Psoriasis is een veel voorkomende huidaandoening, die de levensduur van de huidcellen verandert. Psoriasis veroorzaakt dat de cellen, op het oppervlak van de huid, zich snel ophopen. De extra huidcellen vormen dikke, zilverkleurige schilfers en jeukende, droge, rode vlekken, die soms erg pijnlijk kunnen zijn.

Psoriasis is een hardnekkige, langdurige (chronische) ziekte(1). Er kunnen momenten zijn dat je nauwelijks last hebt van de symptomen van psoriasis en er kunnen tijden zijn dat de psoriasis verergert.

Oorzaken van psoriasis

De exacte oorzaak van psoriasis is niet volledig bekend, maar men denkt dat het samenhangt met een probleem met de cellen in het immuunsysteem van het lichaam. Beter gezegd: met een sleutelcel, een type witte bloedcel, die T-lymfocyt of een T-cel wordt genoemd.

Normaliter reizen deze T-cellen door het lichaam en detecteren en bestrijden vreemde stoffen zoals virussen of bacteriën. Als je psoriasis hebt dan vallen deze T-cellen per ongeluk gezonde huidcellen aan in plaats van een wond te genezen of een infectie te bestrijden.

Overactieve T-cellen brengen ook andere immuunreacties teweeg. Deze effecten omvatten de verwijding van de bloedvaten in de huid rond de plaque en een stijging van het aantal andere witte bloedcellen, die de buitenste laag van de huid binnendringen. Deze veranderingen leiden tot een verhoogde productie van zowel gezonde huid- en T-cellen als ook van andere witte bloedcellen. Dit veroorzaakt een continue cyclus, waarin nieuwe huidcellen snel naar de buitenste laag van de huid worden gebracht. Normaal duurt dit proces weken maar dan ineens maar enkele dagen. De dode huidcellen en witte bloedcellen kunnen niet snel genoeg worden afgebroken en vormen dan dikke, schilferige vlekken op het huidoppervlak. Dit stopt meestal niet vanzelf, tenzij deze cyclus wordt onderbroken of vertraagd door middel van een behandeling.

Wat de oorzaak is dat de T-cellen bij mensen met psoriasis voor een storing zorgen, is nog niet geheel duidelijk. Onderzoekers hebben genen gevonden, die verband houden met de ontwikkeling van psoriasis maar ze denken ook dat omgevingsfactoren een rol kunnen spelen.

Factoren die psoriasis veroorzaken

Psoriasis begint of verergert meestal als gevolg van een trigger die je, als je weet wat dat is, eventueel kunt proberen te vermijden. Factoren die tot psoriasis kunnen leiden zijn onder meer:

• Infecties, zoals een keelontsteking of huidinfecties
• Schade aan de huid, zoals een snee of een kras, insectenbeten of een ernstige zonnebrand
• Stress
• Koud weer
• Roken
• Zwaar alcoholgebruik
• Bepaalde medicijnen - waaronder lithium, dat wordt voorgeschreven voor een bipolaire stoornis; hoge bloeddruk medicijnen zoals bètablokkers; geneesmiddelen tegen malaria (2).

Psoriasis: behandelingen en medicatie

Het primaire doel van alle behandelingen is om te voorkomen dat de huidcellen te snel worden aangemaakt en zich gaan ophopen. Hoewel dit niet te genezen is, kan een psoriasis behandeling wel aanzienlijke verlichting bieden. Veranderingen in de levensstijl, het gebruik van een cortisone-crème op de huid en blootstelling aan natuurlijk zonlicht kunnen je psoriasis symptomen verbeteren.

Psoriasis behandelingen zijn gericht op:

• Stoppen dat de huidcellen te snel groeien en ontstekingen en plaquevorming verminderen
• Schilfers verwijderen en de huid glad maken, vooral door topische behandelingen op de huid

Psoriasis behandelingen kunnen worden onderverdeeld in drie hoofdtypen: topische behandelingen, lichttherapie en het gebruik van geneesmiddelen.

