Olijfolie: Waarom is dit zo gezond?

Olijfolie is waarschijnlijk één van de meest gezonde en natuurlijke voedingsmiddelen die er bestaat. Dit is met name omdat bij de verwerking alleen maar mechanische processen worden toegepast en geen chemische processen.

TIP:
Wil je graag de beste olijfolie gebruiken zodat je alle lichamelijke voordelen ervaart? Deze heb je nodig >>

Bovendien zijn olijfbomen niet belastend voor het milieu en groeien ze alleen op grond wat normaal gezien niet geschikt is voor andere (landbouw) doeleinden. Olijfolie is op dit moment de enige oliesoort die nog echt geperst wordt, en niet verkregen wordt door verhitting of met chemische producten.

Olijfolie is niet alleen supergezond, maar kan je ook helpen bij de verzorging van je lichaam en de genezing van wondjes en insectenbeten.

Hoe dit werkt? Lees snel verder!

Hoe wordt olijfolie gemaakt?

We kennen allemaal wel de olijfbomen uit films, of misschien heb je ze wel eens in het echt gezien tijdens een vakantie in Spanje, Italië of Griekenland. Het hele proces van vrucht tot het flesje olijfolie in de winkel is behoorlijk complex en sterk afhankelijk van de regio en de grootte van de wijngaard.

Het mag duidelijk zijn dat de oogst en verwerking van de olijven van een hele grote wijngaard meer geautomatiseerd is dan die van een klein, ambachtelijk bedrijf. Ook de prijzen en de kwaliteit verschillen vrij sterk, naar aanleiding van deze factoren. Maar om even een algemeen beeld te geven, volgen we de basistappen van vrucht tot fles:

Het oogsten van de olijven.

De olijven groeien aan de olijfboom en ontstaan uit de stampers van de witte, kleine bloemetjes. Deze bloeien over het algemeen in de maand mei waarna de olijf zich begint te vormen. In het najaar is het dan tijd om de olijven te oogsten en verder te verwerken. Dit oogsten kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van de grootte van het bedrijf en de graad van automatisering:

• De gemakkelijkste manier om olijven te oogsten is een manier die misschien typerend is voor de levenswijze in de Zuid-Europese landen: Gewoon lekker wachten tot ze vanzelf van de boom vallen. Klinkt misschien raar, maar het is echt waar! In deze periode zijn er netten of doeken onder de bomen gelegd of gespannen om de olijven op te kunnen vangen. Dit is dan misschien de gemakkelijkste manier, maar ook de manier die het langste duurt en de olijven hebben dan een te hoge zuurgraad. Dat betekent direct dat ze niet geschikt zijn voor consumptie. Deze (goedkope) olijven worden dan vaak verwerkt in schoonheidsproducten, zeep en andere cosmetische producten.
• De klassieke manier van olijven oogsten is erg eenvoudig. Een techniek die al sinds jaar en dag toegepast wordt: Met behulp van een rakel, een soort grote kam, worden de olijven geoogst. De takken worden, met het blad mee, leeg-gekamd waarbij de olijven naar beneden vallen. Deze worden opgevangen door gespannen netten of door doeken die op de grond gelegd zijn. Op deze manier is het nagenoeg onvermijdelijk dat er blaadjes en takjes met de olijven meekomen. Deze worden later verwijderd. Deze techniek van oogsten wordt alleen maar toegepast bij olijfbomen die relatief klein zijn, of die kunstmatig heel laag worden gehouden zodat je er zonder gebruik van een trap bij kunt.
• In de loop van de jaren zijn er natuurlijk ook meer geautomatiseerde en geavanceerde technieken ontwikkeld om op een snelle en efficiënte manier de olijven te oogsten. De meest gebruikelijke manier is het gebruik van een trilmachine, waarbij de boom mechanisch ‘leeggeschud’ wordt. Ook zijn er automatische rakels, dus de klassieke manier van oogsten, maar dan met een machine. Je kunt dit vergelijken met het geautomatiseerd oogsten van druiven in Frankrijk. Nadeel van deze technieken is het feit dat de bomen relatief ver uitelkaar moeten staan en dat het terrein vlak is, anders kunnen de machines niet door de olijfgaard rijden.

Het persen van de olijven.

Na de oogst worden de olijven in kratten naar de perserij gebracht. Daar worden de olijven gewassen en van alle onzuiverheden zoals takjes en blaadjes ontdaan. Dit gebeurt heel voorzichtig, om de vrucht niet te beschadigen. De gewassen olijven worden tussen twee gigantische (molen) stenen vermalen waardoor een pulp ontstaat.

Deze pulp wordt gelijkmatig verdeeld op rieten matten die laag voor laag gestapeld worden. Dit pakket gaat onder een hydraulische pers en wordt onder hoge druk ontdaan van alle kostbare olijfolie.

