Waarheid over cholesterol, verzadigde vetten en hart- en vaatziekten

Persoonlijk eet ik graag regelmatig een gebakken ei op een speltbrood of speltwafel. Echter, als je hoog cholesterol hebt krijg je het advies dat je erg moet oppassen met voedingsmiddelen rijk aan verzadigde vetten en cholesterol. In dit artikel wil ik wat duidelijk scheppen over cholesterol en waarom cholesterol één van de meest onbegrepen moleculen zijn.

Het is belangrijk om in te zien dat cholesterol zelf geen gezondheidsrisico met zich mee brengt. Sterker nog, cholesterol is belangrijk voor meerdere essentiële functies in het lichaam. Wikipedia geeft de volgende definitie: ‘’Cholesterol is een organische verbinding en een vetachtige stof, cholesterol hoort tot de groep van de sterolen’’.

Cholesterol heeft een belangrijke verbinding voor o.a. je seksuele hormonen en vitamine D. Doordat cholesterol een vetachtige stof is en hoort tot de groep van sterolen vervult het een integraal onderdeel van het cel membraam. Daarbij toont onderzoek aan dat het leeuwendeel van cholesterol door je eigen lichaam gemaakt wordt via je lever.

Wanneer je een voedingspatroon met veel cholesterol hebt maakt je lichaam simpelweg zelf minder cholesterol aan, indien je op een vetarm voedingspatroon zit maakt je lever zelf meer cholesterol aan. Met andere woorden, zonder cholesterol zou je niet kunnen overleven!

Dieet en cholesterol toegelicht

Nu is een gezond voedingspatroon zeker belangrijk voor je totale gezondheid. Een voedingspatroon met weinig micro nutriënten kan zeker op lange termijn veel schade doen aan je lichaam. Echter, in het cholesterolverhaal maakt cholesterol uit voeding maar minimaal verschil op je cholesterolwaarden die je zelf kunt meten of laat meten door een huisarts.

De waarheid is dat er te veel gekeken wordt naar de cholesterolwaarden en te weinig naar risicofactoren op hart- en vaatziekten. Dit brengt ons ook bij het tweede onderwerp van de cholesterolleugen en dat zijn verzadigde vetten. Het klopt dat verzadigde vetten je cholesterolwaarden verhoogd, maar dit is zowel de goede als slechte cholesterol (HDL en LDL).

Of er een direct verband bestaat tussen alleen verzadigde vetten en hart- en vaatziekten moet nog maar blijken, er zijn meerdere factoren waarom iemand een verhoogd risico op hart- en vaatziekten heeft.

Het is niet zo simpel als alleen cholesterol of verzadigde vetten. Ik ben van mening dat cholesterol verlagen momenteel buiten proporties is getrokken waarbij fabrikanten hierop inspelen. Je treft nu overal producten aan die je cholesterol verlagen. Daarbij nemen veel mensen medicatie zoals statines om de cholesterol te verlagen, het is één van de meest voorgeschreven medicatie in Nederland.

Daarbij is het niet alleen dat medicatie cholesterol verlaagt, maar wellicht nog belangrijker, ontstekingen tegengaat in het lichaam. Een hoog gehalte ontstekingen in het lichaam kan één van de oorzaken[1] van hart- en vaatziekten zijn.

Chronische ontstekingen en hart- en vaatziekten

Nu is het niet bewezen of ontstekingen hart- en vaatziekten veroorzaken, er zijn wel duidelijke aanwijzingen. Zonder deze ontstekingen zou het niet mogelijk zijn voor cholesterol om zich te nestelen in de bloedvaten waardoor hart- en vaatzieken of een beroerte wordt veroorzaakt. Laat ik dat even toelichten:

Een ontsteking is niets anders dan je een natuurlijke werking om indringers zoals bacteriën of een virus tegen te gaan. Ontstekingen hebben een belangrijke rol om je lichaam te beschermen. Het gevaar ligt in chronische ontstekingen wat veroorzaakt kan worden door een ongezond voedingspatroon (veel suikers, bewerkte voedingsmiddelen  met de scheve verhouding omega 6). Dit kun je vergelijken als je een wondje hebt op je huid en dit elke keer open-krabt, na een tijd kan het een chronische ontsteking worden en moet je naar een huisarts of het ziekenhuis voor behandeling.

Je aderen vrij houden van ontstekingen doe je vooral door beter op je voedingspatroon te letten. In een ander artikel heb ik het al gehad over het gevaar van glycatie waarbij suikermoleculen zich kunnen vormen aan eiwitten of vetten, dit heeft er mee te maken dat je bloedsuikerspiegel niet onnodig te vaak verhoogd moet worden.

Voedingsmiddelen rijk aan geraffineerde suikers en te veel omega 6 veroorzaakt ontstekingen, nu is omega 6 zeker belangrijk voor je lichaam, maar wel in de juiste verhouding met omega 3! De beste ratio is 3:1 (omega 6: omega 3), in de praktijk betekent dat meer van de gezonde goede vetten opnemen in je voedingspatroon en minder bewerkt eten!

De berichtgeving dat verzadigde vetten of cholesterol alleen voor hart- en vaatziekten is niet correct. Er zijn meerdere factoren waarbij te veel omega 6 en geraffineerde suikers ontstekingen in de aderen veroorzaken waardoor hart- en vaatziekten zich kan ontwikkelen.

Voedingsmiddelen met ontstekingsremmende werking

Een voedingspatroon met de juiste verhouding eiwitten, koolhydraten, vetten en zowel voldoende micro nutriënten (vitamines, mineralen) en fytonutriënten is de weg naar herstel. Deze Superfoods hebben van nature ontstekingsremmende werking zoals flavonoïden dat je aantreft in kleurrijke groenten, fruitsoorten en bepaalde specerijen zoals kurkuma.

Als je kijkt naar de wetenschappelijke studies valt op dat een mediterrane dieet een goede bescherming biedt tegen hart- en vaatziekten.

Destijds werd onderzocht waarom in zuidelijke landen een lagere voorval van hart- en vaatziekten is dan elders. Het mediterrane dieet bestaat uit veel (wilde) vis, fruit, voldoende groenten, volkorenproducten, noten, veel olijfolie en dagelijks wordt er rode wijn gedronken. In een recente studie[2] werd geconcludeerd dat een mediterrane dieet een veel betere bescherming (<70%) geeft dan het standaard voorgeschreven dieet bij een vooral van hart- en vaatziekten (minder verzadigde vetten en cholesterol).  Het meest interessant uit deze studie is nog wel dat de cholesterol waarden niet lager waren.

Voorlopige conclusie

De waarheid over cholesterol en verzadigde vetten is dat je naar het totaalbeeld moet kijken. Het risico op hart- en vaatziekten is niet zo simpel als alleen minder verzadigde vetten en cholesterol. Een voedingspatroon met de juiste micro- macro en fytonutriënten geeft de beste bescherming tegen hart- en vaatziekten. Je gezondheid wordt grotendeels bepaald hoe je leeft en wat je dagelijks eet.

Last van hoog cholesterol? Ontdek de meest complete totaaloplossing om hoog cholesterol te verlagen!