Psoriasis medicatie en behandelingen: Topische behandelingen

Als dit alléén wordt gebruikt, kunnen crèmes en zalven milde tot matige psoriasis effectief behandelen. Wanneer de ziekte ernstiger is, moeten crèmes waarschijnlijk worden gecombineerd met orale medicatie of lichttherapie(3). Topische psoriasis behandelingen kunnen omvatten:

Topische corticosteroïden

Deze krachtige anti-inflammatoire geneesmiddelen zijn de meest voorgeschreven medicijnen voor de behandeling van milde tot matige psoriasis. Ze vertragen de celvernieuwing door het onderdrukken van het immuunsysteem, wat ontsteking vermindert en de onvermijdelijke jeuk verlicht. Topische corticosteroïden variëren in sterkte en zijn verkrijgbaar van mild tot zeer sterk.

Milde corticosteroïde zalven worden meestal aanbevolen voor de gevoelige gebieden, zoals je gezicht of huidplooien en voor de behandeling van wijdverbreide plekken op de beschadigde huid. Je arts kan een sterkere corticosteroïde zalf voorschrijven voor kleine gebieden op de huid of voor aanhoudende plaque op je handen of je voeten of wanneer andere behandelingen niet aanslaan. Medicinale shampoo en middelen voor de hoofdhuid zijn beschikbaar om psoriasisvlekken op de hoofdhuid te behandelen.

Langdurig gebruik of overmatig sterke corticosteroïden kunnen de huid dunner maken en een weerstand tegen de voordelen van de behandeling veroorzaken. Om de bijwerkingen te minimaliseren en om de effectiviteit te verhogen, worden topische corticosteroïden in het algemeen alleen tijdens actieve uitbraken gebruikt en alleen totdat deze weer onder controle zijn.

Vitamine D

Synthetische vormen van vitamine D vertragen de groei van huidcellen. Er is een crème met een vitamine D analoog die op recept verkrijgbaar is en die alleen kan worden gebruikt voor de behandeling van milde tot matige psoriasis of in combinatie met andere topische medicatie of fototherapie. Deze behandeling kan de huid irriteren.

Anthraline (of Ditranol)

Er wordt aangenomen dat dit medicijn de DNA-activiteit in de huidcellen kan normaliseren. Anthraline kan ook schilfers verwijderen, waardoor de huid gladder wordt. Toch kan Anthraline de huid irriteren en kan het voor vlekken zorgen in vrijwel alles wat het aanraakt, met inbegrip van de huid, kleding, werkbladen en beddengoed. Om die reden adviseren artsen vaak een kort-contact behandeling, waarbij de crème maar even op de huid blijft en waarna je het weer afwast.

Topische retinoïden

Deze medicijnen worden vaak gebruikt voor de behandeling van acné en voor door de zon beschadigde huid, Net als andere vitamine A-derivaten normaliseert het de DNA-activiteit in de huidcellen en kunnen ze ontstekingen verminderen. De meest voorkomende bijwerking is irritatie van de huid. Ook kan het de gevoeligheid voor zonlicht verhogen, zodat er zonnebrandcreme moet worden toegepast tijdens het gebruik van deze medicatie. Hoewel het risico op aangeboren afwijkingen veel lager is bij topische retinoïden dan bij orale retinoïden, is het gebruik van topische retinoïden niet aan te raden als je zwanger bent of borstvoeding geeft of als je van plan bent om zwanger te worden.

Calcineurineremmers

Momenteel zijn Calcineurineremmers uitsluitend geschikt voor de behandeling van atopische dermatitis, maar onderzoeken hebben aangetoond dat het soms ook effectief kan zijn bij de behandeling van psoriasis. Er wordt gedacht dat Calcineurineremmers de activatie van T-cellen kan vertragen, wat natuurlijk ontsteking vermindert en de opbouw van plaque verstoort.

Calcineurineremmers worden, vanwege een potentieel verhoogd risico op huidkanker en lymfoom, niet aanbevolen voor langdurig of continu gebruik. Ze kunnen vooral nuttig zijn op gebieden met een dunne huid, zoals rond de ogen, waarbij steroïde crèmes of retinoïden te hardnekkig zijn of schadelijke effecten kunnen veroorzaken.

