en fabels over nachtschade planten, hun kenmerken, geschiedenis, effecten en waarom zoveel mensen toch altijd weer hunkeren naar nachtschade gewassen.
Wat is nachtschade precies?
Tomaten, gewone aardappelen, rode en groene paprika, de "hete" pepers zoals chili en paprika, evenals aubergine behoren tot de nachtschade familie, een botanisch plantengeslacht dat luistert naar de naam Solanaceae.
Binnen dit botanische plantengeslacht vallen ook tabak, giftige belladonna, en een paar andere giftige planten. Volgens onderzoeker, auteur en Cornell University instructeur, Norman F. Childers, in zijn wetenschappelijk verslag “De Nachtschade en Gezondheid” is de oorsprong van het woord "Nachtschade" niet duidelijk.
Hij legt uit dat oude Engelse teksten deze planten als nachtschade beschreven vanwege hun karakter. Een andere vertaling van deze beschrijving zou kunnen betekenen dat er van deze planten wordt verondersteld dat ze 's nachts actiever zijn dan overdag.
Nachtschade werd in de geschiedenis regelmatig voor slechte doeleinden is gebruikt. Vandaar ook dat zowel de bevolking als wetenschappers er voorzichtig mee waren. Nachtschade werd gebruikt in sjamanisme, hekserij, en zelfs moord en zelfmoord. Sommige nachtschade planten worden gebruikt als een ingrediënt in krachtige verdovende medicijnen en slaappillen. Het is regelmatig vermeld dat de nachtschade planten hoge hoeveelheden alkaloïden bevatten. Deze alkaloïden zorgen ervoor dat de botten calcium verliezen en andere mineralen en spoorelementen uit het lichaam worden geweerd.
[pullquote]Steeds meer artsen en voedingsdeskundigen adviseren dat mensen die last hebben van verschillende symptomen van artritis nachtschadeplanten volledig uit hun dieet halen.[/pullquote]
Geschiedenis
Zoals al eerder gezegd worden nachtschadeplanten al vele honderden jaren gebruikt. De wolfskers of belladonna is een uiterst giftige plant. Deze wordt nog steeds medisch gebruikt, net als andere ingrediënten uit nachtschade planten zoals scopolamine en hyoscyamine. De atropine van belladonna werd in 1830 geïsoleerd.
Verschillende types
Giftige alkaloïden komen in alle planten van de nachtschadefamilie voor. Twee alkaloïde groepen zijn solanine en tropanen. Deze verbindingen worden in verschillende hoeveelheden in nachtschadeplanten gevonden en in verschillende hoeveelheden in verschillende delen van de planten. De alkaloïden die worden gebruikt in drugs zijn vooral tropanen.
Tabak is een nachtschadeplant die alkaloïde nicotine produceert. De coca plant produceert alkaloïde cocaïne. Beide hebben medicinale toepassingen, maar worden ook gebruikt als populaire drugs.
Vaststellen van alkaloïden
Een kenmerk van alkaloïden waardoor je weet dat ze aanwezig zijn in een voedingsmiddel is een bittere smaak. Het is echter wel mogelijk om de alkaloïden die je binnenkrijgt bij het eten van nachtschade sterk te verminderen. Het is belangrijk om de bladeren en stengels van deze planten te verwijderen. Als een aardappel onder de huid groen is dan moet dit deel worden verwijderd of de aardappel moet worden weggegooid. De kleur zelf is niet schadelijk, maar kan wel aangeven dat er een verhoogde hoeveelheid solanine aanwezig is. Als een eetbare nachtschadeplant bitter smaakt dan geeft dit aan dat er meer alkaloïden aanwezig zijn dan normaal.
Er zijn twee verschillende nachtschadeplanten die erg veel aandacht krijgen, die we ook regelmatig binnenkrijgen. We hebben het dan over de tomaat en de aardappel.
De geschiedenis van tomaten
Spaanse veroveraars die Zuid-Amerika binnenvielen waren de eerste westerse mensen die tomaten ontdekten. Toen tomaten in Europa werden geïntroduceerd dachten veel mensen dat het dodelijk gif zou zijn. Een kruidkundige uit de 16e eeuw schreef: "In Spanje en warme gebieden werden de 'Appels van de Liefde' klaargemaakt en gekookt met peper, zout en olie, maar deze leveren weinig voeding en verontreinigen ons lichaam”.
