Natuurlijke zoetstoffen om ongezonde suiker te vervangen

Suiker is een verslavend goedje, waar sommige mensen maar geen genoeg van kunnen krijgen. Suiker in de koffie, in de thee, in de yoghurt, maar ook suiker in gekochte producten zoals koekjes, chocolade en allerlei soorten toetjes.

Maar wist je dat er ook suiker verwerkt is in bijvoorbeeld ketchup, mayonaise en mosterd? Door al deze toevoegingen eten we gemiddeld 40 kilogram suiker per persoon per jaar. Een schokkend getal wat, zeker op termijn, een bedreiging kan vormen voor de volksgezondheid.

Té veel, met name snelle, suiker is immers één van de belangrijkste oorzaken voor overgewicht en obesitas, wat op zijn beurt weer andere aandoeningen kan triggeren. Onnodig, want er zijn genoeg alternatieven voor de suiker die we dagelijks gebruiken.

Laten we het hele suiker-verhaal eens op een rijtje zetten!

Waarom is suiker ongezond?

Laten we eerlijk zijn: We hebben gewoon suiker nodig om ons lichaam te kunnen voeden met energie. In dat opzicht moet je gewoon suikers eten. Maar het overgrote deel van de suikers die wij dagelijks eten, zijn snelle suikers. Suikers met een hele hoge Glycemische Index, waardoor je bloedsuikerspiegel direct piekt, wat erg ongezond is. Over deze Glycemische Index verderop in dit artikel meer.

Op het moment dat je suiker eet, of een product wat veel suiker bevat, wordt dit direct opgenomen door het lichaam. We spreken hier van suikers die geraffineerd zijn. Geraffineerde suiker wordt tijdens het raffinageproces ontdaan van alle extra vitamines en mineralen die het lichaam kunnen helpen bij het omzetten van de suikers naar glucose.

Omdat dit niet met de suiker ingenomen wordt, worden deze vitamines en mineralen aan het lichaam onttrokken, waardoor de hele stofwisseling uit balans raakt. De bloedsuikerspiegel stijgt in een korte tijd heel erg snel, wat op zich al heel ongezond is en diabetes kan veroorzaken.

Daarnaast wordt deze extra energiestoot niet direct door het lichaam gebruikt. Het lichaam gaat dus insuline aanmaken om het overtollige suiker om te zetten in lichaamsvet, voor eventueel later gebruik. Onnodig te zeggen dat dit onvermijdelijk zal leiden tot overgewicht en obesitas.

Indirect kan suiker dan weer aanleiding zijn voor hart- en vaatproblemen, versnelde veroudering, aderverkalking, schimmelinfecties en een te hoge bloeddruk.

Naast deze ongezonde factoren die zich in je lichaam afspelen, is suiker natuurlijk ook heel ongezond voor je tanden. De bacteriën in je mond zetten suikers om in zuren. Het zijn uiteindelijk deze zuren die het glazuur van ons gebit aan gaan tasten. Dit geldt voor heel veel soorten suikers, ook de alternatieve suikers!

De natuurlijk zoetstof Stevia is een mooi voorbeeld van een natuurlijke zoetstof die helemaal geen nadelige effecten heeft voor je gebit. Nog sterker, Stevia helpt je om tandplak te voorkomen door de schimmelwerende werking van Stevia.

Suiker en de Glycemische Index

De Glycemische Index is een graadmeter van 0 tot 100 die de snelheid aangeeft waarin het ingenomen voedsel wordt opgenomen door het lichaam. De hoogste waarde is gebaseerd op de opnamesnelheid van witte suiker, wat 100 is. Hoe hoger de waarde, hoe sneller het voedsel door het lichaam wordt opgenomen en dus hoe ongezonder omdat je dan direct met energiepieken te maken hebt. Je bloedsuiker gaat dan heel snel stijgen en het overtollige wordt omgezet in lichaamsvet.

