Hoe kun je je urinezuur-spiegel verlagen?

Het wordt heel vaak onderschat: Het niveau van het urinezuur in je lichaam. Toch kan dit verstrekkende gevolgen hebben. Urinezuur staat bekend als (mede)oorzaak voor onder andere jicht, nierstenen en de verzuring van gewrichten en spieren. Allereerst gaan we kijken wat urinezuur is en wat voor gevolgen het kan hebben voor je gezondheid. Daarna gaan we kijken hoe je je urinezuur kunt verlagen.

Wat is urinezuur precies?

Je hebt, zeker op deze site, de aanduiding ‘urinezuur’ vast wel eens voorbij zien komen. Maar wat is dit precies?  Urinezuur kun je beschouwen als een zure, giftige afvalstof die in je lichaam wordt gemaakt. Urinezuur is een afvalstof van purine. Purine ontstaat op zijn beurt vanuit twee bronnen: Een deel ontstaat bij de afbraak van de eigen lichaamscellen, en een ander deel ontstaat tijdens het verteringsproces van purine-houdend voedsel.

De productie van het urinezuur in je lichaam is voor het overgrote deel een erfelijke factor, daar kunnen we dus heel erg weinig aan veranderen. Maar als je daarbovenop ook nog eens een verhoogde productie urinezuur hebt doordat je veel purine-houdend voedsel eet, kunnen er problemen ontstaan. Het té hoge urinezuur-gehalte kan directe problemen veroorzaken, en daarnaast een trigger zijn voor andere aandoeningen. Aandoeningen die ogenschijnlijk niets met de purine en het daaropvolgende urinezuur te maken hebben.

Ook kan er een té hoge productie van urinezuur plaatsvinden als je last hebt van een aandoening waarbij een sterke vorm van weefselafbraak één van de symptomen is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan bloedkanker. Ook na bestraling ontstaat er een verhoogde productie van urinezuur. Ook mensen die slechtwerkende nieren hebben, hebben hier problemen mee. Het zijn juist de nieten die voor een groot deel het urinezuur moet verwijderen en afvoeren. Slechtwerkende nieren werken niet efficiënt genoeg, waardoor er urinezuur achterblijft in het bloed.

Over het algemeen hebben vrouwen een wat lager niveau aan urinezuur in het bloed dan mannen. Tijdens de menstruatie worden er namelijk heel veel giftige en zure afvalstoffen direct afgevoerd, inbegrepen urinezuur. Na de overgang, wanneer de maandelijkse menstruatie gestopt is, stijgt het gemiddelde niveau tot het niveau van de man.

Wat doet je lichaam hieraan?

Een té hoog niveau urinezuur is erg schadelijk voor het lichaam, en op termijn zelfs dodelijk. Je lichaam zal er dus zelf alles aan doen om een stijging tegen te gaan. Natuurlijk biedt dit geen vrijbrief om dan je ogen er maar voor te sluiten, het lichaam regelt dit immers zelf wel! De mogelijkheden die het lichaam hiervoor heeft zijn erg beperkt, maar het helpt toch binnen de normale marges. Laten we de natuurlijke processen van het lichaam even onder de loep nemen:

Uitscheiding via de normale stoelgang

Een erg handig mechanisme, en erg effectief. Maar dit proces dient als uiterste middel. Daarbij komt nog het feit dat de uitscheiding via de ontlasting maar relatief klein is. Hier kun je dus niet al te veel op vertrouwen, want als dit proces begint ben je eigenlijk al te laat.

Uitscheiding via de urine

De normale manier van het uitscheiden van urinezuur is onder andere door de filterende nierfunctie waarbij het urinezuur door de nieren uit het bloed gehaald wordt. Daarna wordt het via de urine verder afgevoerd. Om de nieren goed te spoelen, en daardoor te voorkomen dat urinezuurkristallen zich af kunnen gaan zetten in de nieren, is het zaak om veel te drinken. De kristallen kunnen uiteindelijk weer gaan zorgen voor nierstenen.

Afvoeren m.b.v. natriumcarbonaat

In je bloed is altijd natriumcarbonaat aanwezig. Dit is noodzakelijk om de balans tussen zuur en base in balans te houden. Op het moment dat het bloed ernstig verzuurt kan dit verregaande gevolgen hebben en wordt dus heel erg strikt in de gaten gehouden door dit natuurlijke mechanisme. Als het bloed té zuur wordt, zal het natriumcarbonaat dit aan zich binden en transformeren naar een neutrale molecule. Deze kan dan op een veilige manier afgevoerd worden zonder in de tussentijd een gevaar te zijn voor het lichaam.

De mogelijke gevolgen

Het zijn mooie, natuurlijke processen, maar het komt toch heel veel voor dat het urinezuur té hoog is. De gevolgen zullen in eerste instantie alleen maar vervelend zijn, maar kunnen uitgroeien tot levensbedreigende situaties.

Als het lichaam zelf niet (meer) in staat is om het urinezuur af te voeren, zal het toch ergens heen moeten. In het bloed laten is géén optie, want dat heeft onvermijdelijk de dood tot gevolg. Het lichaam zal dan het urinezuur omzetten in kristallen die zich in vaste vorm af kunnen zetten in het lichaam. De kristallen worden als het ware losgelaten, en zullen uit zichzelf een plekje zoeken. Urinezuurkristallen in de gewrichten zal onherroepelijk leiden tot Jicht, en de urinezuurkristallen in de nieren zullen zich gaan binnen met magnesium en/of calcium, waardoor nierstenen ontstaan. Allemaal stuk voor stuk erg pijnlijke aandoeningen.

