De effecten van chronische ontstekingen op je gezondheid

Een ontsteking wordt door de meeste mensen niet gezien als een groot gezondheidsrisico. Ja, als de ontsteking in je gezicht zit, of als je een grote open wond hebt. Dan maken mensen zich bezorgt omdat de ontsteking littekens kan veroorzaken of omdat mensen bang zijn voor een bloedvergiftiging.

Toch zijn dit niet de gevaarlijke ontstekingen, dit zijn zichtbare ontstekingen waarvan je met het blote oog kunt vaststellen of de wond heelt of dat de situatie verergert.

Maar in grote tegenstelling tot een wond of een abces kun je de ontstekingen die in je lichaam zitten niet zien, daarom kun je ook niet zelf vaststellen of zo’n ontsteking geneest of juist erger wordt.

Ook kun je zonder hulp van een specialist nooit zeker weten of zo’n ontsteking echt helemaal genezen is, of dat er toch nog restjes geïnfecteerde cellen zitten.

Toch worden deze ontstekingen vaak afgedaan met de diagnose:  “het geneest vanzelf wel.”. En dat is onbegrijpelijk, want de ontstekingen in je lichaam zijn minstens zo gevaarlijk als een oppervlakkige zichtbare ontsteking. Deze onzichtbare ontstekingen kunnen de veroorzaker zijn van allerlei grote en kleine  gezondheidsklachten, van hoge bloeddruk tot Alzheimer en kanker aan toe!

Wat is een ontsteking

Om je een duidelijk beeld te geven van wat een ontsteking nou precies is zal ik je uitleggen wat er gebeurt met je cellen als deze ontstoken raken. Want een ontsteking is een reactie van je immuunsysteem, de ontsteking is dus een lichaamseigen mechanisme.

Ontsteking door externe factoren

Een ontsteking kan het gevolg zijn van een infectie, dus je lichaam reageert op een virus, bacterie of een lichaamsvreemde stof. Deze ziekteverwekkers richten schade aan de lichaamscellen, het gevolg is dat je immuunsysteem in actie treedt en deze ziekteverwekkers probeert op te ruimen en de schade te herstellen.

Dit herstelproces is de ontsteking, het lichaam maakt extra witte bloedcellen aan die het geïnfecteerde gebied ziektevrij proberen te maken zodat er weer een normale gezonde functie van de cellen kan plaatsvinden en er een normale celdeling plaatsvindt.

Ontsteking van binnenuit

Echter een ontsteking kan ook ontstaan door overbelasting of slijtage. Denk daarbij aan een slijmbeursontsteking of kiespijn. Hierbij zijn er geen lichaamsvreemde stoffen die de ontstekingsreactie uitlokken maar is er sprake van overbelasting of slijtage wat het lichaam probeert te repareren. En ook deze reparatie vindt plaats door middel van een ontsteking.

Wat zijn de gevolgen van een ontsteking.

De gevolgen van een ontsteking op korte termijn zijn dat je lichaamstemperatuur stijgt, omdat het lichaam keihard moet werken om zichzelf te repareren. Echter, is het lichaam niet in staat om het beschadigde weefsel fatsoenlijk te herstellen, dan kun je last krijgen van een chronische ontsteking en krijg je te maken met blijvende schade aan de cellen in je lichaam.

Doordat je lichaam niet in staat is de schade te herstellen krijg je een soort vervolgschade, de cellen die niet gerepareerd worden door je immuunsysteem kunnen gaan muteren. Daarom kan een chronische ontsteking uiteindelijk leiden tot kanker. Dit is dan gelijk het grootste doemscenario, maar er kunnen heel veel andere klachten ontstaan die ik zo zal benoemen.

Een ander gevolg van een chronische ontsteking is dat je immuunsysteem zelf overbelast raakt. Je immuunsysteem is niet gemaakt om een eeuwige strijd te voeren, je immuunsysteem is gemaakt om in een korte periode hard in te grijpen.

Op de eerste plaats kan de ontsteking zich dan uitbreiden naar de omliggende organen. Echter, doordat je immuunsysteem de ontsteking niet onder controle heeft kunnen de geïnfecteerde cellen vrij door het hele lichaam circuleren via je bloedbaan.

Hierdoor ontstaan allergische reacties en ontstekingen op plaatsen waarvan je de link tussen de originele plek van ontsteking en de nieuwe ontsteking helemaal niet zou leggen.