Salicylzuur

Salicyzuur is zowel beschikbaar zonder recept en op recept (zwaardere varianten) en bevordert de afbraak van dode huidcellen, waardoor de ophoping van schilfers vermindert. Soms wordt het in combinatie met andere medicijnen, zoals topische corticosteroïden of koolteer, gebruikt om de effectiviteit te verhogen. Salicylzuur wordt ook gebruikt in medicinale shampoos en medicatie voor de hoofdhuid om psoriasis te behandelen.

Koolteer

Koolteer is een dik, zwart bijproduct van de vervaardiging van aardolieproducten en steenkool, en is waarschijnlijk de oudste behandeling voor psoriasis. Het vermindert schilfers, jeuk en ontsteking. Hoe het precies werkt, is nog niet bekend. Koolteer heeft weinig bijwerkingen maar kan wel voor vlekken in je kleding en in het beddengoed zorgen en heeft een sterke geur.

Koolteer is beschikbaar in shampoos, crèmes en oliën, die je zonder recept kunt krijgen. Het is op recept ook beschikbaar in hogere concentraties. Deze behandeling wordt niet aanbevolen voor vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn, of borstvoeding geven.

Vochtinbrengende crèmes

Op zichzelf zullen vochtinbrengende crèmes psoriasis niet genezen, maar ze kunnen wel de jeuk en schilfering verminderen en kunnen helpen om de droge huid, als gevolg van andere therapieën, te verzachten. Vochtinbrengende crème is meestal effectiever dan lichtere crèmes en lotions.

Psoriasis medicatie en behandelingen: Lichttherapie (fototherapie)

Zoals de naam al doet vermoeden, maakt deze psoriasis behandeling gebruik van natuurlijk of kunstmatig ultraviolet licht. De eenvoudigste vorm van fototherapie is om je huid bloot te stellen aan gecontroleerde hoeveelheden van natuurlijk zonlicht. Andere vormen van lichttherapie omvatten het gebruik van alleen kunstmatig ultraviolet A (UVA) of ultraviolet B (UVB) licht of in combinatie met geneesmiddelen.

Zonlicht

Ultraviolet (UV) licht is een bepaalde golflengte van licht. Bij blootstelling aan UV-stralen in zonlicht of kunstlicht worden de geactiveerde T-cellen in de huid gedood. Dit vertraagt de aanmaak van huidcellen en vermindert de vorming van schilfers en ontsteking. Kortom, dagelijkse blootstelling aan kleine hoeveelheden zonlicht kan psoriasis verbeteren, maar blootstelling aan intense zon kunnen de symptomen verergeren en leiden tot beschadiging van de huid. Voordat je begint met een zonlichttherapie moet je je arts om informatie vragen over wat de veiligste manier is om zonlicht te gebruiken voor de behandeling van psoriasis.

UVB-lichttherapie

Gecontroleerde doses UVB-licht van een kunstmatige lichtbron kan milde tot matige psoriasis symptomen verbeteren. UVB-fototherapie, ook wel breedband UVB-therapie genoemd, kan worden gebruikt om wijdverspreide psoriasis en psoriasis waarbij een topische behandelingen niet aanslaan te behandelen. Op korte termijn kunnen de bijwerkingen roodheid, jeuk en en droge huid zijn. Met behulp van een vochtinbrengende crème kun je deze bijwerkingen verminderen.

Smalband UVB-therapie

Een nieuwere behandeling voor psoriasis is de smalband UVB-therapie, die effectiever werkt dan de breedband UVB-behandeling. Het wordt meestal twee of drie keer per week toegepast, totdat de huid verbetert waarna je als onderhoud nog maar een wekelijkse sessie nodig hebt. Smalband UVB-therapie kan, bij foutief gebruik, ernstige en langdurige brandwonden veroorzaken.

Goeckerman-therapie

Sommige artsen combineren een UVB-behandeling met een koolteerbehandeling, die ook wel bekend staat als een Goeckerman-behandeling. De twee therapieën samen zijn effectiever dan ieder alleen, omdat koolteer de huid meer ontvankelijk voor UVB-licht maakt. Zodra je een drie weken durende behandeling in het ziekenhuis hebt gehad, kan de behandeling worden voortgezet in de praktijk van je arts.