Producten, dus ook suikers, met een lage Glycemische Index zijn beter, omdat ze langzamer door het lichaam opgenomen worden en de beschikbare energie dus veel gelijkmatiger gebruikt, zonder deze op te hoeven slaan als lichaamsvet.

Producten met een Glycemische Index van 50 of meer worden over het algemeen beschouwd als zijnde ongezond. Let maar eens op de etikketering van het product. Vermelding van de Glycemische Index (GI) is verplicht.

Wil je meer weten over de Glycemische Index? Lees dan even de special over de Glycemische Index, die ik dit voorjaar heb geschreven. https://www.optimalegezondheid.com/glycemische-index-special-deel-1-wat-is-de-glycemische-index/

Soorten ongezond suiker

De meest ongezonde suikersoorten zijn de geraffineerde suikers. Maar daar blijft het niet bij. Ook heel veel, ogenschijnlijk, natuurlijke suikers zoals rietsuiker, valt onder de noemer slechte suikers.

Voor het overzicht, volgt hier even een lijstje met de meest gebruikte, ongezonde, soorten suiker:

• Kristalsuiker: Dit is de witte suiker die we nagenoeg dagelijks gebruiken. In de meeste gevallen is geraffineerde suiker die gebruikt wordt in de koffie, thee en bij het maken van koeken, snoep, frisdranken en chocolade. De kristalsuiker in poedervorm en als klontjes zijn identiek qua samenstelling.
• Poedersuiker: Dit is gewoon kristalsuiker, maar dan heel erg fijn vermalen tot poeder.
• Basterdsuiker: Een typisch Nederlandse suikersoort die bestaat uit gewone witte kristalsuiker, waar kunstmatige kleurstoffen en melasse aan is toegevoegd. Basterdsuiker bestaat in drie varianten, namelijk: Witte basterdsuiker, gele basterdsuiker en bruine basterdsuiker.
• Kandij: Kandijsuiker, als klontjes of aan stokjes, wordt gemaakt in een warme, onverzadigde suikeroplossing waarin heel langzaam grote kristallen gaan groeien totdat er een kandijklontje gevormd is. De donkere kandij wordt gemaakt met behulp van karamel. Witte kandij is uiteindelijk gewoon witte kristalsuiker.
• Geleersuiker: In basis is dit gewone, witte kristalsuiker met citroenzuur en pectine.
• Invertsuiker: Dit is een mengsel van fructose en glucose, wat ontstaat door de inversie van kristalsuiker.
• Rietsuiker: Dit wordt gemaakt van suikerriet en heeft van origine een bruine kleur. De ruwe rietsuiker is minder ongezond dan de geraffineerde rietsuiker.
• Suikerstroop: Deze stroop wordt gemaakt uit een kooksel in de fabricage van gewone kristalsuiker. De gouden kleur en de donkerbruine kleur wordt bereikt door melasse en kunstmatige kleurstoffen toe te voegen.
• Bietsuikerstroop: Een suikerstroop met een hoog niveau aan ijzer.
• Melasse: Dit is het kooksel van suikerbieten of van suikerriet.

De bijwerkingen van ongezonde suikers

In het voorgaande hebben we kunnen zien wat de gevolgen kunnen zijn van een ongezonde suikerconsumptie. Behoorlijk schokkend, maar daarmee zijn we er nog niet! Suiker heeft ook een vervelende bijwerking die je in eerste instantie misschien niet zou verwachten. Het is waar dat het innemen van suiker een directe energieboost is. Echter, dat is maar van hele korte duur.

Door de vele schommelingen in de bloedsuikerspiegel wordt je uiteindelijke heel erg moe en prikkelbaar. Een bijwerking die de meeste mensen nooit in verband brengen met de inname van ongezonde suikers, maar wat wel degelijk een behoorlijk vervelend effect kan hebben.