Waarom worden ontstekingen vaak over het hoofd gezien of niet goed behandeld?

In tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland worden in Nederland een heleboel markers die duiden op een ontsteking of kanker, zogenaamde tumormarkers niet gemeten. Dit beleid wordt gevoerd omdat veel van deze markers vals alarm zijn, een kleine ontsteking kan ervoor zorgen dat deze tumormarkers verhoogd zijn.

Het nadeel hiervan is dat je ook veel ontstekingen ook over het hoofd ziet, immers al die valse alarmen die die tumormarkers afgeven zijn in negen van de tien gevallen een ontsteking.

Daarnaast kun je ontsteking ook vaststellen door middel van ontstekingswaarden meten in het bloed. Ook hierbij geeft zo’n verhoogde waarde geen duidelijke indicatie. Als jij griep hebt zijn deze waarden flink hoog, dus ook hier is het beleid weer zo ingericht dat bij een ontstekingswaarde tot 10 eigenlijk geen actie wordt ondernomen.

Er wordt kort door de bocht gewoonweg niet heel veel onderzocht tijdens een bloedonderzoek omdat een ontsteking meestal vanzelf wel geneest, een nauwkeurigere screening op ontstekingen kost meer tijd en geld, dit zou beteken dat de premies omhoog moeten en daaruit is de afweging gekomen kosten onderzoek versus kosten gevolgen van chronische ontstekingen.

In bijvoorbeeld Duitsland is het beleid meer gericht op preventie, daardoor kan een Duitse arts gewoon veel meer zaken laten meten dan in een bloedonderzoek in Nederland mogelijk is.

Je ziet ook recent in het nieuws hoeveel discussie ontstaat over onderzoeken van bepaalde tumormarkers.

De combinatie van het beleid dat gericht is op genezen als er eenmaal klachten zijn, met het feit dat de klachten van een interne ontsteking heel breed en vaag zijn. Een ontsteking aan je darm geeft bij wijze van spreken pijnklachten in je nek. De plek waar jij pijn voelt hoeft zeker niet de plek te zijn waar de ontsteking zit.

Dit maakt het voor een arts heel lastig om een chronische ontsteking vast te stellen.  Hij moet op basis van deze vage klachten een inschatting maken van wanneer vervolgonderzoek noodzakelijk is. Hij zal zich op de eerste plaats richten op je medische verleden. Dus je moet al een flinke tijd met klachten rondlopen voordat dat vervolgonderzoek wordt gestart.

Welke ziektebeelden kunnen veroorzaakt worden door een onderliggende ontsteking?

De lijst met ziektes die hun oorsprong vinden in een chronische ontsteking is heel erg lang.

Op de eerste plaats heb je de hart- en vaatziekten. Een chronische ontsteking zorgt ervoor dat de wanden van je bloedvaten op lange termijn aangetast raken. Dus je loopt extra risico op hoge bloeddruk, een beroerte en je loopt grotere kans op een hartaanval.

Daarnaast kan een chronische ontsteking ook ervoor zorgen dat je hersencellen aangetast raken, het gevolg is Alzheimer. Andere organen die aangetast kunnen raken door een chronische ontsteking zijn je galblaas, je alvleesklier en je nieren.

Het gevolg kan diabetes zijn, maar deze organen kunnen zelf ook ontstoken raken en dan heb je een serieus probleem.

Ook kan een chronische ontsteking ervoor zorgen dat je immuunsysteem op hol slaat en er allerlei allergische reacties ontstaan. Je twee grootste organen, je huid en je darmen, ondervinden de meeste klachten.

Denk hierbij bijvoorbeeld aan de ziekte van Crohn, GERD en PDS.

De meest voorkomende  huidklachten  die het gevolg zijn van een chronische ontsteking zijn huidallergieën, eczeem en psoriasis. Daarnaast kun je problemen krijgen zoals astma, fibromyalgie en Multiple Sclerose.

Ook kunnen chronische ontstekingen bijdragen aan ziektes die je neurologisch stelsel aanpakken, of schade aanrichten aan je spieren en gewrichten.

Een heel groot deel van de klachten uit zich in je spijsverteringsstelsel, dit is ook logisch, je huid is echt een barrière die je moet beschermen tegen vreemde stoffen. Je hele spijsvertering heeft een veel moeilijkere taak, daar worden stoffen van buitenaf omgezet in voedingsstoffen voor je lichaam.