Fotochemotherapie of psoraleen plus ultraviolet A (PUVA)

Fotochemotherapie impliceert het innemen van een lichte sensibiliserend medicatie (Psoraleen) voor de blootstelling aan UV-licht. UVA-licht dringt dieper door in de huid dan UVB-licht en Psoraleen zorgt ervoor dat de huid de blootstelling aan UVA beter kan verdragen. Deze agressievere behandeling verbetert de huid direct en wordt vaak gebruikt voor de ernstigere gevallen van psoriasis.

PUVA omvat twee of drie behandelingen per week voor een voorgeschreven aantal weken. De korte termijn bijwerkingen zijn misselijkheid, hoofdpijn, brandend gevoel en jeuk. Lange-termijn bijwerkingen zijn een droge en gerimpelde huid, sproeten en een verhoogd risico op bepaalde soorten huidkanker, waaronder melanoom, de meest ernstige vorm van huidkanker.

Omdat deze behandeling je gevoeliger voor zonlicht maakt, is het belangrijk om blootstelling aan de zon te vermijden en een breed-spectrum zonnebrandcrème met een SPF van tenminste 30 te gebruiken. Om je ogen te beschermen moet je een UVA-beschermende zonnebril dragen.

Excimeerlaser

Deze vorm van lichttherapie, gebruikt voor lichte tot matige psoriasis, behandelt enkel een klein stukje huid. Een gecontroleerde hoeveelheid UVB-licht van een specifieke golflengte wordt op de psoriasis plaque gericht om deze te verminderen en om ontsteking te voorkomen. De gezonde huid rondom de plek wordt niet geschaad. Excimeerlaser-therapie vereist minder sessies dan de traditionele fototherapie omdat er sterker UVB-licht wordt gebruikt. Bijwerkingen kunnen roodheid en blaarvorming zijn.

Psoriasis medicatie en behandelingen: Orale of geïnjecteerde medicatie

Als je ernstige psoriasis hebt, of resistent bent tegen andere vormen van behandeling, kan je arts orale of geïnjecteerde medicijnen voorschrijven. Door de ernstige bijwerkingen kunnen sommige medicijnen slechts een korte perioden, afgewisseld met andere behandelingen, worden gebruikt(4).

Retinoïden

Verwant aan vitamine A kan deze groep van medicijnen de aanmaak van huidcellen verminderen, als je ernstige psoriasis hebt en niet reageert op andere behandelingen. Tekenen en symptomen zullen meestal terugkeren zodra de therapie wordt gestaakt. Bijwerkingen kunnen zijn een ontsteking aan de lippen en haaruitval. En omdat retinoïden ernstige aangeboren afwijkingen kunnen veroorzaken, moeten vrouwen die zwanger zijn dit medicijn vermijden en als je van plan bent om zwanger te raken, moet je tenminste drie jaar wachten na het stoppen van de medicatie.

Methotrexaat

Oraal ingenomen helpt Methotrexaat psoriasis te verminderen door het verlagen van de productie van huidcellen en door een eventuele ontsteking te onderdrukken. Ook kan het bij sommige mensen de progressie van artritis psoriatica vertragen. Methotrexaat wordt over het algemeen in lage doses goed verdragen, maar kan maagklachten, verlies van eetlust en vermoeidheid veroorzaken. Bij langdurig gebruik kun je een aantal ernstige bijwerkingen krijgen, waaronder ernstige leverschade en verminderde productie van rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes.

Cyclosporine

Cyclosporine onderdrukt het immuunsysteem en is vergelijkbaar met de effectiviteit van Methotrexaat. Net als andere immunosuppressieve medicijnen verhoogt Ciclosporine het risico op infecties en andere gezondheidsproblemen, waaronder kanker. Cyclosporine maakt je ook gevoeliger voor nieraandoeningen en een hoge bloeddruk - het risico neemt toe met hogere doseringen en een langdurige therapie.

