Waarom eten we superfoods? Deel 1: Wat zijn superfoods?

Veel mensen hebben er wel eens van gehoord, maar weten niet precies wat superfoods zijn. We hebben het hier over een voedselbron met een enorme concentratie aan antioxidanten, aminozuren, vitaminen, en mineralen.

Veel voedingsmiddelen worden aangeduid als "superfoods" omdat men zegt dat ze buitengewone voordelen hebben voor de gezondheid. De voedingsmiddelen zijn over het algemeen complete, natuurlijke voedingsmiddelen die verschillende vitaminen, mineralen of antioxidanten bevatten.

Mensen die ze aanbevelen zeggen dat ze door dit buitengewoon gezond voedsel hun fysieke gezondheid kunnen verbeteren en zich ook mentaal beter voelen.

Hoe definieer je superfoods

Een superfood is een voedingsmiddel dat zeer rijk is aan antioxidanten. Hoe meer ziekte-bestrijdend, rimpel-voorkomende antioxidanten in voedsel zitten – des te meer "super" het is. Bij het meten van antioxidanten, gebruiken we de "ORAC Scale" (Oxygen Radical Absorbance Capacity).

Lees meer: Wat zij vrije radicalen

"ORAC Scale"

Deze laat ons wetenschappelijk weten hoe gezond het voedsel is. Bijvoorbeeld, iets wat traditioneel veel antioxidanten heeft, bijvoorbeeld bosbessen, heeft 2.400 ORAC-eenheden per 100 gram. Dit is vrij goed voor het supermarkt gangpad! Bosbessen staan zeker aan de basis van gezonde voeding, maar ze zijn niet het beste superfood.

Goji bessen (een roze Chinese bes) hebben 25.300 ORAC-eenheden per 100 gram. Nog een stapje verder hebben we rauwe cacao (chocolade) en dat heeft ongeveer 98.000 ORAC-eenheden per 100 gram. Dat zijn pas superfoods!

een aantal specifieke voedingsstoffen

Er zijn een aantal specifieke voedingsstoffen die superfoods over het algemeen bevatten. De meeste superfoods, zoals broccoli, linzen, bonen, boerenkool en spinazie, bieden aanzienlijke hoeveelheden vezels.

Vezels zijn belangrijk bij het voorkomen van hart- en vaatziekten, de bestrijding van kanker en het onderhouden van een goede spijsvertering. Superfoods bevatten over het algemeen een hoog gehalte aan antioxidanten.

Vitamine A, B en E worden in sommige superfoods in grote hoeveelheden gevonden. Ook mineralen worden in grote hoeveelheden in superfoods gevonden, bijvoorbeeld ijzer, magnesium, foliumzuur en fosfor.

Bovendien hebben bepaalde superfoods, zoals amandelen, vis, bonen en linzen, aanzienlijke hoeveelheden eiwit en vet. Het vet is bij deze eiwitten grotendeels onverzadigd. En onverzadigde vetten helpen beschermen tegen hartproblemen.

Waarom zijn superfoods populair?

Veel van de welvaartsziekten die in Nederland en de rest van de westerse wereld steeds normaler worden hebben te maken met wat we eten. We eten ‘genoeg’ (vaak zelfs teveel) calorieën, maar krijgen weinig nutriënten binnen. Dit betekend dat het eten wat we binnenkrijgen gewoon simpelweg niet ‘voedzaam’ genoeg is.

Deze superfoods hebben niet slechts twee of drie goede eigenschappen voor een goede gezondheid, maar er zitten er tien of meer in! Een duidelijke concentratie van antioxidanten, aminozuren, polysachariden, vitaminen, en mineralen. Vooral omdat veel van onze voeding vol zit met additieven en ook nog eens vitaminearm is, kunnen mensen met superfoods dit vrij snel compenseren.

Waarom zijn ze zo goed voor ons?

Een ander belangrijk kenmerk van de meeste superfoods is dat er weinig calorieën inzitten. Voedingsmiddelen waarin veel calorieën zitten en minder voedingsstoffen hebben de neiging om gewichtstoename te bevorderen. Eten met veel verzadigd vet kan leiden tot een toename van cholesterol en dat kan weer lijden tot hartziekte.