Dus hier vindt een transformatie plaats van lichaamsvreemd naar lichaamseigen. En hier kan een chronische ontsteking, oftewel een overbelast immuunsysteem, het makkelijkste de mist in gaan.

Daarom uit een chronische ontsteking zich vaak in de darmen. Je immuunsysteem gaat voedingsstoffen beschouwen als ziektekiemen waardoor je darmen ontstoken raken. Je lichaam probeert iets te herstellen wat niet hersteld hoeft te worden.

Welke voedingsmiddelen verergeren chronische ontstekingen

Om de kans op ontstekingen zoveel mogelijk tegen te gaan is het belangrijk dat je op de eerste plaats zorgt voor een stabiele suikerspiegel.

Dus stap 1 in het voorkomen van chronische ontstekingen is je inname van suiker te verminderen.

Daarnaast moet je oppassen met de inname van alcohol, bewerkte voeding, gluten en zuivel. Dit zijn de voedingsmiddelen waar een geïrriteerde darm het meest heftig op reageert.

Ontstekingen voorkomen door je immuunsysteem te helpen

Je kunt je immuunsysteem tegenwerken met veel stress, ongezonde voeding en een onregelmatig leven. Je kunt je immuunsysteem ook sterker maken. Een sterk immuunsysteem hangt nauw samen met een gezonde spijsvertering. Je spijsvertering kun je het beste ondersteunen door gezonde voeding. Dus elke dag groente, fruit wat nootjes en wat mager vlees of vis. Ook verbeter je je darmfunctie door voldoende te bewegen.

Een half uur per dag lopen is niet zozeer belangrijk voor een ideaal figuur of een goede conditie, uiteindelijk is de grootste winst van voldoende beweging onzichtbaar, je versterkt je immuunsysteem.

Daarnaast is stress, al dan niet in combinatie met een slechte nachtrust, funest voor je immuunsysteem. Als jij beter met stress leert omgaan zet je de eerste stap naar een domino effect in het verbeteren van je gezondheid: je leert beter met stress omgaan, daardoor slaap je beter, je hebt minder stress dus je reageert ook minder geïrriteerd naar je omgeving en daardoor reageert jou omgeving weer vriendelijker terug, en zo krijg je steeds minder stress.

Ik weet het, het klinkt een beetje te mooi om waar te zijn maar geloof me, zorg ervoor dat je stress aanpakt, het zal je goed doen!

Tot slot…

Nog een keer kort samengevat wat je moet doen om chronische ontsteking te voorkomen of tegen te gaan. Want iedereen zal wel een keer ziek worden, een virus of bacterie oplopen. Het is de kunst om vooral het chronische te voorkomen. Want het grootste probleem van een chronische ontsteking is dat je niet snel deze diagnose krijgt, maar er vaak maanden of zelfs jaren mee doorsukkelt totdat je dokter het probleem heeft vastgesteld.

Onthoudt daarom het volgende:

• Als je denkt dat je last heb van chronische ontstekingen is de eerste stap je huisarts of specialist zover krijgen dat hij bij jou wel dat vervolgonderzoek doet zodat chronische ontstekingen bevestigd of uitgesloten kunnen worden.
• De behandeling zelf: Als medicijnen niet werken kan het zijn dat de ontsteking operatief verwijderd moet worden. Wees niet bang, laat je niet afwimpelen.
• Zorg ervoor dat je immuunsysteem alle kansen krijgt om zelf het lichaam te herstellen, dan verdwijnt de ontsteking ook.
• Gezond en gevarieerd eten. Groente, fruit, nootjes, vis, mager vlees. Niet roken, pas op met alcohol, eet zomin mogelijk eenvoudige koolhydraten. Als je al een chronische ontsteking hebt wees extra voorzichtig met bewerkte voeding, gluten en zuivel.
• Leef gezond. Zorg dat stress niet jouw leven domineert, zorg voor voldoende lichaamsbeweging, zorg voor voldoende nachtrust.

Een hele belangrijke stap in het voorkomen van chronische ontstekingen is goed voor je tanden zorgen. Poets je tanden twee keer per dag. Daarnaast moet je regelmatig naar de tandarts gaan. Ga minimaal twee keer per jaar voor controle naar de tandarts, ook al is een bezoekje aan de tandarts niet leuk. Een slecht onderhouden gebit is een hele grote veroorzaker van chronische ontstekingen.

Bronnen:

http://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2013/03/07/inflammation-triggers-disease-symptoms.aspx

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25741579

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20303878