Dit levert de zogenaamde eerste persing op. Dit wordt ook wel de eerste koude persing genoemd. De tweede persing levert een olie van mindere kwaliteit op, omdat de pulp verwarmd moet worden om de laatste druppels eruit te halen. Deze procedure wordt bij de kleinere olijfboeren nog steeds gebruikt, maar is in de meeste gevallen achterhaald.

De hydraulische persen zijn tegenwoordig zo vreselijk krachtig, dat alle olie er in de eerste persing uitgehaald wordt. De term die je op veel flessen ziet staan: Eerste koude persing is dus wel juist, maar een beetje achterhaald omdat een tweede persing meestal niet meer gedaan wordt.

De gewonnen vloeistof wordt gescheiden in water en olie. De olie wordt daarna gefilterd en opgeslagen in donkere flessen. (Zon)licht tast de smaak en de kwaliteit van de olie heel erg snel aan. In de donkere flessen is de olie ongeveer een jaar houdbaar, daarna gaat de kwaliteit alsnog heel erg snel achteruit.

De uiteindelijk overgebleven pulp is een restproduct en wordt in veel gevallen gebruikt in de cosmetica-industrie. Dus als er op een verpakking staat dat er olijfolie in de zeep verwerkt zit, is dat in feite de pulp, waar de beste olie al uitgehaald is.

De verschillende soorten olijfolie

Olijfolie bestaat in verschillende kwaliteiten:

Extra Vierge Olijfolie: Dit is de olie van de eerste persing, is van de hoogste kwaliteit die je maar kunt bedenken. De zuurtegraad mag niet hoger zijn dan 1% en moet een perfecte aroma, een perfecte smaak en natuurlijk een perfecte kleur hebben. Deze soort olie is zeer geschikt om koud te gebruiken bij bijvoorbeeld de bereiding van een salade.

TIP:
Wil je graag de beste olijfolie gebruiken zodat je alle lichamelijke voordelen ervaart? Deze heb je nodig >>

Vierge Olijfolie: Dit is olie van mindere kwaliteit dan de extra vierge olie, door de iets hogere zuurtegraad tot maximaal 2%. Voor de rest moeten smaak, kleur en aroma wel perfect zijn. Deze olie is vaak wat goedkoper, en leent zich prima om in te bakken.

Geraffineerde olijfolie: Dit is de minst goede vorm van olijfolie. Zeer goedkoop, maar ook beduidend minder van kwaliteit. De geraffineerde olie is vaak een mengvorm met extra vierge olie, maar natuurlijk niet al te veel.

Olijfolie en je gezondheid

Dat olijfolie goed is voor de gezondheid is inmiddels algemeen bekend. Maar wat het precies doet, weten maar heel weinig mensen te vertellen. Laten we alle voordelen voor de gezondheid eens even op een rijtje zetten:

• Beschermend tegen hart- en vaatziekten omdat door de olijfolie, de hoeveelheid triglycerine in het bloed afneemt. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat een teveel aan triglycerine, in combinatie met een slecht cholesterol, kan leiden tot verstopping van de bloedvaten. Met alle gevolgen van dien…
• Olijfolie helpt duidelijk mee om de bloeddruk te verlagen, waardoor de kans op hart- en vaatziekten en hersenaandoeningen ook afneemt.
• Gebruik van goede olijfolie kan de ontwikkeling van borstkanker vertragen, aldus een recent wetenschappelijk onderzoek.
• Een dieet met groente en olijfolie kan de kans op bepaalde vormen van kanker met 75% verlagen.
• Olijfolie beschermt je tegen maagkanker en laat de lever beter functioneren.
• Olijfolie helpt bij het ontgiften van je lichaam.
• Als olijfolie wordt gecombineerd met vis, heb je 80% minder kans op het krijgen reumatische artritis.
• Olijfolie helpt bij het voorkomen van osteoporose.
• In het algemeen is olijfolie een hele belangrijke bron van vitamine E en van antioxidanten.

Het gebruik van olijfolie in de keuken

In de keuken kun je het beste plantaardige olie gebruiken. Je kunt dan kiezen uit verschillende soorten, waaronder olijfolie. Olijfolie bevat de juiste meervoudig onverzadigde vetzuren die essentieel zijn voor ons lichaam. Ze worden essentiële vetzuren genoemd, omdat ons lichaam deze vetzuren niet zelf aan kan maken, en dus uit de voeding moet halen.

Warme bereiding in de keuken

Niet iedere olijfolie kun je gebruiken voor de warme bereiding in de keuken. Olijfolie is bijvoorbeeld een olie die rijk is aan omega-3 vetzuren. Het zijn deze vetzuren die een transformatie ondergaan als ze verhit worden. Zelfs een kleine temperatuurstijging kan al funest zijn voor de kwaliteit.