Nog niet zo heel lang geleden werden tomaten vooral gekweekt als sierplant. Zowel het blad en de stengel van een tomaat zijn giftig voor dieren. Voor mensen met zwakke nieren en voedselallergieën zorgen tomaten voor pijn in de botten en gewrichten, een gebrek aan energie, en reumatoïde artritis. Toch werden tomaten enorm populair in heel Zuid-Europa, vooral in Spanje en Italië maar nu ook in Noord-Amerika.
De geschiedenis van aardappelen
Toen aardappelen voor het eerst van Peru naar Europa werden geïmporteerd gingen de meeste mensen er van uit dat deze nachtschadeplant giftig zou zijn. En toch is deze populaire knol uitgegroeid tot een standaard in Europa en de Verenigde Staten. Het is moeilijk om je een traditionele Nederlandse maaltijd voor te stellen zonder aardappelen. Of ze nu gebakken, gekookt of anderzijds klaar gemaakt zijn, veel Nederlanders eten toch elke week weer veel aardappelen.
Echter, aardappelen bevatten solanine, waarvan is aangetoond dat het een zeer toxisch effect heeft voor mensen die er gevoelig voor zijn. Het kan bijdragen aan problemen met artritis, calcium uitputting en stijve gewrichten, evenals pijnlijke polsen, enkels en knieën.
In zijn boek schreef John Kingsbury dat wanneer solanine in grote hoeveelheden werd gegeten door zowel mensen als vee, het vaak fataal bleek. Wanneer onze voorraad calcium in het lichaam wordt uitgeput door aardappelen dan kan dit zorgen voor nervositeit en slapeloosheid. Dit komt omdat calcium van nature een ontspannend effect heeft. De solanine van aardappelen hoopt zich op in het lichaam en het kan jaren duren voordat de schadelijke effecten duidelijk worden voor mensen die er gevoelig voor zijn.
"Waarom tomaten en aardappelen niet meer eten?"
Dit is een van de meest gestelde vragen die we gemaild krijgen van lezers. Deze vraag is dan ook niet vreemd, zeker niet als we nagaan hoe vaak we deze nachtschadeplanten eten. Volgens de macrobiotische theorie vormen tomaten en aardappelen een natuurlijk evenwicht tot het vlees, zuivel, vetten, en het overtollige zout dat standaard is geworden in het Nederlands dieet.
De chemische en energetische eigenschappen van aardappelen en tomaten produceren extreme, expansieve effecten en kunnen de botten, gewrichten, tanden, tandvlees, en alle lichaamsorganen verzwakken, vooral bij mensen die er gevoelig en/of allergisch voor zijn. In een studie gepubliceerd in het tijdschrift van de International Academy of Preventive Medicine, besloten 5000 mensen die last hadden van artritis geen nachtschadeplanten meer te eten. Ongeveer zeventig procent van de deelnemers melde dat ze minder last hadden van kwaaltjes, pijntjes, en andere vervelende problemen.
Waarom hunkeren we naar deze nachtschadeplanten?
Nederlanders van alle leeftijden houden van deze twee voedingsmiddelen. Friet, aardappelen, en ketchup blijven populaire voedingsproducten. Er is een reden dat mensen naar deze producten hunkeren. Aardappelen en tomaten bevatten erg veel kalium en dat helpt ons lichaam met het hoge natriumgehalte van dierlijk voedsel. Nachtschades kunnen helpen bij de vertering van vette, dichte eiwitten.
Kijk maar eens naar een paar van onze favoriete maaltijden: Vlees en aardappelen en pizza met kaas en tomaten. Deze voedingsmiddelen lijken op natuurlijke wijze samen te gaan. Wij hunkeren naar deze voedingsmiddelencombinaties omdat ons lichaam het onbewust probeert om in evenwicht te blijven.
Hoe weet ik of ik allergisch ben voor nachtschade?
Dit is vrij eenvoudig, als je last hebt van pijn, probeer dan eens geen nachtschade te eten. Lees alle etiketten zorgvuldig door. Schrijf elke dag op wat en hoeveel je eet en noteer of dit iets uitmaakt voor de gemiddelde bot- en gewrichtspijn die je elke dag voelt. Leer gezonder te eten door voor een evenwichtig macrobiotisch dieet met veel mineralen te kiezen. Bedenk echter wel dat het vermijden van nachtschade niet binnen 24 uur resultaat oplevert.