Geneesmiddelen die het immuunsysteem veranderen (biologische medicatie)

Verschillende immunomodulator medicijnen zijn goedgekeurd voor de behandeling van matige tot ernstige psoriasis. Deze medicijnen worden toegediend via een intraveneuze infusie, een intramusculaire injectie of een subcutane injectie en worden meestal gebruikt voor mensen die niet reageren op een traditionele therapie of bij mensen die psoriatische artritis hebben.

Biologische medicatie werkt door het blokkeren van interacties tussen bepaalde cellen van het immuunsysteem. Hoewel ze afkomstig zijn van natuurlijke bronnen in plaats van chemische, moeten deze medicijnen voorzichtig worden gebruikt omdat ze sterke effecten hebben op het immuunsysteem en levensbedreigende infecties kunnen veroorzaken. Mensen die deze behandelingen krijgen, moeten extra worden gescreend op tuberculose.

Experimentele medicijnen

Er zijn een aantal nieuwe medicijnen, die nog moeten worden onderzocht of ze eventueel psoriasis kunnen verbeteren. Enkele behandelingen die nu worden onderzocht zijn onder andere A3 adenosine receptor agonisten; anti-interleukine-17, anti-interleukine-12/23 en anti-interleukine-17 receptor middelen; Janus kinase (JAK) remmers; en fosfodiesterase 4 inhibitoren.

Behandelingen om te overwegen

Hoewel artsen vaak voor behandelingen kiezen op basis van de aard en de ernst van psoriasis en de gebieden van de huid die zijn aangetast, is de traditionele benadering om te beginnen met de mildste behandelingen - crèmes en ultraviolet lichttherapie (fototherapie) en vervolgens, als dat nodig is, over te gaan op zwaardere medicatie. Het doel is natuurlijk om de meest effectieve behandeling te kiezen en de kans op bijwerkingen te verkleinen.

Ondanks de verschillende opties die er beschikbaar zijn, kan het vinden van een effectieve behandeling tegen psoriasis best een uitdaging zijn. De ziekte is onvoorspelbaar, gaat door cycli van verbetering en verslechtering en komt willekeurig opzetten.

De effecten van een psoriasis behandeling kunnen daarom ook onvoorspelbaar zijn; wat goed werkt voor de ene persoon hoeft niet effectief te zijn voor iemand anders. Jouw huid kan ook resistent zijn tegen verschillende behandelingen en de meest potente psoriasis behandelingen kunnen ernstige bijwerkingen hebben.

Overleg met je arts wat je mogelijkheden zijn, vooral als je na het gebruik van een bepaalde behandeling geen verbetering merkt of als je met onaangename bijwerkingen te maken krijgt. Hij of zij kan je behandelplan dan aanpassen of je aanpak wijzigen, om je zo de best mogelijke controle van je symptomen te kunnen verzekeren.

Alternatieve geneeswijzen

Een aantal alternatieve therapieën, met inbegrip van speciale diëten, crèmes, voedingssupplementen en kruiden, beweren dat ze de symptomen van psoriasis kunnen verlichten. Dit is nog niet uit onderzoeken gebleken. Sommige alternatieve therapieën zijn wel veiliger en hebben, volgens sommige mensen, de tekenen en de symptomen zoals jeuk en schilfering vermindert.

• Aloë vera. Gemaakt van het vocht uit de bladeren van de aloë vera plant, kan crème met aloë-extract roodheid, schilfering, jeuk en ontsteking verminderen. Mogelijk moet je de crème voor een maand of langer meerdere malen per dag gebruiken om eventuele verbeteringen aan je huid op te kunnen merken.
• Visolie. Omega-3 vetzuren in visolie kunnen, hoewel de resultaten van onderzoeken hierover verschillen, ontsteking geassocieerd met psoriasis verminderen. Het gebruik van 3 gram visolie per dag wordt algemeen erkend als veilig en kan nuttig zijn voor de behandeling van psoriasis.
• Oregondruif. Ook wel bekend als zuurbes. De kunnen topische middelen op basis van deze druif ontsteking verminderen en de psoriasis symptomen verlichten.

Als je overweegt om voedingssupplementen of een andere alternatieve therapie te gaan gebruiken om de symptomen van je psoriasis te verlichten, is het verstandig om eerst je arts te raadplegen. Hij of zij kan je helpen om de voors en tegens van specifieke alternatieve therapieën te overwegen.