Alternatieve zoetstoffen

De ongezonde suikers voor 100% vermijden is nagenoeg onmogelijk, omdat in de meeste producten die je in de winkel koopt deze suikers bevatten. Maar wat je wel kunt doen, is het deel wat je zelf toevoegt, dus aan koffie, thee, yoghurt, toetje, cake, vervangen door alternatieven. Daarmee heb je al een deel gewonnen. Dit artikel kan misschien ook aanleiding zijn om zelf eens wat meer te bakken, en dan met gezonde suikers.

Laten we de meest gebruikte alternatieven eens op een rijtje zetten:

Palmsuiker: Dit is een ongeraffineerde zoetstof met een relatief lage Glycemische Index van ongeveer 35. De smaak is wat minder zoet dan gewone suiker en heeft een bijsmaak die aan karamel doet denken. Dit type suiker is gewoon verkrijgbaar bij AH en de jumbo, en wordt verkocht als kristalsuiker en in klontjes.

Kokossuiker: Kokossuiker is een onbewerkt, dus een natuurlijke zoetstof dat rijk is aan magnesium, kalium, ijzer en zink. Daarnaast veel vitamines zoals de B1, B2, B3, B6 en vitamine C. Kokossuiker heeft een Glycemische Index van ongeveer 30, dus lekker laag.

Agavesiroop: Agavesiroop bestaat voor het overgrote deel uit fructose. Aangezien agavesiroop veel zoeter is dan gewone suiker, moet je de dosering wel aanpassen. De lage Glycemische Index van 35 leidt niet tot een piek in je bloedsuikerwaarde.

Ahornsiroop: Ahornsiroop is een zoetvervanger die voor het overgrote deel geproduceerd wordt in Canada en de Verenigde Staten. Deze suikervervanger wordt al veel gebruikt op de pannenkoeken, op wafels en in de havermout. Goede ahornsiroop is niet goedkoop: Een liter siroop van goede kwaliteit kost ongeveer 20 euro.

Stevia als ultiem alternatief?

In mijn ogen is Stevia de absolute winnaar als alternatieve zoetstof voor de ongezonde suikers. Géén calorieën en een Glycemische Index van 0. Kan het nog mooier?

Stevia wordt gemaakt van de plant die ook Stevia heet, en kent volgens mij alleen maar voordelen. Zo is het niet alleen een zoetstof voor de koffie en de thee, maar kun je het ook prima toepassen bij het bakken en koken.

Laten we de voordelen even op een rijtje zetten:

• Stevia bevat géén calorieën
• Stevia heeft een Glycemische Index van 0 (nul!)
• Stevia is zoeter dan gewone suiker, afhankelijk van de soort is dit 200 tot 400 maal zoeter.
• Stevia heeft geen effect op de bloedsuikerspiegel, en kan dus gewoon gebruikt worden zonder dat het een negatief effect op de bloedsuikerspiegel heeft.
• Stevia is niet agressief voor je tanden. Nog sterker, Stevia helpt zelfs om tandplak te voorkomen.
• Stevia kun je in koude en gerechten gebruiken, bij het bakken en in de koffie en thee.
• Stevia is in staat om schimmels te doden, of in ieder geval schimmelvorming te weren.
• Stevia zorgt er voor dat er geen voedingsbodem ontstaat voor Candida.
• Stevia kan ook gebruikt worden om wonden op de huid te genezen, of om de genezing in ieder geval te bevorderen.
• Stevia heeft het vermogen om eczeem en psoriasis te verminderen.

Tsja, moet ik nog meer hierover zeggen?

Conclusie en aanbevelingen

De meeste mensen beseffen niet de omvang van het gevaar wat onze gigantische suikerinname voor de gezondheid betekent. Direct gevolg is overgewicht, en de indirecte gevolgen zijn met name diabetes en hart- en vaatziektes. Ondanks dit gevaar, blijft iedereen gewoon suiker gebruiken, terwijl er prima alternatieven voorhanden zijn. Een gemiste kans dus.

Doe wat goed is voor je lichaam, en kies een suikervervanger zoals bijvoorbeeld Stevia.