Natuurlijk kun je de olie dan nog wel gebruiken, maar alle voordelen voor de gezondheid zijn dan inmiddels verdwenen. In extreme gevallen kunnen er toxische stoffen vrijkomen. De mindere kwaliteit olijfolie, dus de vierge-kwaliteit, kun je beter gebruiken in de warme keuken.

Koude bereiding in de keuken

Voor de koude bereiding is het heerlijk om de allerbeste kwaliteit olijfolie in huis te hebben, het liefst nog met een smaakje zoals bijvoorbeeld notenolie. Olijfolie is zeer rijk aan antioxidanten en omega-3 vetzuren, die niet aangetast worden omdat de olie niet verhit wordt. Gebruik eens wat vaker olijfolie in de salade!

In de keuken zou je dus standaard minimaal 2 soorten olijfolie op voorraad moeten hebben: De extra vierge voor de koude keuken, en de vierge voor de warme keuken. Daarnaast kun je nog kiezen voor diverse varianten, zoals de eerder vermelde notenolie.

Het gebruik van olijfolie in de cosmetica

Olijfolie in de keuken gebruiken is inmiddels wel bekend. Maar wist je dat olijfolie ook een prima middel is om toe te passen op je lichaam? Het kan wonderen doen voor je huid en zelfs voor je haar. Laten we de cosmetische voordelen ook maar even op een rijtje zetten:

• Gezichtsreiniging: Olijfolie is de beste manier om make-up van je gezicht te verwijderen. Zelfs de beste, waterbestendige, mascara verdwijnt als sneeuw voor de zon als je olijfolie gebruikt. Gebruik dus geen chemische troep meer om je gezicht schoon te maken, maar een goede kwaliteit olijfolie. Het is een bewezen feit dat olijfolie nagenoeg geen allergische reacties kent.
• Droge huid: Om je droge huid goed te verzorgen kun je gebruik maken van olijfolie. Maar eerst een behandeling met een ander natuurlijk product: Doe wat fijne, witte kristalsuiker op een washandje en verwijder de dode huidcellen met milde bewegingen. Nadat je alles afgespoeld hebt, wrijf je je huid in met goede kwaliteit (extra vierge) olijfolie. Het resultaat? Een fluweelzachte huid!
• Gezicht: Je gezicht kan ook veel baat hebben bij olijfolie. Doe een druppeltje goede olijfolie in je hand, en dep het een beetje op je gezicht. Even na-deppen met een tissue om de overtollige olie weg te halen en klaar is Kees! Het resultaat is een gezicht die er zacht, gezond en gehydrateerd uitziet!
• Droge haren: Als je uitgedroogde haren hebt doe je een paar druppeltjes olijfolie op je handen, en haal je verschillende keren je handen door je haar. Denk er wel om dat je niet te veel olie gebruikt, om een vette look te vermijden.
• Roos: Zelfs als je last van roos hebt, kun je een paar uren voordat je gaat douchen je hoofdhuid insmeren met olijfolie. Je hoofdhuid wordt daarna zachter en tijdens het douchen zal de rood verdwijnen als sneeuw voor de zon.
• Zonnebrand: Als je last hebt van zonnebrand, insectenbeten, kleine wondjes of uitslag, breng dan een beetje olijfolie op de huid aan en laat het onbedekt. Je zult merken dat het goed doet voor de huid, het genezingsproces zal sneller verlopen en de jeuk zal snel verdwijnen.
• Luieruitslag: Ok, niet echt een cosmetische toepassing, maar wel een belangrijke tip voor alle jonge ouders. Olijfolie kun je prima toepassen op de billen van je baby om luieruitslag te voorkomen en te bestrijden.

Conclusie

Ik heb zelf verschillende soorten olie in mijn keukenkastje staan. Allereerst een Extra Vierge Olijfolie uit Kreta/Griekenland. Deze olie heeft de laagste zuurgraad van alle olijfoliën die er zijn. Dit is dus een olijfolie die het beste aroma heeft. Deze olie gebruik ik met name in salades. Daarnaast heb ik een vierge olijfolie staan die ik gebruik bij het bakken en wokken. Daarbij natuurlijk nog een aantal smaakvarianten zoals notenolie.

Olijfolie is één van de meest gezonde oliesoorten die, naast de voordelen voor de gezondheid, ook nog goed gebruikt kan worden voor de verzorging van je lichaam. Gewoon doen dus!

TIP:
Wil je graag de beste olijfolie gebruiken zodat je alle lichamelijke voordelen ervaart? Deze heb je nodig >>