Verandering van je levensstijl en huismiddeltjes

Hoewel huismiddeltjes psoriasis niet kunnen genezen, kunnen ze je wel helpen bij het verbeteren van het uiterlijk en het gevoel van de beschadigde huid. Een paar dingen die je kunt proberen:

Dagelijks badderen

Dagelijks baden helpt bij het verwijderen van de overmatige huidschilfers en kan de ontstoken huid kalmeren. Voeg badolie, colloïdale havermout, Epsom zout of Dode Zee zout toe aan je badwater en geniet(5). Vermijd té warm water en aggresieve zeep, omdat deze de symptomen verergeren. Gebruik lauw water en milde zeep op basis van oliën en vetten.

Gebruik een vochtinbrengende crème

Dep je huid na het baden droog en breng dan een vochtinbrengende crème aan, terwijl je huid nog vochtig is. Voor een zeer droge huid kunnen oliën beter zijn - ze voeden de huid meer dan crèmes of lotions en worden ook langer vastgehouden door de huid. Bij koud, droog weer moet je de vochtinbrengende crème mogelijk meerdere malen per dag aanbrengen.

Stel je huid bloot aan kleine hoeveelheden zonlicht

Een gecontroleerde hoeveelheid zonlicht kan voor een aanzienlijke verbetering van de laesies zorgen, maar té veel zon kan juist uitbraken triggeren en het risico op huidkanker verhogen. Voordat je begint met een zon- of lichttherapie moet je je arts om advies vragen over wat de beste manier is om natuurlijk zonlicht te gebruiken om je huid te behandelen.

Houd bij wanneer en hoe lang je in de zon hebt gezeten om zo overbelichting te voorkomen. Zorg er ook voor dat je een breed-spectrum zonnebrandcrème met een SPF van tenminste 30 gebruikt, om je te beschermen tegen de zon. Breng de zonnebrandcrème royaal aan en herhaal dit elke twee uur - of vaker als je hebt gezwommen of heel erg veel zweet.

Vermijd, indien mogelijk, psoriasis triggers

Zoek uit wat voor jou de triggers zijn en vermijd of voorkom die, om uitbraken van psoriasis te voorkomen. Infecties, verwondingen aan de huid, stress, roken en intensieve blootstelling aan de zon zijn dingen die psoriasis kunnen verergeren.

Vermijd het drinken van alcohol

Alcoholconsumptie kan de effectiviteit van sommige psoriasis behandelingen sterk verlagen.

Tot slot

Zoals eerder gezegd, zijn de exacte oorzaken van Psoriasis nog niet bekend. En dat maakt het juist zo lastig om een remedie te vinden.

Natuurlijk ben je de wanhoop nabij, en wil je bijna alles proberen, als dat de symptomen maar laat verdwijnen, en dan vooral die eeuwige jeuk. Maar het is belangrijk om hierover het hoofd koel te houden.

Veel behandelingen kennen heel vervelende bijwerkingen, die soms zelfs levensgevaarlijk kunnen zijn. Het is dus altijd een afweging tussen de effectiviteit van het medicijn, en de eventuele bijwerkingen waar je daarna dan mee te maken krijgt.

Een veiliger manier is de natuurlijke benadering. Door het gebruik van natuurlijke producten en behandelingen, loop je minder risico. Maar let op: Overleg dit ALTIJD met je behandelend arts!

Graag wil ik je ondersteunen in je zoektocht naar alternatieve oplossingen om de psoriasis te verlichten. Al mijn kennis en ervaring over Psoriasis heb ik samengevat in een gratis ebook. Met de tips en aanvevelingen kun je een goede start maken om ook jouw psoriasis flink te verlichten.

Je kunt dit gratis ebook, Psoriasis Tips, hier gratis downloaden! >>>

Bronnen

1. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0190962216306260
2. https://www.everydayhealth.com/psoriasis/guide/causes/
3. https://emedicine.medscape.com/article/1943419-medication
4. https://www.health.com/condition/psoriasis/a-guide-to-oral-medications
5. https://www.healthline.com/health/psoriasis/treat-symptoms-home#reduce-stress