3 methodes om je urinezuur te verlagen

Ok, uit het voorgaande is nu wel heel duidelijk gebleken dat het niveau urinezuur in je bloed erg belangrijk is. En té hoog niveau is zelfs dodelijk! We kunnen dit bereiken op drie manieren:

1) Medische behandeling

In de meeste gevallen, als de diagnose is gesteld door een arts, wordt er Allopurinol voorgeschreven. Deze medicatie zal de aanmaak van urinezuur tegengaan door het afremmen van een enzym genaamd Xanthineoxidase. Het medicijn heeft een aantal vervelende bijwerkingen waardoor het in veel gevallen niet de voorkeur geniet om deze te gebruiken. Grofweg zijn er een vijftal mogelijke bijwerkingen:

• Stoornissen van de bloedvorming
• Cholestatische Hepatitis
• Huiduitslag
• Gastro-intestinale verschijnselen
• Acute jichtaanvallen, met name als de dosis te hoog is of als de medicatie te vroeg wordt gestart.

Allopurinol kan niet worden ingenomen door patiënten die een verminderde werking hebben van de lever. Daarbij komt dat sinds kort bekend geworden is dat Allopurinol een slechte invloed heeft op de nieren. Artsen schrijven het medicijn dan ook niet voor aan mensen met lever- en/of nierproblemen.

2) De meest natuurlijke methode: Je voeding!

Als je niet van medicijnen houdt, of de bijwerkingen ervan niet ziet zitten, kun je het ook op een natuurlijke manier proberen. Dit betekend dat je drastisch je voeding moet gaan aanpassen, met name het de voeding die veel purine bevat. Maar laten we de verschillende onderdelen eens op een rijtje zetten:

Een purine-arm dieet

Alle dingen die je eet, en die purine bevatten, zorgen voor een hoger niveau van het urinezuur. Het is namelijk een feit dat purine-houdend voedsel tijdens het proces van verteren omgezet wordt in urinezuur. We kunnen alle voeding globaal indelen in drie niveaus:

• Eten waar weinig tot geen purine in zit: Denk hierbij bijvoorbeeld aan jam, confituur, aardappelen, brood, granen, deegwaren, rijst, eieren, bladgroenten, kaas, melk en fruit.
• Eten waar een gemiddelde hoeveelheid purine in zit: Denk hierbij bijvoorbeeld aan bloemkool, paddenstoelen, asperges, schaaldieren, eend, kalkoen, duif, kalfsvlees, rundvlees, schapenvlees, konijn.
• Eten waar veel purine in zit: Denk hierbij bijvoorbeeld aan Spinazie, peulvruchten, orgaanvlees, zeevruchten, kabeljauw, zalm, forel, ansjovis, haring, sardines, gans en wild.

Voldoende water drinken!

En als ik hier spreek over water, dan heb ik het ook écht over water! Gesuikerde en koolzuurhoudende dranken, ook de ‘light’ versies hiervan, resulteren onvermijdelijk in een hoger niveau van het urinezuur. Naast het feit dat het drinken van water een verzadigd gevoel geeft, zorgt dit er ook voor dat de nieren voldoende gezuiverd worden om de eventueel aanwezige urinezuur af te voeren via de urine. Voor het beste resultaat raad ik je aan om minimaal 1,5 liter water per dag te drinken. Niet alleen goed voor je urinezuur, maar méér dan goed voor je algemene gezondheid!

Een meer recente ontwikkeling op dit gebied is het drinken van basisch water. Een gezonde manier die er voor zorgt dat je lichaam water binnenkrijgt, en op hetzelfde moment de zuurgraad verlaagt.

Vitamine C

Vitamine C is in staat om het urinezuur-gehalte te verlagen, zonder vervelende bijwerkingen. Dit bleek uit een onderzoek waarin twee groepen werden gedefinieerd: Een groep die Vitamine C innam en een groep die een placebo innam. De Vitamine C groep had na de testperiode een hele duidelijke verlaging van het urinezuur. Dit resultaat werd al bereikt met een beperkte inname van 500 mg. vitamine C per dag.

Kersensap

Bij duursporters is het inmiddels bekend: Met name marathonlopers hadden bij een onderzoek baat bij kersensap als middel tegen het verzuren van de spieren. Het is dan wel belangrijk om de ongezoete versie in te nemen, of een extract in de vorm van een capsule te nemen.

3) Voedingssupplementen

Natuurlijk zijn er ook talloze supplementen in de handel die hetzelfde effect beweren te bereiken. Maar bedenk hierbij wel dat een voedingssupplement niet een wondermiddel is en zeker geen excuus om gewoon op de oude voet door te blijven leven en eten. Iedere dag een pilletje en lekker dooreten met purine-houdende spinazie met een sappig stuk orgaanvlees en peulvruchten als groente (allemaal met een hoog purinegehalte) is natuurlijk géén oplossing. Een voedingssupplement is altijd een aanvulling op een verstandig, gezond en gevarieerd voedingspatroon.

Conclusie

Het mag duidelijk zijn dat mijn persoonlijke voorkeur ligt in het reguleren met behulp van voeding. Maar bedenk wel dat ‘thuisdokteren’ ook betekent dat je goed naar je lichaam moet ‘luisteren’. Op het moment dat je denkt dat er iets niet goed gaat, ogenblikkelijk de huisarts bellen. Over het algemeen heeft de voorkeur om een purine-arm dieet te volgen in samenwerking met de behandelend arts of een diëtist. Op deze manier ben je er zeker van dat je op een goede manier bezig bent.

Last van jicht? Last van jichtaanvallen en wil je er iets tegen doen!