Voor veel mensen moet het lichaam eerst alle sporen van nachtschade verwijderen voordat het een verschil maakt. Dit kan tussen de 6 en 12 weken duren. Als mensen gelijk resultaat verwachten dan zou het zo kunnen zijn dat ze na twee, drie weken weer nachtschadeplanten eten, en dus geen verbetering zien.
De conclusie over nachtschade
De meeste mensen kunnen de eetbare nachtschadeplanten gewoon blijven eten zonder dat ze hiervan schadelijke effecten ondervinden. Voor veel mensen bieden deze nachtschadeplanten een onderdeel van een goede voeding. Echter, zoals met alle chemicaliën ter wereld is het mogelijk dat je gevoelig bent voor sommige of de meeste van de nachtschade alkaloïden. Om het hele verhaal nog iets moeilijker te maken is er nogal een variatie bij deze planten.
Zo zit er in tabak veel nicotine, maar andere nachtschadeplanten - aardappelen, tomaten en aubergines – bevatten maar geringe hoeveelheden nicotine. Het kan dus zo zijn dat je gevoelig bent voor de alkaloïden in nachtschadeplanten, maar ook dat je gevoeliger bent voor bepaalde alkaloïden.
De meest voorkomende voedingsmiddelen in de nachtschadefamilie zijn witte aardappelen (ongeacht de kleur van de schil) tomaten, aubergines, paprika's (elke kleur), cayennepeper, chili pepers en hete pepers. De bladeren van aubergine zijn zeer giftig en moeten nooit worden opgegeten. Spaanse peper en paprika zijn ook nachtschadeplanten. Zwarte en witte peper zijn geen nachtschadeplanten en zoete aardappelen ook niet.
Het is natuurlijk mogelijk om hulp te krijgen van een diëtist als je merkt dat je problemen hebt met voedingsmiddelen in de nachtschadefamilie. Deze zou je kunnen helpen om voedzame en lekkere vervangers te bedenken voor die voedselproducten die je niet kunt eten.
Bronnen
Journal of Neurological and Orthopedic Medical Surgery (1993) 12:227-231
Regul Toxicol Pharmacol. 2005 Feb;41(1):66-72. Epub 2004 Dec 10
Ik zou graag willen weten of nachtschade ook de voedselopname in de weg zit. Ik volg een FODmaps dieet ivm fructose tolerantie en het lijkt er sterk op dat wanneer ik iets uit de groep nachtschade eet, mijn spaarzaam opgebouwde onsjes weer als sneeuw voor de zon verdwijnen. Ik ben dan op twee dagen tijd weer een kilo afgevallen!
Moeten mensen met neurologische aandoeningen de nachtschadeplanten vermijden ?
Hier is geen wetenschappelijk bewijs voor, maar over het algemeen wordt wel aangenomen dat de Solanine, een stof die in de nachtschadeplanten aanwezig is, onder andere invloed heeft op de neurotransmitters in je lichaam.
Vreselijk bedankt voor dit goede en inzichtelijke artikel.
Ikzelf krijg (grote) aften in mijn mond van het eten van nachtschade. Vooral tomaten en aardappelen hebben een funest effect op mijn slijmvliezen.
Ik heb 1) een punt van opbouwende kritiek en 2) wellicht(?) een goede aanvulling.
Ik las in dit artikel dat calcium een ontspannend effect heeft. Ik heb juist begrepen dat calcium belangrijk is voor spieraanspanning en dat een teveel aan calcium juist een stresserend effect heeft op het lichaam. Magnesium daarentegen zou belangrijk zijn voor spierontspanning. In de regel zou de verhouding calcium / magnesium 1 op 2 moeten zijn.
Voor wat betreft het hunkeren naar nachtschade planten. De tabaksplant is ook een nachtschade. Deze plant is rijk aan nicotine. Elke plant/gewas behorende tot de nachtschade familie heeft nicotine als bestanddeel. Wellicht is dit de verslavende connectie?