Broccoli is het perfecte voorbeeld van een superfood waar weinig calorieën inzitten. Het zit vol vitaminen, mineralen, flavonoïden, vezels en andere antioxidanten en toch zitten er slechts 43 calorieën per kop in.

Niet alle superfoods zijn groenten en fruit. Superfoods kunnen ook bijvoorbeeld vrije uitloop pluimvee-en rundvlees zijn. Een studie uitgebracht door Iowa State University bevestigde dat scharrelkippen meer goede vetten bevatten dan conventioneel gevoerde kippen. Vaak krijgen vrije uitloop dieren gezondere voeding en eten ook meer vezels en andere voedingsstoffen.

Superfoods zijn te vinden in de vorm van fruit, groenten, noten, peulvruchten, dierlijke eiwitten en granen. Specifieke soorten superfoods zijn (maar natuurlijk niet beperkt tot) – amandelen, bosbessen, zoete aardappelen, broccoli, zalm, linzen, bonen, tarwekiemen, zeewier, bijenpollen, knoflook, boerenkool en spinazie.

Wat zijn de nadelen van superfoods?

Natuurlijk is gezonde voeding niet verkeerd. Er zijn weinig mensen die naar de dokter zullen gaan en zeggen dat ze ‘te gezond eten’. Het feit blijft echter wel dat superfoods populair aan het worden zijn. Dat is natuurlijk geen probleem, maar het feit is dat veel mensen hier wel snel wel wat geld willen verdienen.

Daarom plakken marketing managers de term ‘superfood’ op hun product en hopen ze dat mensen niet daadwerkelijk kijken hoeveel ORAC-eenheden per 100 gram in dat eten zit. Een van de weinige nadelen is dat we dus niet alle marketing zomaar moeten geloven, maar ook zelf duidelijk moeten kijken naar wat wel en wat niet klopt.

Combinatie met medicijnen

Superfoods waarvan je nooit zou vermoeden dat ze schade zouden kunnen aanrichten kunnen ook interageren met een aantal geneesmiddelen. Grapefruit kan bijvoorbeeld bijzonder gevaarlijk zijn vanwege de manier waarop veel medicijnen in het lichaam werken waaronder antihistaminica, calciumantagonisten en antidepressiva. Dit kan leiden tot een toxische opbouw van de geneesmiddelen die op hun beurt kunnen leiden tot gevaarlijke bijwerkingen.

Zijn ze daarom minder goed?

Soms worden ‘superfoods’ bereid op een dergelijke manier dat ze minder dan super zijn. Sommige producten die er gezond uitzien en indrukwekkende gezondheidsclaims hebben zijn niet beter voor ons dan calorierijke lekkernijen zoals chips en donuts.

Zo kan bijvoorbeeld een portie van schijnbaar gezonde ontbijtgranen meer suiker dan een donut bevatten. Een ‘gezonde’ energie reep kan meer koolhydraten bevatten dan een portie chocolade ijs. De problemen met deze producten zijn zout, suiker en koolhydraten. Vaak zitten zogenaamd ‘gezonde opties’ vol met deze troep. Trap dus niet enkel in marketing en lees alles goed door op het label.

Alle voordelen van superfoods

Om het meeste uit superfoods te halen is het belangrijk te kiezen uit een grote verscheidenheid van superfoods in verschillende combinaties. Voeg meerdere kleuren van superfoods toe op jouw bord. Diverse kleuren bieden verschillende voedingsstoffen, dit zal de voordelen van superfoods maximaliseren. Eet dus meer dan twee of drie superfoods Denk er natuurlijk wel aan dat levensmiddelen dienen te worden geconsumeerd met mate.

Groenten en fruit kunnen over het algemeen zo vaak worden gegeten als je wilt, maar stevigere voedingsmiddelen zoals noten, zaden en oliën moeten wel regelmatig worden gegeten maar dan wel in kleinere hoeveelheden. Als het moeilijk lijkt om superfoods in het dagelijkse dieet op te nemen, begin dan met kleine, geleidelijke stappen. Zelfs een kleine verandering kan een verschil maken in iemands levenswijze en uiteindelijk zal het een routine worden. Probeer ook om gezond eten leuk te maken.

Hoe meer plezier met gezond eten, hoe meer geneigd je zult zijn je te houden aan die gezondere gewoonten.

Klik hieronder om deel 2 te lezen:
Waarom eten we superfood? Deel 2: Verschillende soorten superfoods