Met vriendelijke groet,
Ik heb een vraag, hoeveel aardappels moet je eten voordat je toxid bent? Ik heb wel eens aardappels gekocht die een week later uitlopers had, dat was ergens in een zomer, geloof ik, ik vond het zonde om die aardappels weg te gooien, en heb toen misschien wel een week elke dag die aardappels gegeten (4a5 stuks), wel geschild, maar niet speciaal die uitlopers extra weggesneden, hoe groot is dan het toxid gevaar? en dan nog een vraag, hoe lang duurt het als je na een zo`n maaltijd dat je die gifstoffen kwijt bent?
Om dat te bepalen, moeten we even aan het rekenen:
Afhankelijk van het aardappelras, zit er ongeveer 40 milligram Solanine in een kilo aardappelen. Hierbij zit een groot deel vaak onder de schil. Het maakt dus uit of je de aardappelen schilt of niet.
De uitlopers en groene plekken op de aardappelen bevatten een veel hogere concentratie Solanine.
Daarnaast kunnen we stellen dat 2 tot 5 milligram per kilo lichaamsgewicht pas problemen op gaat leveren. Als je dus 70 kilo weegt, krijg je problemen als je tussen de 140 en de 350 milligram Solanine binnen krijgt.
Omgerekend zou je dus minimaal 3,5 kilo aardappelen in één keer moeten eten voordat je problemen gaat krijgen.
Eet smakelijk!
Ik probeer al een tijdje gezonder te eten en dus ook nachtschade te vermijden. Maar ik gebruik a.vogel herbamare original(het is een kruidenzout) om mijn eten te kruiden en een beetje smaak te geven. Maar nu las ik dat er 6 procent groente in zit, waaronder chilipeper. Het zijn namelijk 15 verschillende groenten die, die 6 procent vormen van dat kruidenzout. Maar moet ik dat zout dan nog steeds wel gebruiken, want er zit dus nachtschade in en maar wel heel weinig... maar ik gebruik het wel iedere dag??
Als je even de rekenmachine erbij pakt, zal iedere groente 0,4 % zijn.
Stel je gebruikt 5 gram kruidenzout per dag, dan kom ik uit op 0,02 gram groente per dag.
En dan is het waarschijnlijk ook nog eens een extract wat bij de fabricage gebruikt is.
Het effect hiervan lijkt me verwaarloosbaar, Phoebe!
Lastige materie toch wel. Kalium zoals dat in ruime mate voorkomt in aardappelen en tomaten lees ik, verlaagt de bloeddruk. Mijn bloeddruk is te hoog en gebruik er medicatie voor. Kaliumrijk is voor mij dus gunstig, maar weegt dat op tegen de bezwaren van nachtschadeproducten?
Ik ben een peperfreak. ze zijn gezond, en bevatten veel vitamine C. Goed, mijn darmstelsel wil wel es van slag raken maar bij matigen van pepergebruik reguleer ik dat vrij eenvoudig.
Ben benieuwd naar soortgelijke ervaringen en overige reacties, adviezen..
Ik heb Colitis Ulcerosa, dikke darm ziekte. Eet best vaak tomaten welke ook tot de nachtschade behoort. Is hier iets over bekend? Het afgelopen jaar ging t best goed met de ziekte maar heb nu weer vol op last. Kan er een connectie zijn met het eten van tomaten?
Met vr groet, Heleen
Daar kan best een verband liggen, Heleen.
Ik heb GEEN pijn meer. Pijn aangeven bij de arts: pijnstillers. Hielp niet. Allergisch geworden voor aal pijnstillers op paracetamol na. De fysio masseerde de zenuw en spierknoop uit mijn lichaam (had de arts niet opgemerkt). Diagnose SLE (lupus) auto immuunziekte waardoor ze me adviseerden geen nachtschadegroenten te nuttigen. Deed met loep boodschappen om etiketten te lezen. Geen lactose geen gluten en… ben een pijnvrij mens! Eet rijst, lekker Indisch. Selamat Makan. En Soya, dan hoeven de koeien dat. Iet te eten (komt uit Verweggistan). Ik drink soya melk, glutenvrij brood. En wat is patat ook alweer. Er blijft heel veel groenten over waar ik van geniet: de linzen de wortelen de broccoli, deze lijst is veel langer dan de lijst V nachtschadegroenten. Dus wat is het probleem ( de inhoud van verpakt eten in supermarkten). Zelf komen dan maar.